รัฐบาล "เฉย-ช้า ?" ถูกโดดเดี่ยวปมกัมพูชา

รศ.ปณิธาน วัฒนายากร ผู้เชี่ยวชาญด้านความมั่นคงและการต่างประเทศ วิเคราะห์ประเด็นการแก้ไขปัญหาชายแดนไทย-กัมพูชาของรัฐบาลไทย ซึ่งมองว่า ช้าไปเล็กน้อย โดยใช้เวลาถึง 7 วันกว่าจะมีการแถลงการณ์ที่ชัดเจนว่าไทยไม่ได้ใช้กำลังรุกรานกัมพูชา การสรุปข้อเท็จจริงตั้งแต่แรกโดยสภาความมั่นคงแห่งชาติ และการเชิญทูตกัมพูชามาหารือตั้งแต่เนิ่น ๆ จะเป็นการดำเนินการทางการทูตเชิงรุกที่ดีกว่าความล่าช้าของรัฐบาลไทยส่งผลให้ไทยถูกกล่าวหาในเวทีระหว่างประเทศ เช่น การประชุม Shangri-La Dialogue ที่สิงคโปร์ ซึ่งกัมพูชายกประเด็นนี้ขึ้นมากล่าวหาว่าไทยทำให้ทหารกัมพูชาเสียชีวิต อย่างไรก็ตาม ยังไม่สายเกินไปที่จะดำเนินการแก้ไขความเข้าใจผิดและสร้างกลไกใหม่ในการประสานงาน การให้ข้อมูล และการทำความเข้าใจกับกัมพูชา โดยต้องระมัดระวังเนื่องจากขณะนี้กัมพูชาได้สถาปนาแนวต้านทหารของตนลึกเข้ามาในพื้นที่ที่ตกลงกันไว้ว่าจะไม่เข้ามายิ่งขึ้นเบื้องลึกเบื้องหลังความขัดแย้งนี้ รศ.ปณิธาน ตั้งข้อสังเกตว่าเป้าหมายปลายทางของกัมพูชาคือ การได้ดินแดนคืนและสร้างประวัติศาสตร์หน้าใหม่ให้กับผู้นำของตน ซึ่งต้องการนำไทยขึ้นสู่ศาลโลกเพื่อให้ยอมสละพื้นที่บางส่วนที่กัมพูชามองว่าเป็นของตน แม้การขึ้นศาลโลกโดยปกติจะต้องได้รับความเห็นชอบจากทั้งสองฝ่าย แต่สหประชาชาติหรือศาลอาจมีกลไกอื่นในการโน้มน้าวหรือบังคับคู่กรณีให้เข้าสู่ระบบยุติธรรมระหว่างประเทศได้ หากเห็นว่า "ชาติเล็กๆ ถูกรังแก" กลไกในภูมิภาคอย่างอาเซียนสามารถเข้ามามีบทบาทในการไกล่เกลี่ยได้เช่นกัน โดยเฉพาะบทเรียนจากปี 2554 ที่สหประชาชาติมอบหมายให้อาเซียนเข้ามาช่วยอย่างไรก็ตาม สถานการณ์ในปัจจุบันต่างจากปี 2554 เนื่องจากศักยภาพทางทหารของกัมพูชามีมากขึ้น และไทยอาจมีพันธมิตรระหว่างประเทศน้อยลง นอกจากนี้ ความขัดแย้งยังได้ก่อให้เกิดกระแสชาตินิยมและความเกลียดชัง ทั้งในฝั่งไทยและกัมพูชา ซึ่งหากไม่ได้รับการบริหารจัดการที่ดี อาจส่งผลกระทบในระยะสั้นต่อการค้า การลงทุน และการท่องเที่ยว