ค้าขายอย่างไรไม่ให้
อ่านเกร็ดสำคัญ ในการทำมาค้าขายกับคนจีน ซึ่ง ดร. ไพจิตร วิบูลย์ธนสาร อัครราชทูต (ฝ่ายการพาณิชย์) ณ กรุงปักกิ่ง สำนักงานพาณิชย์ในต่างประเทศ ณ กรุงปักกิ่ง ได้รวบรวมและเรียบเรียงไว้ 
เนื้อหาข้างต้น สะท้อนให้เห็นถึง ตัวตน วัฒนธรรม ประเพณีดั้งเดิม จนถึงความคิดของคนรุ่นใหม่คนจีน ที่ทำธุรกิจรายเล็กรายใหญ่ กับนานาชาติ
ปัญหาการฉ้อโกงในการค้าขายกับจีนเกิดขึ้นจากหลายสาเหตุและอาจพลิกแพลงไปในหลากหลายรูปแบบ แต่ปัจจัยเบื้องต้นส่วนหนึ่งเกิดขึ้นจากการที่จีนได้กลายเป็นฐานการผลิตสำคัญของโลกสำหรับสินค้าหลากหลายประเภท และความเชื่อของผู้คนที่คิดว่า โลกนี้ยังมี “ของดีราคาถูก” และส่วนใหญ่อยู่ที่จีน ดังนั้น พอนึกถึงสินค้าราคาถูก คนส่วนใหญ่จึงมุ่งหน้ามาซื้อหาจากจีนเป็นหลัก
ของดีราคาถูก ... จุดเริ่มต้นของปัญหา อันที่จริง จีนนับเป็นแหล่งผลิตสินค้าป้อนสู่ภาคอุตสาหกรรมและตลาดโลกในช่วงหลายปีมานี้ ... ผลิตได้มากและเร็วทันใจ แถมยังมีราคาถูก ยิ่งในสินค้าที่หายากและราคาในตลาดโลกแพงหูฉี่อย่างเช่น สารเคมีและ วัตถุดิบบางประเภทด้วยแล้ว ผู้จัดการฝ่ายจัดซื้อของไทยก็เลยต่างชำเลืองหาแหล่งผลิตจากจีนกันเป็นแถว
ทั้งนี้ก็เพื่อหวังลดต้นทุนหรือทำกำไรให้บริษัทเพิ่มขึ้นอีกนิด แถมผู้ประกอบการจีนก็รู้ใจ นิยมใช้กลยุทธ์ราคาที่ต่ำกว่าเป็นตัวล่อใจ อย่างไรก็ดี ด้วยจำนวนผู้ประกอบการจีนที่เกิดง่าย (การจดทะเบียนนิติบุคคลที่สะดวก ทั้งในจีนแผ่นดินใหญ่และฮ่องกง) มากหน้าหลายตา และกระจายตัวในพื้นที่อันกว้างใหญ่ไพศาลของจีน รวมทั้งวิธีคิดในการประกอบธุรกิจของจีนที่มองว่าการ “โกงไม่ผิด”
แต่ปัญหาสำคัญอีกส่วนหนึ่งก็เป็นเพราะอีกฝ่าย “คิดตามไม่ทัน” ทำให้การค้าขายกับจีนเต็มไปด้วยปัญหาที่ซ่อนเร้นอยู่และตามมาด้วยข่าวเชิงลบมากมาย ส่งผลให้ผู้ประกอบการไทยต้องเผชิญกับปัญหาที่ “แก้ไม่ตก” เช่น การส่งสินค้าไม่ครบตามจำนวนหรือไม่ตรงตามคุณภาพที่ตกลงกัน ตามด้วย “ควันหลัง” การโดนปรับจากการส่งชิ้นงานล่าช้า
บางรายก็อาจโดนเชิดเงินมัดจำที่จ่ายไปล่วงหน้า หรือเงินเต็มจำนวนมูลค่าสินค้าโดยไม่ทันได้เห็นหน้าตาของสินค้าเลยก็มี ทำให้หลายราย “เจ็บแค้นใจ” และ “เข็ดเขี้ยว” สาปส่งไม่ค้าขายกับจีนไปก็มาก