หุ่นยนต์หกล้อ Perseverance พบหินตะกอนที่เกิดจากกระบวนการทางชีวภาพ อาจจะเป็นแหล่งของจุลินทรีย์เมื่อหลายพันล้านปีก่อน หลักฐานชั้นดีในการศึกษาต่อของความเป็นไปได้ชีวิตที่เคยอยู่บนดาวอังคารในอดีต

หุ่นยนต์เพอร์เซอเวียแรนซ์ (Perseverance) ได้สำรวจหินตะกอนในบริเวณที่มีชื่อเล่นเรียกว่า "น้ำตกเชยาวา“ (Cheyava Falls) ซึ่งมีลักษณะทางธรณีที่เกิดจากการกัดเซาะจากน้ำเมื่อหลายพันล้านปีที่แล้ว จุดนี้คือหนึ่งในเป้าหมายสำคัญของการเดินทางของหุ่นยนต์เพอร์เซอเวียแรนซ์เลยก็ว่าได้

เพอร์เซอเวียแรนซ์ได้สำรวจและเก็บตัวอย่างหินจากพื้นที่บริเวณนี้ไปเรียบร้อยแล้วเมื่อวันที่ 21 กรกฎาคมที่ผ่านมา ซึ่งจุดที่สำรวจนั้นเป็นขอบด้านเหนือของ Neretva Vallis ซึ่งเป็นหุบเขาริมแม่น้ำโบราณที่มีความกว้าง 400 เมตร ถูกกัดเซาะโดยน้ำที่ไหลผ่านเข้าสู่ปล่องภูเขาไฟ Jezero เมื่อหลายพันล้านปีมาแล้ว จากการวิเคราะห์พื้นดินตะกอนก้นแม่น้ำนี้ก็พบสิ่งที่น่าสนใจและอาจบ่งบอกได้ว่าในอดีตของดาวอังคารอาจจะมีชีวิตอยู่จริง

ภาพถ่ายพื้นดินที่ครั้งหนึ่งในอดีตเคยเป็นแม่น้ำบนดาวอังคารในอดีตในบริเวณน้ำตกเชยาวา

การเดินทางผ่านก้นแม่น้ำในครั้งนี้เพอร์เซอเวียแรนซ์ได้สแกนพื้นดินด้วยเครื่องมือ SHERLOC (Scanning Habitable Environments with Raman & Luminescence for Organics & Chemicals) ที่ใช้ Raman Spectroscopy ผ่านหลักการที่ว่าสารแต่ละชนิดจะมีลักษณะการกระเจิงแสงแตกต่างกันไป มาระบุว่ามีสารประกอบของอินทรีย์วัตถุและการเกิดขึ้นของคราบปฏิกิริยาทางเคมีที่คล้ายกับสิ่งที่เกิดขึ้นจากสิ่งมีชีวิตบนโลกหรือไม่

ตามปกติ พื้นผิวของดาวอังคารจะมีสีแดงที่เกิดจากสารฮีมาไทต์ (Hematite) แต่ตำแหน่งที่ตรวจสอบนั้นพบองค์ประกอบของแคลเซียมซัลเฟตสีขาวขนาดใหญ่บนพื้นผิวคล้ายกับเป็นคราบที่เกิดขึ้นจากการสะสมตัวผ่านการไหลของน้ำ และเมื่อหุ่นยนต์ของเรามองลงไปใกล้กับจุดที่มีการก่อตัวของหินก็พบกับพฤติกรรมการก่อตัวที่แปลกประหลาดคล้ายกับจุดดาวเป็นดวงหลายสิบจุดกระจายตัวคล้ายกับจุดบนลำตัวของเสือดาว

ภาพถ่ายบริเวณที่น่าสนใจพบผลึกของโอลิวีนและจุดขาวสลับดำคล้ายจุดดาวของเสือกดำบนพื้นผิวหินที่คล้ายกับร่องรอยของจุลินทรีย์ในอดีต

นักวิทยาศาสตร์หลายคนกล่าวว่าจุดเหล่านี้น่าสนใจมากเพราะว่ามันคล้ายกับฟอสซิลของจุลินทรีย์ที่อาศัยอยู่ใต้ผิวดินบนโลก ซึ่งแน่นอนว่ามันมีความเป็นไปได้ที่จุดและลักษณะโดดเด่นต่าง ๆ ที่เพอร์เซอเวียแรนซ์ได้พบจะเป็นปฏิกิริยาทางเคมีที่เราไม่เคยพบเจอกันมาก่อนบนโลก แต่ก็ยากจะปฏิเสธได้ว่าสิ่งที่พบนั้นไม่ได้เกิดจากสิ่งมีชีวิต 100% เพราะปฏิกิริยาเหล่านี้เมื่อเกิดขึ้นบนโลกนั้นเป็นปฏิกิริยาที่สิ่งมีชีวิตใช้ในการนำสารเคมีในสิ่งแวดล้อมมาใช้ในการสังเคราะห์พลังงานและทิ้งคราบไว้บนพื้นดิน

ภาพถ่ายเซลฟี่ของหุ่นยนต์ Perseverance ในบริเวณที่มีชื่อว่าน้ำตกเชยาวา

อีกทั้งเพอร์เซอเวียแรนซ์ยังมีการค้นพบเม็ดโอลีวีน (Olivine) แร่รัตนชาติขนาดใหญ่กว่ามิลลิเมตรบนพื้นผิวของที่เราสนใจกันด้วย ซึ่งผลึกโอลิวีนนั้นจะเกิดขึ้นได้ในสภาวะแวดล้อมที่น้ำที่เป็นของเหลวกับความร้อนและแรงดันที่มหาศาลคล้ายกับใต้ทะเลลึกของโลกในยุคแรกเกิด ซึ่งตอนนี้ทีมวิศวกรและนักวิทยาศาสตร์ที่ควบคุมเพอร์เซอเวียแรนซ์ได้กล่าวว่าพวกเขาได้วิเคราะห์ด้วยทุกอุปกรณ์ที่มีในทุกจุดทุกตำแหน่งที่น่าสนใจไปอย่างเรียบร้อยแล้ว ทั้งการทุบ ทำลาย บดขยี้ เผาด้วยเลเซอร์ และตอนนี้พวกเขาทำอะไรไม่ได้มากกว่านี้อีกแล้ว สิ่งเดียวที่พวกเขาจะทำได้เพิ่มเติมก็ต่อเมื่อหินที่ถูกเก็บจากเพอร์เซอเวียแรนซ์จะเดินทางกลับไปถึงโลกและได้ทำการศึกษาทดลองด้วยเครื่องมือวิทยาศาสตร์ที่ทันสมัยบนพื้นโลก

เมื่อตัวอย่างหินบนดาวอังคารได้เดินทางมาถึงโลก เราสามารถมั่นใจได้อย่างหนึ่งว่าองค์ความรู้ของการศึกษาดาวอังคารจะก้าวกระโดดเป็นอย่างมาก และปริศนาต่าง ๆ ที่เราสงสัยอย่างการก่อตัวของหินในน้ำตกเชยาวาจะมาช่วยยืนยันคำถามที่ว่า ในอดีตดาวอังคารเคยมีสิ่งมีชีวิตอาศัยอยู่หรือไม่

เรียบเรียงโดย จิรสิน อัศวกุล
พิสูจน์อักษร ศุภกิจ พัฒนพิฑูรย์

🎧 อัปเดตข้อมูลแวดวงวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี รู้ทันโลกไอที และโซเชียลฯ ในรูปแบบ Audio จาก AI เสียงผู้ประกาศของไทยพีบีเอส ได้ที่ Thai PBS

ที่มาข้อมูล : NASA

“รอบรู้ ดูกระแส ก้าวทันโลก” ไปกับ Thai PBS Sci & Tech

สรุปประเด็นให้โดย Generative AI

Perseverance พบหินตะกอนที่อาจเป็นหลักฐานของสิ่งมีชีวิตในอดีตบนดาวอังคาร