อุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ อ.ศรีเทพ จ.เพชรบูรณ์ เป็นแหล่งอารยธรรมที่สำคัญแห่งหนึ่งของประเทศไทย เนื่องจากยังเป็นพื้นที่ที่ปรากฎร่องรอยหลักฐาน สะท้อนให้เห็นถึงการตั้งถิ่นฐานอยู่อาศัยของมนุษย์ ที่มีมาอย่างต่อเนื่องนับตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์ วัฒนธรรมทวารวดี และเขมรตามลำดับ รวมระยะเวลาที่มีความเจริญรุ่งเรืองถึงกว่า 800 ปี
ก่อนจะถูกทิ้งร้างไปด้วยสาเหตุโรคระบาดร้ายแรง หรือปัญหาภัยแล้งประการใดประการหนึ่งหรือทั้งสองประการ ในราวปลายพุทธศตวรรษที่ 18-ต้นพุทธศตวรรษที่ 19 อันเป็นช่วงก่อนที่วัฒนธรรมสุโขทัยและอยุธยา จะเจริญรุ่งเรืองขึ้นมาแทนที่ ในบริเวณลุ่มน้ำป่าสัก และพัฒนาการตั้งถิ่นฐานอยู่อาศัยอย่างต่อเนื่อง มาจนถึงปัจจุบัน
![](https://news.thaipbs.or.th/media/TSNBg3wSBdng7ijMhaYWkgZCHhgDanHDMM9en8TDQE2.jpg)
![](https://news.thaipbs.or.th/media/TSNBg3wSBdng7ijMhaYWkgZCHhgDanIPvpepgFGLt7R.jpg)
อุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ ประกอบด้วยสองส่วน ส่วนแรกเป็นพื้นที่ในส่วนเมืองโบราณศรีเทพ มีพื้นที่ทั้งหมด 2,889 ไร่ หรือ 4.7 ตารางกิโลเมตร มีลักษณะเป็นเมืองที่มีคูน้ำคันดินล้อมรอบ แบบเมืองในวัฒนธรรมทวารวดี ที่ยังคงสามารถรักษารูปแบบแต่เดิมไว้ได้อย่างสมบูรณ์มากที่สุดแห่งหนึ่งของประเทศไทย
แบ่งพื้นที่ภายในเป็นสองเมืองที่นับได้ว่า เป็นลักษณะพิเศษเฉพาะ ที่พบไม่มากนัก ในเมืองร่วมสมัยเดียวกันที่พบในปัจจุบัน โดย "เมืองใน" มีพื้นที่ประมาณ 1,300 ไร่ เป็นเมืองรูปเกือบกลม ที่มีเส้นผ่าศูนย์กลาง 1.5 กิโลเมตร
มีช่องประตูเมือง 6 ช่องทาง และมีโบราณสถาน ซึ่งได้รับการขุดแต่งและบูรณะแล้วทั้งหมดประมาณ 40 แห่ง อันมีโบราณสถานเขาคลังใน โบราณสถานปรางค์สองพี่น้อง และโบราณสถานปรางค์ศรีเทพ เป็นกลุ่มโบราณสถานสำคัญ
รวมทั้งมีสระน้ำและหนองน้ำขนาดใหญ่จนถึงเล็กกระจัดกระจายอยู่ทั่วไปประมาณ 70 สระ ในขณะที่เมืองนอกมีพื้นที่ประมาณ 1,589 ไร่ เป็นเมืองรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า ต่อออกไปทางด้านทิศตะวันออกของเมืองใน มีช่องประตูเมือง 6 ช่องทาง
และมีโบราณสถานซึ่งส่วนใหญ่มีขนาดเล็ก และยังไม่ได้มีการขุดแต่งและบูรณะทั้งหมด 54 แห่ง รวมทั้งมีสระน้ำขนาดใหญ่จนถึงเล็ก กระจัดกระจายอยู่ทั่วไปประมาณ 30 แห่ง มีสระขวัญเป็นสระน้ำสำคัญที่มีขนาดใหญ่ และตั้งอยู่กลางเมือง
![](https://news.thaipbs.or.th/media/TSNBg3wSBdng7ijMhaYWkgZCHhgDanJTICP9kTW7e3M.jpg)
![](https://news.thaipbs.or.th/media/TSNBg3wSBdng7ijMhaYWkgZCHhgDanNvRhED2f6bLi7.jpg)
ส่วนที่สองเป็นพื้นที่ที่อยู่นอกเมืองโบราณศรีเทพ เท่าที่สำรวจได้ในปัจจุบัน มีโบราณสถานที่ยังมิได้มีการขุดแต่งและบูรณะประมาณ 50 แห่ง ส่วนใหญ่ตั้งอยู่ทางด้านทิศเหนือของเมืองโบราณศรีเทพ
โดยมีโบราณสถาน "เขาคลังนอก" ที่เป็นสถาปัตยกรรม ที่เป็นวัฒนธรรมทวารวดีเช่นเดียวกับ "เขาคลังใน" และโบราณสถาน "ปรางค์ฤาษี" ที่เป็นสถาปัตยกรรมเขมร เช่นเดียวกันกับโบราณสถาน "ปรางค์สองพี่น้อง" และโบราณสถาน "ปรางค์ศรีเทพ" เป็นโบราณสถานสำคัญ
![](https://news.thaipbs.or.th/media/TSNBg3wSBdng7ijMhaYWkgZCHhgDanFiKjVuYLIUx0I.jpg)
นอกจากนั้น บริเวณนอกเมืองโบราณศรีเทพไปทางด้านทิศตะวันตก ประมาณ 20 กิโลเมตร ยังมีโบราณสถานที่ถ้ำเขาถมอรัตน์เป็นภาพสลักบนผนังถ้ำ เป็นรูปพระพุทธรูป และพระโพธิ์สัตว์ ที่สร้างขึ้นตามความเชื่อของพุทธศาสนาลัทธิมหายานเนื่องในวัฒนธรรมทวารวดีราวพุทธศตวรรษที่ 14 อันมีความเกี่ยวพันที่ใกล้ชิดกับคติความเชื่อของผู้คนในเมืองโบราณศรีเทพในช่วงเวลาเดียวกันอีกด้วย
![](https://news.thaipbs.or.th/media/BRpLwT0TYaGXOF4tVwA8lQxxWvIYWJ7Yv8H1oonIVh8n7.jpg)
การเดินทางเข้าเยี่ยมชมอุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ มีระยะทางจากกรุงเทพมหานคร ประมาณ 240 กิโลเมตรนั้น สามารถเดินทางด้วยรถยนต์และรถโดยสารประจำทาง ตามถนนหมายเลข 21 (กรุงเทพ-สระบุรี- เพชรบูรณ์) เลี้ยวขวาเข้าถนนหมายเลข 2211 หน้าที่ว่าการอำเภอศรีเทพ อีกประมาณ 9 กิโลเมตร ก็จะถึงอุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ
![](https://news.thaipbs.or.th/media/BRpLwT0TYaGXOF4tVwA8lQxxWvIYWJ7epGPvjW8MtBP0t.jpg)
อุทยานประวัติศาสตร์ศรีเทพ เปิดให้บริการทุกวัน ระหว่างเวลา 08.30 -16.30 น.โดยไม่เว้นวันหยุดราชการและวันหยุดนักขัตฤกษ์ สำหรับค่าธรรมเนียมเข้าชม ประชาชนชาวไทยคนละ 20 บาท ชาวต่างประเทศคนละ 100 บาท ยกเว้นค่าธรรมเนียมเข้าชมให้แก่พระภิกษุ สามเณร ในพระพุทธศาสนาหรือนักบวชในศาสนาอื่นๆ
อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง
ภาพประวัติศาสตร์ 5 ปี บูรณะ "เขาคลังนอก" ก่อนเป็นมรดกโลก
ร่วมลุ้น! “เมืองโบราณศรีเทพ” ขึ้นทะเบียนมรดกโลก
ชาวบ้านหวั่น “ศรีเทพ” ขึ้นมรดกโลก กระทบใช้ประโยชน์ที่ดิน
สารคดี "รากสุวรรณภูมิ ซีซัน 2" ตอน "ศรีเทพ" รัฐแรกเริ่ม หรือ ดินแดนศักดิ์สิทธิ์โบราณ Si Thep : The primary state or the ancient sacred land :