รู้จัก “ปะเล้ยก๊ะ” บัตรส่วยแรงงานเถื่อนชายแดนตาก . มีข้อมูลว่าทุกต้นเดือนแรงงานผิดกฎหมายในพื้นที่ชายแดนตากต้องจ่ายส่วย 150-250 บาท แลกกับการได้อาศัยและทำงานในพื้นที่โดยไม่ถูกจับดำเนินคดี โดยมีนายหน้าชาวเมียนมาเป็นตัวกลางในการเก็บเงินไปส่งให้กับคนที่อ้างว่าเป็นเจ้าหน้าที่รัฐ เมื่อจ่ายเงินแล้ว แรงงานจะได้รับสมุดเล่มหนึ่งไว้พกติดตัวเป็นหลักฐาน แรงงานเมียนมาเรียกสิ่งนี้ว่า “ปะเล้ยก๊ะ” แปลเป็นไทยว่า “บัตรตำรวจ” . การลงพื้นที่เก็บข้อมูลพบว่า “ปะเล้ยก๊ะ” ยังแบ่งย่อยเป็น 2 แบบ คือ “ลูก๊ะ” หรือ “บัตรคน” และ “ไซเกก๊ะ” หรือ “บัตรมอเตอร์ไซค์” . “ลูก๊ะ” เป็นหลักฐานสำหรับตัวบุคคลว่าจ่ายส่วยในเดือนนั้นแล้ว เดิมจะมีลักษณะเป็นคูปองที่มีรูปภาพ คูปองแต่ละแบบจะใช้ได้ 1 เดือน และจะเปลี่ยนรูปภาพในเดือนถัดไป แรงงานจึงต้องจ่ายเงินเพื่อให้ได้รับคูปองใหม่ทุกเดือน . มีรายงานว่าที่ผ่านมาแรงงานบางคนนำคูปองที่ตัวเองซื้อไปให้แรงงานคนอื่นยืมใช้ ทำให้ยอดเงินที่เก็บได้ลดลง เดือนกรกฎาคมที่ผ่านมารูปแบบของ “ลูก๊ะ” จึงเปลี่ยนมาเป็นสมุดขนาดเล็กและจดรายละเอียดของแรงงานลงไปในนั้นแทน . “ลูก๊ะ” แบบใหม่จะระบุ ชื่อ เพศและอายุของผู้ถือ ตามด้วยรหัสหรือหมายเลขโทรศัพท์ของนายหน้าที่ทำหน้าที่เก็บส่วย รหัสนี้เองจะเป็นตัวบ่งบอกพื้นที่ที่แรงงานได้รับความคุ้มครอง โดยแรงงานจะใช้บัตรได้ในพื้นที่ที่กำหนดเท่านั้น นำไปใช้ในพื้นที่ไม่ได้ . ส่วน “ไซเกก๊ะ” หรือ “บัตรมอเตอร์ไซค์” เป็นบัตรที่แรงงานต้องซื้อเพิ่มหากต้องการใช้มอเตอร์ไซค์ บัตรนี้ต้องแสดงควบคู่กับ “ลูก๊ะ” เมื่อถูกเรียกเจ้าหน้าที่เรียกตรวจ เดิม “ไซเกก๊ะ” จะเป็นคูปองที่มีรูปมอเตอร์ไซค์ แต่หลังจากที่เริ่มเปลี่ยนมาใช้สมุดจด “ไซเกก๊ะ” ก็ถูกเปลี่ยนมาเป็นสมุดเช่นเดียวกัน . นอกจากระบุชื่อ เพศและอายุของผู้ถือบัตร เช่นเดียวกับ “ลูก๊ะ” แล้ว ใน “ไซเกก๊ะ” ยังระบุรายละเอียดของมอเตอร์ไซค์ เช่น ยี่ห้อ รุ่น สีและหมายเลขทะเบียน ลงไปในเล่มด้วย ผู้ที่ถือบัตรชนิดนี้บอกว่าราคาของมันอยู่ที่ใบละ 200-500 บาทต่อเดือน ขึ้นอยู่กับพื้นที่ . มูลนิธิเครือข่ายส่งเสริมคุณภาพชีวิตแรงงาน (LPN) เคยลงพื้นที่เก็บข้อมูลแรงงานข้ามชาติชายแดนตาก 300 คน พบ 180 คน หรือกว่าร้อยละ 60 ไม่มีเอกสารแสดงตัว และต้องถือบัตรตำรวจแทน . ติดตามชมใน The EXIT Series : ตั๋วส่วย “แรงงานงานเถื่อน” ชายแดนตาก ออกอากาศ 2 ตอน วันที่ 8-9 ส.ค. 66 เวลา 18.50 น. ทางหน้าจอไทยพีบีเอส หมายเลข 3 และ ทางออนไลน์ www.thaipbs.or.th/live