กางเหตุผล ชงปรับบัญชี “จระเข้น้ำจืดพันธุ์ไทย” เวทีไซเตส

จากกรณีคณะรัฐมนตรี (ครม.) เห็นชอบหลักการร่างข้อเสนอปรับลดบัญชีจระเข้น้ำจืดพันธุ์ไทยจากบัญชี 1 สู่บัญชี 2 ในการประชุมภาคีอนุสัญญา CITES ทำให้ส่งออกจระเข้โดยมีใบอนุญาตส่งออก ใบอนุญาตให้เพาะพันธุ์ และใบอนุญาตให้ค้า โดยไม่ต้องขึ้นทะเบียนฟาร์มกับสำนักเลขาธิการ CITES

วันนี้ (16 มิ.ย.2565) นายบัญชา สุขแก้ว รองอธิบดีกรมประมง ให้สัมภาษณ์ไทยพีบีเอสออนไลน์ ว่า ขณะนี้ทั่วประเทศมีฟาร์มเพาะเลี้ยงจระเข้และการแจ้งครอบครอง 1,100 แห่ง จระเข้รวม 1,000,000 ตัว เช่น สมุทรปราการ นครปฐม ชลบุรี นครศรีธรรมราช ซึ่งการส่งออกจะต้องขึ้นทะเบียนกับสำนักเลขาธิการ CITES

หากในอนาคตมีการปรับลดมาอยู่บัญชี 2 จะช่วยอำนวยความสะดวกให้เกษตรกรกว่า 1,000 คน ทำให้การค้าขาย การส่งออกสะดวกมากขึ้น รวมทั้งมีอำนาจต่อรองกับประเทศต่าง ๆ ว่าจระเข้อยู่ในบัญชีที่ค้าขายได้โดยไม่ต้องขึ้นทะเบียน ซึ่งขณะนี้ส่งออกเนื้อจระเข้และผลิตภัณฑ์จากจระเข้ เช่น กระเป๋า เข็มขัด กิ๊ฟช็อป รวมถึงการส่งออกจระเข้มีชีวิตไปยังจีน

รองอธิบดีกรมประมง กล่าวว่า ได้นำเนื้อหาของร่างของเสนอดังกล่าวเข้าวาระการประชุมภาคีอนุสัญญา CITES ครั้งที่ 19 เพื่อแจ้งประเทศภาคีสมาชิกตรวจพิจารณาก่อนเข้าประชุมในช่วงเดือน พ.ย.2565 ที่ประเทศปานามา โดยไทยจะแต่งตั้งตัวแทนไปเสนอร่วมกับกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม

ยืนยันปรับลดบัญชี ไม่กระทบจระเข้แหล่งธรรมชาติ

ส่วนกรณีกลุ่มประเทศที่เคยคัดค้านการปรับลดบัญชี และส่งผลให้ข้อเสนอของไทยในการเปลี่ยนบัญชีจระเข้น้ำจืดและน้ำเค็มสายพันธุ์ไทย ไม่ผ่านโหวตการประชุมภาคีอนุสัญญา CITES ครั้งที่ 16 เมื่อปี 2556 นั้น รองอธิบดีกรมประมง ยืนยันว่า ขณะนี้ยังไม่มีนัยยะในการเคลื่อนไหวคัดค้าน โดยปีนี้สมาคมผู้เพาะเลี้ยงจระเข้เข้ามาสนับสนุนเรื่องนี้อย่างเต็มที่ เนื่องจากผลกระทบสถานการณ์ COVID-19 ทำให้การค้าจระเข้ภายในประเทศลดลง อีกทั้งการส่งออกจะช่วยเพิ่มรายได้ให้เกษตรกรผู้เพาะเลี้ยง

รองอธิบดีกรมประมง ยืนยันว่า การปรับลดสถานะจระเข้ดังกล่าว จะไม่กระทบการจับจระเข้ในแหล่งธรรมชาติ ทั้งบึงบอระเพ็ด ปางสีดา ลุ่มน้ำเพชรบุรี เพราะมีนวัตกรรมการเพาะพันธุ์ที่ดีมาก

สำหรับบัญชี 1 ตามอนุสัญญา CITES จะระบุชนิดพันธุ์ของสัตว์ป่าและพืชป่าที่มีสภาพใกล้สูญพันธุ์ ห้ามมีการส่งออกเพื่อวัตถุประสงค์ทางการค้า แต่หากชนิดพันธุ์ดังกล่าวสามารถเพาะพันธุ์และมีศักยภาพในการค้าขายเชิงพาณิชย์ได้ให้สามารถส่งออกได้ ภายใต้เงื่อนไข คือ ต้องเป็นฟาร์มที่ขึ้นทะเบียนกับสำนักเลขาธิการ CITES แล้ว และต้องขอใบอนุญาตส่งออก ใบอนุญาตให้เพาะพันธุ์จระเข้ และใบอนุญาตให้ค้าจระเข้เช่นเดียวกับบัญชี 2

ส่วนบัญชี 2 เป็นชนิดพันธุ์ของสัตว์ป่าและพืชป่าที่มีสถานภาพยังไม่ใกล้สูญพันธุ์ สามารถส่งออกเพื่อวัตถุประสงค์ทางการค้าได้ โดยจะต้องมีใบอนุญาตส่งออก ใบอนุญาตให้เพาะพันธุ์จระเข้ และใบอนุญาตให้ค้าจระเข้ โดยไม่ต้องขึ้นทะเบียนฟาร์มกับสำนักเลขาธิการ CITES

เช็กผลิตภัณฑ์ "จระเข้ไทย" ส่งออก

จากการตรวจสอบข้อมูลสถิติการนำเข้า ส่งออกสัตว์น้ำ ทางท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ เดือนมิ.ย.2564 พบสถิติการส่งออกผลิตภัณฑ์สินค้าภายใต้อนุสัญญาไซเตส โดยเฉพาะในกลุ่มจระเข้ มีดังนี้ อเมริกันอัลลิเกเตอร์ มีการส่งออกสูงที่สุด เป็นปริมาณ 30,691 ชิ้น มีมูลค่า 50 ล้านบาท รองลงมาจระเข้ไคแมน 826 ชิ้น มูลค่า 1,697,035 บาท จระเข้น้ำจืด 628 ชิ้น มูลค่า 916,050 บาท จระเข้แม่น้ำไนล์ 29 ชิ้ น มีมูลค่า 2,897,251 บาท

ข้อมูลประชากรจระน้ำจืดในธรรมชาติ ยังไม่ชัด

แหล่งข่าวจากกรมอุทยานฯ กล่าวว่า ขณะนี้ยังไม่สามารถพิสูจน์ได้ว่าจระเข้น้ำจืดในธรรมชาติ เช่น ที่แก่งกระจาน มีประชากรเพียงพอจนไม่เสี่ยงต่อการสูญพันธุ์หรือไม่ ซึ่งกรณีไทยเตรียมเสนอการปรับลดจากบัญชี 1 ไซเตส มาบัญชี 2 เทียบไม่ได้กับในประเทศอินโดนีเซียและมาเลเซีย เพราะในแหล่งธรรมชาติมีจำนวนมาก

ขณะที่มองว่าปัจจุบันการส่งออกผลิตภัณฑ์จระเข้ไม่ได้มีข้อจำกัดในเชิงการค้าจากไซเตส เพราะมีการควบคุมจากฟาร์มที่เพาะเลี้ยงถูกกฎหมายแล้วสามารถส่งออกได้ กรมประมงอาจมองเรื่องการซื้อง่ายขายคล่อง คิดว่าไม่มีผลเท่าใด แต่ต้องถามด้วยว่าความนิยมของผลิตภัณฑ์จระเข้ในตลาดโลกมีมากน้อยเพียงใด เช่น กระเป๋าหนังจระเข้ เพราะถึงจะปลดบัญชีเพื่อการค้า แต่ผลิตไปไม่มีคนซื้อก็ไม่มีผล

อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง ครม.เห็นชอบหลักการปรับลดบัญชี “จระเข้น้ำจืดพันธุ์ไทย”