วันนี้ (26 ก.ค.2564) เวลา 10.00 น. ผู้สื่อข่าวรายงานว่า บรรยากาศที่หน้ากระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (ทส.) กลุ่มภาคีเครือข่าย SAVE บางกลอยจัดกิจกรรม “มรดกโลก มรดกเลือด” เพื่อแสดงออกเชิงสัญลักษณ์ คัดค้านการขึ้นทะเบียนมรดกโลก กลุ่มป่าแก่งกระจาน
เนื่องจากวันนี้ ที่ประชุมคณะกรรมการมรดกโลกสมัยสามัญโลกครั้งที่ 44 ที่ประเทศจีน จะมีการพิจารณาวาระกลุ่มป่าแก่งกระจานขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลก หลังจากเลื่อนการพิจารณามาแล้ว 2 ปี
โดยการจัดกิจกรรมครั้งนี้ มีการขว้างถุงสีแดงใส่ป้ายหน้ากระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ยืนยันว่ามรดกโลกกลุ่มป่าแก่งกระจาน คือ “มรดกเลือด” เพราะมีอย่างน้อย 3 ชีวิตต้องสูญเสียจากการต่อสู้เพื่อสิทธิและศักดิ์ศรีของกลุ่มชาติพันธุ์บนผืนป่าแก่งกระจาน
สำหรับกิจกรรมครั้งนี้ ไม่มีเหตุการณ์แรง แม้ว่าจะเกิดเหตุการณ์มีชายลักษณะคล้ายเจ้าหน้าที่ตำรวจนอกเครื่องแบบ ได้ถ่ายภาพและวิดีโอผู้เข้าร่วมกิจกรรมไว้ เมื่อมีผู้ร่วมกิจกรรมสังเกตเห็น จึงได้ขอให้ชายคนนั้นลบภาพทิ้ง เกรงว่าจะนำไปใช้เป็นหลักฐานในการดำเนินคดีภายหลัง ซึ่งชายคนดังกล่าวยังไม่ได้ลบภาพ และถูกเจ้าหน้าที่ตำรวจในเครื่องแบบดึงตัวให้หลบเข้าไปด้านในอาคารกระทรวงฯ โดยไม่ได้มีการปะทะ หรือเกิดความรุนแรงขึ้นกับผู้ร่วมกิจกรรมแต่อย่างใด
จากนั้นในช่วงท้าย ผู้เข้าร่วมกิจกรรมได้ร่วมกันร้องเพลง “ใจแผ่นดิน” โดยวงดนตรี ไททศมิตร ก่อนจะประกาศยุติกิจกรรมในเวลา 11.15 น. และย้ำว่า จะติดตามผลการประชุมคณะกรรมการมรดกโลกที่ประเทศจีนในเวลา 16.30 น. ตามเวลาประเทศไทย และพร้อมจะจัดกิจกรรมต่อเนื่อง หากมีมติให้กลุ่มป่าแก่งกระจาน สามารถขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกได้
นายจตุพรบุรุษพัฒน์ ปลัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ให้สัมภาษณ์ไทยพีบีเอสออนไลน์ว่า เข้ามาดูความเสียหายที่เกิดขึ้น จากการจัดกิจกรรมครั้งนี้ เบื้องต้นยังไม่มีการแจ้งความดำเนินคดี แต่ในเหตุการณ์ครั้งนี้ มีทรัพย์สินของกระทรวงเสียหาย คือสีที่เปรอะเปื้อนป้ายกระทรวง ต้องเร่งเก็บทำความสะอาด
ทส.ยืนยันว่า มีการรับฟังปัญหาของกลุ่ม SAVE บางกลอย มาอย่างต่อเนื่อง มีการเข้าไปแก้ปัญหาตามที่คณะกรรมการมรดกโลก ให้กลับมาแก้เรื่องกลุ่มชาติพันธุ์ในพื้นที่ เพราะทุกคนคือคนเหมือนกัน ทส.ไม่เคยแบ่งแยก แต่ยอมรับคงไม่ถูกใจใคร 100 %
นายจตุพรกล่าวว่า สำหรับการเสนอขึ้นทะเบียนมรดกโลกแก่งกระจานในวันนี้ ต้องขึ้นกับคณะกรรมการมรดกโลก แต่ยืนยันว่ารัฐบาลไทยและคนไทยที่ร่วมกันผลักดันให้เป็นสมบัติของคนไทยและของโลกอย่างดีที่สุด การจะได้รับการยอมรับไม่ใช่เรื่องง่าย
ป่าแก่งกระจานมีการทำข้อมูลมาตั้งแต่ปี 2553-2554 จนเข้าสู่ที่ประชุมเมื่อ 2 ปีก่อน และให้กลับมาแก้ปัญหา 3-4 ประเด็น ซึ่งได้ทำมาตลอด 1 ปีที่ผ่านมา เลื่อนการแก้ปัญหาที่ดินทำกิน แหล่งน้ำที่บางกลอยประสบปัญหา
“การประท้วงขอให้อยู่บนพื้นฐานของของกฎหมาย การแสดงออกเชิงสัญลักษณ์ที่ทำในวันนี้ ไม่ใช่การแก้ปัญหา”
ด้าน อิชย์อาณิคม์ ชิตวิเศษ เจ้าหน้าที่สื่อสาร มูลนิธิผสานวัฒนธรรม เปิดเผยว่า วันนี้จะมีมติพิจารณาว่ากลุ่มป่าแก่งกระจานจะได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกหรือไม่ ซึ่งจะมีการพิจารณากันในวันนี้ 16.30 น. ตามเวลาประเทศไทย
เหตุผลว่าทำไมรัฐบาลต้องเร่งรัดในการขึ้นทะเบียนมรดกโลกกลุ่มป่าแก่งกระจานในครั้งนี้นั้น เนื่องจากรัฐบาลไทยได้ยื่นเรื่องขอขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกไปตั้งแต่ปี 2557 ซึ่งเป็นปีที่ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา ทำรัฐประหารขึ้นมาเป็นรัฐบาล
หลังจากนั้นมีการปัดตกมาทุกครั้ง เนื่องจากคณะกรรมการมรดกโลกทั้งหมดมีมติไม่รับรองการขึ้นทะเบียนมรดกโลกทางธรรมชาติ เพราะรัฐบาลไทยยังไม่ได้แก้ไขปัญหาสิทธิชุมชนดั้งเดิม
พื้นที่แห่งนี้มีกฎหมายทับซ้อนกันมากมาย พื้นที่นี้ไม่ได้ต่างอะไรกับอุทยานแห่งชาติ เพราะเป็นการให้อำนาจเจ้าหน้าที่ในการจัดการกับชาวบ้านได้ แม้ว่าจะมีการแก้ไขกฎหมายอะไรก็ตาม แต่ก็เป็นเพียงการบัญญัติไว้ในกระดาษ แต่ในทางปฏิบัติไม่เคยเกิดขึ้นจริง การตั้งคณะกรรมการขึ้นมาแก้ไขปัญหาก็ตั้งในนาม ไม่มีการประชุมหรือมีมติให้เกิดการแก้ไขปัญหาอย่างเป็นรูปธรรมสักที
ผู้แทนมูลนิธิผสานวัฒนธรรมยังกล่าวว่า วันนี้ 16.30 น. จะเป็นเวลาชี้ชะตาว่ากลุ่มป่าแก่งกระจานจะได้รับการรับรองเป็นมรดกโลกหรือไม่ ซึ่งจริงๆ เมื่อวานช่วงเช้า ในเว็บไซต์ของนูเยสโก ได้เผยแพร่ร่างคำพิจารณาว่า จะมีมติให้กลุ่มป่าแก่งกระจานได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลก โดยมีประเทศรัสเซีย จีน โอมาน ซาอุดีอาระเบีย สเปน เอธิโอเปีย เซนต์คิตส์แอนด์เนวิส มาลี และไทย รับรองแล้ว
นั่นหมายความว่า นี่คือการล็อบบี้ครั้งยิ่งใหญ่ที่รัฐบาลไทยทำกับรัฐบาล 9 ประเทศ เพื่อให้รัฐบาลไทยได้ขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกแม้จะยังไม่มีการแก้ไขปัญหาในระดับพื้นที่
ผู้สื่อข่าวรายงานว่า สำหรับมติจากที่ประชุมคณะกรรมการมรดกโลกสมัยสามัญ ครั้งที่ 43 ในปี 2562 ขอให้ไทยดำเนินการเกี่ยวกับชุมชนท้องถิ่นในพื้นที่กลุ่มป่าแก่งกระจาน 3 เรื่อง ได้แก่ 1.ข้อเรียกร้องของชุมชนกะเหรี่ยง 2.การแก้ไขปัญหาสิทธิมนุษยชน และ 3.การรับฟังความคิดเห็นต่อการเสนอพื้นที่กลุ่มป่าแก่งกระจานเป็นมรดกโลก
ทั้งนี้ ในปี 2564 ไทยได้มีความพยายามเชิญสหภาพสากลว่าด้วยการอนุรักษ์ (IUCN) มาติดตามตรวจสอบและให้คำแนะนำต่อการดำเนินงานเพื่อนำเสนอเป็นแหล่งมรดกโลก จำนวน 3 ครั้ง แต่เนื่องจากสถานการณ์การแพร่ระบาดของเชื้อไวรัส โควิด-19 (COVID-19) ทำให้ไม่สามารถเดินทางมาปฏิบัติภารกิจได้
ทั้งนี้ ในการดำเนินการมีกระบวนรับฟังความคิดเห็นและมีการติดตามตรวจสอบการดำเนินงานในพื้นที่ร่วมกับนานาชาติ ซึ่งรวมถึงองค์กร IUCN ประจำประเทศไทยด้วย
อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง
ข่าวดี! "กลุ่มป่าแก่งกระจาน" ขึ้นทะเบียนเป็น "มรดกโลกทางธรรมชาติ" แห่งที่ 3 ของไทยแล้ว