นับตั้งแต่ที่ ‘Night of the Living Dead’ ของจอร์จ โรเมโร (George Romero) ออกฉายในปี ค.ศ. 1968 หนังและซีรีส์แนว ‘ซอมบี้’ ก็ได้รับความนิยมเสมอมา และ ‘สหรัฐอเมริกา’ ได้กลายเป็นประเทศที่ถูกซอมบี้บุกในหนังบ่อยที่สุด  ดังนั้น จึงไม่น่าแปลกใจหากทางการสหรัฐฯ จะคิดแผนการรับมือ ‘ซอมบี้ระบาด’ ในชีวิตจริง

.

ปี ค.ศ. 2011 หน่วยบัญชาการยุทธศาสตร์สหรัฐ (USSTRATCOM) ได้เผยแพร่ ‘แผนป้องกันการยึดครองของซอมบี้ (Counter-Zombie Dominance)’ ความยาว 31 หน้าภายใต้รหัส ‘CONPLAN 8888-11’ แรกเริ่มเดิมที CONPLAN 8888-11 เป็นแค่แผนฝึกกองกำลังสำรอง ใช้ซอมบี้เป็นสถานการณ์สมมติเพื่อหลีกเลี่ยงการอ้างถึงศัตรูในโลกความเป็นจริง แต่แผนที่ฟังดูตลกเช่นนี้กลับมีรายละเอียดที่เป็นประโยชน์ในการรับมือสถานการณ์ฉุกเฉินในมิติการทหารและการเมือง รวมถึงปลูกฝังทักษะการคิดวิเคราะห์เชิงกลยุทธ์อย่างแนบเนียนอีกด้วย

.

แผน CONPLAN 8888-11 วางโครงสร้างการปฏิบัติการทางทหารคร่าว ๆ ทั้งในเชิงรุกและรับหากภัยซอมบี้เกิดขึ้น โดยแบ่งออกเป็น 6 เฟส ตั้งแต่การประเมินแวดล้อมเบื้องต้น การควบคุมสถานการณ์ ไปจนถึงการกลับสู่สภาวะปกติ ทั้งนี้ สิ่งที่ทหาร ผู้บังคับบัญชา และผู้มีอำนาจต้องรู้เป็นอันดับแรก ๆ ก็คือ ประเภทซอมบี้ที่ออกมาอาลวาด เนื่องจากการรับมือและกำจัดซอมบี้นั้นแตกต่างกันไปตามประเภท แผน CONPLAN 8888-11 แยกซอมบี้ไว้ 8 ประเภทโดยอิงจากพ็อปคัลเจอร์และเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นจริง สรุปได้คร่าว ๆ ดังนี้

• ซอมบี้จากการติดเชื้อ (Pathogenic Zombies/PZ) เป็นซอมบี้ที่เกิดจากการติดเชื้อไวรัส แบคทีเรีย หรือการระบาดของโรคอื่น ๆ
• ซอมบี้กัมมันตรังสี (Radiation Zombies/RZ) เป็นซอมบี้ที่เกิดจากการสัมผัสรังสีแม่เหล็กไฟฟ้ามากเกิน หรืออนุภาคกัมมันตรังสี
• ซอมบี้ปีศาจมนต์ดำ (Evil Magic Zombies/EMZ) เป็นซอมบี้ที่เกิดจากการปลุกผีผ่านไสยศาสตร์มืด 
• ซอมบี้อวกาศ (Space Zombies/SZ) เป็นซอมบี้ที่ติดเชื้อจากรังสีหรือสารจาก ‘นอกโลก (extra-terrestrial)’ 
• อาวุธซอมบี้ (Weaponized Zombies/WZ) เป็นซอมบี้ที่มีคนจงใจสร้างขึ้นผ่านการดัดแปลงชีวภาพหรือชีวกลศาสตร์ โดยมีจุดประสงค์เพื่อใช้เป็นอาวุธ
• ซอมบี้แบบอาศัยร่าง (Symbiant-Induced Zombies/SIZ) เป็นซอมบี้ที่เกิดจากปรสิตหรือสิ่งมีชีวิตอื่นเข้ามาอาศัยในร่างโฮสต์ โฮสต์จะมีอาการคล้ายซอมบี้จากการติดเชื้อ (PZ) 
• พืชผักซอมบี้ (Vegetarian Zombies/VZ) เป็นซอมบี้ที่ระบาดในพืชผักผลไม้แบบเกม ‘Plants Vs. Zombies’ แม้พืชผักซอมบี้จะกินพืชผักด้วยกันเอง ไม่ได้กินคน แต่ซอมบี้ประเภทนี้ก็อาจทำให้ธัญพืชสำคัญ ๆ อย่างข้าวโพด ข้าว และถั่วเหลืองหมดไป หรือนำไปสู่ภาวะพืชพันธุ์ล้มตาย
• ไก่ซอมบี้ (Chicken Zombies/CZ) เป็นซอมบี้ที่มาจากข่าวจริงเมื่อปี ค.ศ. 2006 ในรัฐแคลิฟอร์เนีย เมื่อมีเกษตรกรใช้ก๊าซคาร์บอนมอนอกไซด์กำจัดแม่ไก่ที่ออกไข่ไม่ได้แล้ว แม้จะตายไปแล้ว แต่แม่ไก่บางส่วนกลับฟื้นขึ้นมา ก่อนที่จะตายจริง

อย่างที่เราพอจะเดาได้ว่า การกำจัดซอมบี้ที่ดีที่สุดคือ ‘การทำลายเซลล์ประสาท’ (หรือการโจมตีที่หัว) และถ้าอยากให้ซอมบี้ “ตายสนิท” จริง ๆ ก็ต้องใช้ไฟเผา แผน CONPLAN 8888-11 ก็ระบุว่าในปฏิบัติการทหาร วิธีการโจมตีที่หัวและใช้ไฟเผาสามารถกำจัดซอมบี้ได้ทุกประเภท ยกเว้นซอมบี้ปีศาจมนต์ดำ (EMZ) ที่ต้องพึ่งอนุศาสนาจารย์เท่านั้น ส่วนในเชิงกฎหมาย การกำจัดซอมบี้ไม่มีความผิด เนื่องจากซอมบี้เป็นภัยต่อมนุษย์ ทั้งนี้ กองทัพจะกำจัดซอมบี้ได้ ต้องปฏิบัติให้สอดคล้องกับกฎหมายตามภาวการณ์ เช่น กฎอัยการศึก (martial law) กฎบัตรสหประชาชาติ (UN Charter) กฎการปะทะ รวมไปถึงกฎหมายระหว่างประเทศต่าง ๆ
.
📌 เปิดที่มาและแผนรับมือ ‘ซอมบี้’ ฉบับเต็มต่อที่: www.thaipbs.or.th/now/content/2854
.
🌏 “รอบรู้ ดูกระแส ก้าวทันโลก” ไปกับ Thai PBS Sci & Tech: www.thaipbs.or.th/SciandTech
.
⚫ ที่มา: CONPLAN 8888, U.S. Strategic Command | ภาพ: ซอมบี้ปลอมเดินโปรโมทซีรีส์ ‘The Walking Dead: Dead City’ ในปี 2025 (Noam Galai/Getty Images via AFP)