เมื่อวันที่ 6 มิถุนายน ที่ผ่านมา ภารกิจ HAKUTO-R mission 2 ได้ถึงกำหนดการลงจอดบนดวงจันทร์หลังจากการเดินทางยาวนานเกือบ 6 เดือน ซึ่งระหว่างการลงจอดยานได้ขาดการติดต่อไปในช่วงเวลาก่อนการแตะพื้นผิวของดวงจันทร์

ภาพถ่ายของยาน HAKUTO-R ที่จัดแสดงในงาน IAC 2022 ภาพจาก Artvill

ภารกิจ HAKUTO-R mission 2 มีชื่อยานว่า “Resilience” (หมายถึง ความสามารถในการล้มแล้วลุกได้ใหม่หลังพบพานอุปสรรค) เป็นยานลงจอดของบริษัท ispace บริษัท Startup อวกาศของญี่ปุ่น ก่อนหน้านี้ทางบริษัทเคยส่งยานไปลงจอดดวงจันทร์ในภารกิจ HAKUTO-R mission 1 ในปี 2023 แต่ก็ตกกระแทกพื้นผิวดวงจันทร์กลายเป็นข่าวใหญ่ในช่วงปีนั้น ซึ่งตัว “Resilience” เปรียบเสมือนความหวังใหม่ในการลงจอดบนดวงจันทร์ของตัวบริษัท ในภารกิจครั้งนี้ยาน HAKUTO-R ได้เดินทางไปยังดวงจันทร์ด้วยจรวด Falcon 9 ของ SpaceX ในเที่ยวบินเดียวกันกับยาน Blue Ghost ของบริษัท Firefly ในภารกิจ CLPS ของ NASA ที่เดินทางออกจากโลกไปตั้งแต่มกราคม 2025

ยาน Blue Ghost นั้นได้เดินทางไปถึงดวงจันทร์และลงจอดได้อย่างสำเร็จตั้งแต่เดือนมกราคม แต่กับยาน HAKUTO-R นั้นอาศัยเส้นทางที่แตกต่างออกไป คือตัวยานจะเดินทางอ้อมหลังดวงจันทร์ วิธีการนี้ทำให้ยาน HAKUTO-R ใช้พลังงานในการปรับวงโคจรที่น้อยกว่าเส้นทางการเดินทางของยาน Blue Ghost แต่แลกมาด้วยการใช้เวลาที่มากกว่า วิธีการนี้เรียกว่า Low Energy Transfer

ภาพถ่ายของยาน HAKUTO-R กำลังแยกออกจาก Canister ของ Falcon 9 นี่คือจุดที่ HAKUTO-R แยกตัวออกจาก Blue Ghost ที่จะเดินทางไปดวงจันทร์ด้วยกัน ภาพจาก SpaceX

เมื่อวันที่ 6 มิถุนายนที่ผ่านมาตัวยาน HAKUTO-R ได้ค่อย ๆ เข้าสู่วงโคจรของดวงจันทร์และเริ่มต้นกระบวนการลงจอดที่ความสูง 100 กิโลเมตรจากพื้นผิวของดวงจันทร์ ยานเริ่มลดระดับลงมาเรื่อย ๆ และเมื่อถึงระยะประมาณ 20 กิโลเมตร เครื่องยนต์หลักถูกจุดระเบิดเพื่อลดความเร็วตามแผน และทุกอย่างดูเหมือนกำลังไปได้ดี

แต่ไม่นานหลังจากนั้น ยานก็ส่งสัญญาณผิดปกติกลับมาก่อนที่สัญญาณจากยานจะขาดหายไป ไม่มีข้อมูลใดยืนยันว่าตัวยานลงจอดได้อย่างปลอดภัย หลายฝ่ายได้คาดการณ์ว่าตัวยานไม่ประสบความสำเร็จในการลงจอดอีกครั้งหนึ่ง โดยอาจจะมีเหตุมาจากการที่เครื่องเลเซอร์วัดระยะทางของยาน (LIDAR) ประมวลผลล่าช้า ระบบจึงไม่สามารถคำนวณความเร็วเพื่อลดระดับได้ทัน ตัวยานได้พุ่งชนพื้นผิวของดวงจันทร์ด้วยความเร็วสูงจนเกิดความเสียหายต่อโครงสร้างของยานอย่างหนัก

ภาพถ่ายของโลกและดวงจันทร์จากยาน HAKUTO-R จากวงโคจรรอบดวงจันทร์เมื่อวันที่ 27 พฤษภาคม 2025 ภาพจาก ispace

การสูญเสียยาน HAKUTO-R ในครั้งนี้เป็นสิ่งที่น่าเสียดายเป็นอย่างมาก บนยานมีสัมภาระต่าง ๆ มากมายทั้งโรเวอร์ขนาดเล็กชื่อ TENACIOUS จากประเทศลักเซมเบิร์ก อุปกรณ์การทดลองวิทยาศาสตร์จากทั้งญี่ปุ่น ไต้หวัน และสหรัฐอเมริกา และเหรียญข้อมูลของมนุษยชาติจาก UNESCO ซึ่งมีผลงานอันทรงคุณค่ามากมายถูกคัดเลือกมาและจารึกไว้ภายในเหรียญนี้ หนึ่งในนั้นคือภาพวาดของอาจารย์อามาโนะ อากิระ นักเขียนมังงะชื่อดังอย่าง รีบอร์น ถูกบันทึกในเหรียญที่เดินทางไปยังดวงจันทร์ด้วย

แม้ในภาพใหญ่ ภารกิจนี้ของบริษัท ispace ถือว่าล้มเหลว แต่นับเป็นภารกิจที่สร้างการเติบโตในหลาย ๆ ด้าน ซึ่งต้องรอดูกันต่อไปว่าบริษัท ispace จะสามารถยืนหยัดในบททดสอบในการเดินทางไปสู่บนดวงจันทร์ได้หรือไม่

เรียบเรียงโดย จิรสิน อัศวกุล
พิสูจน์อักษร ศุภกิจ พัฒนพิฑูรย์

อัปเดตข้อมูลแวดวงวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี รู้ทันโลกไอที และโซเชียลฯ ในรูปแบบ Audio จาก AI เสียงผู้ประกาศของไทยพีบีเอส ได้ที่ Thai PBS

“รอบรู้ ดูกระแส ก้าวทันโลก” ไปกับ Thai PBS Sci & Tech

สรุปประเด็นให้โดย Generative AI

HAKUTO-R mission 2 สูญเสียยานระหว่างการลงจอดบนดวงจันทร์