TRAPPIST-1 e เป็นหนึ่งในดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะจากระบบ TRAPPIST-1 ที่เคยโด่งดังในช่วงหนึ่งที่มีการคาดการณ์ว่าอาจจะมีสภาพแวดล้อมที่ใกล้เคียงกับโลก ในตอนนี้กล้องโทรทรรศน์อวกาศเจมส์ เว็บบ์ กำลังทำการส่องสำรวจ TRAPPIST-1 e เพื่อพิสูจน์ความเป็นไปได้ว่าดาวเคราะห์ดวงนี้มีชั้นบรรยากาศเหมือนกับโลกจริงหรือไม่

ก่อนหน้านี้มีข่าวว่ากล้องโทรทรรศน์อวกาศ เจมส์ เว็บบ์ ได้สำรวจดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะ TRAPPIST-1 D และพบว่าดาวเคราะห์ดวงนี้ไม่ได้มีสภาพแวดล้อมใกล้เคียงกับโลกเหมือนที่เราเคยคาดการณ์ไว้ในอดีต ขณะนี้ทีมนักดาราศาสตร์กำลังเฝ้ารอคอยข้อมูลจากกล้องโทรทรรศน์อวกาศ เจมส์ เว็บบ์ว่าสุดท้ายแล้วเรามั่นใจได้แล้วหรือยังว่าดาวเคราะห์ดวงนี้มีชั้นบรรยากาศเหมือนกับโลกจริง หรือแท้จริงแล้วเป็นเพียงโลกที่แห้งแล้ง

ก่อนหน้านี้ระบบ TRAPPIST-1 ได้รับการตรวจสอบโดยกล้องโทรทรรศน์อวกาศสปิตเซอร์ และคาดการณ์ว่าดาวเคราะห์บางดวงภายในระบบนี้อยู่ในบริเวณที่เอื้อต่อการมีอยู่ของสิ่งมีชีวิต บนดาวเคราะห์เหล่านั้นไม่ร้อนและไม่เย็นจนเกินไป สามารถมีน้ำอยู่ในสภาวะของเหลวได้ ซึ่งดาวเคราะห์ TRAPPIST-1 D และ TRAPPIST-1 e อยู่ในบริเวณนั้นพอดี ทำให้นักวิทยาศาสตร์คาดหวังว่าดาวเคราะห์เหล่านี้อาจจะมีสภาพแวดล้อมและชั้นบรรยากาศที่คล้ายกับโลกและเอื้อต่อการเริ่มต้นของชีวิต

ทีมวิจัยได้กล่าวว่าจากข้อมูลที่มีกันในตอนนี้ ดาว TRAPPIST-1 e ไม่น่าจะมีชั้นบรรยากาศที่เป็นชั้นบรรยากาศแรกเริ่มหลงเหลืออยู่ เนื่องจากดาวแคระแดงที่เป็นดาวฤกษ์แม่ของระบบแห่งนี้มีกิจกรรมการปลดปล่อยรังสีและการปะทุที่สูงกว่าดาวฤกษ์อย่างดวงอาทิตย์เป็นอย่างมาก ส่งผลให้กลุ่มดาวเคราะห์ทั้งหลายที่โคจรรอบดาวฤกษ์ดวงนี้น่าจะถูกแรงกระแทกจากกิจกรรมบนพื้นผิวพัดปลิวออกไปจนหมดแล้ว และจากข้อมูลนี้จึงประเมินได้ว่าสภาพชั้นบรรยากาศที่เกิดจากไฮโดรเจนและฮีเลียมจากช่วงต้นกำเนิดของ TRAPPIST-1 e ก็น่าจะสูญสลายไปหมดแล้ว เหลือเพียงแต่ก้อนหินแข็ง ๆ ทิ้งไว้

ถึงอย่างนั้นมันก็ยังคงเป็นไปได้ที่ดาวเคราะห์ TRAPPIST-1 e เองจะสามารถสร้างชั้นบรรยากาศใหม่ขึ้นมาได้เหมือนกับชั้นบรรยากาศโลก เช่นเดียวกับโลกของเราที่ชั้นบรรยากาศในปัจจุบันแตกต่างจากชั้นบรรยากาศในยุคเริ่มแรกโดยสิ้นเชิง อีกทั้งชั้นบรรยากาศของดาวเคราะห์ดวงนี้ก็ไม่น่าเป็นไปได้ที่จะมีองค์ประกอบหลักเป็นก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์เหมือนกับชั้นบรรยากาศของดาวศุกร์หรือดาวอังคารที่เรารู้จัก

การสำรวจ TRAPPIST-1 e เป็นสิ่งที่ยากและท้าทายเป็นอย่างมาก ในตอนนี้กล้องโทรทรรศน์อวกาศเจมส์ เว็บบ์เพิ่งสำรวจดาวเคราะห์ผ่านหน้าดาวฤกษ์ TRAPPIST-1 ไปได้สี่รอบเท่านั้น ซึ่งยังเหลืออีก 15 รอบที่ต้องเก็บข้อมูล หากว่ากันตามตรง สภาพแวดล้อมใน TRAPPIST-1 น่าจะรุนแรงเป็นอย่างมาก แต่ถึงแม้ข้อมูลที่เพิ่งได้จากกล้องเจมส์ เว็บบ์จะชวนผิดจากที่เคยคาดการณ์ว่าดาวเคราะห์ในระบบ TRAPPIST-1 ที่โด่งดังจะกลายเป็นเพียงก้อนหินธรรมดา ๆ เท่านั้น แต่ยังเหลือโอกาสที่อาจจะพบดาวเคราะห์นอกระบบสุริยะที่สามารถเอื้อต่อการมีอยู่ของสิ่งมีชีวิตอยู่อีกไม่น้อย

เรียบเรียงโดย จิรสิน อัศวกุล

อัปเดตข้อมูลแวดวงวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี รู้ทันโลกไอที และโซเชียลฯ ในรูปแบบ Audio จาก AI เสียงผู้ประกาศของไทยพีบีเอส ได้ที่ Thai PBS

ที่มาข้อมูล : NASA

“รอบรู้ ดูกระแส ก้าวทันโลก” ไปกับ Thai PBS Sci & Tech

สรุปประเด็นให้โดย Generative AI

กล้องโทรทรรศน์อวกาศเจมส์ เว็บบ์ สำรวจดาวเคราะห์ TRAPPIST-1 e