แข่งแรงกดดัน! ยกระดับมาตรการ "ด่านชายแดน"

กรณีวานนี้ (23 มิ.ย. 68) แม่ทัพภาคที่ 1 มีคำสั่งควบคุมการเปิด-ปิดด่านชายแดนไทย-กัมพูชา ใน จ.สระแก้ว ทุกด่าน ชวนพูดคุยกับ รศ. ปณิธาน วัฒนายากร ผู้เชี่ยวชาญด้านความมั่นคงและการต่างประเทศ ชี้ว่า การปิดด่านชายแดน เป็นการแข่งพลังอดทน เพราะในระยะสั้น แม้จะกระทบต่อแรงงาน และผู้ประกอบการชาวกัมพูชา แต่ในระยะยาวจะกระทบผู้ประกอบการไทยด้วย เพราะบางด่านมีมูลค่าการค้าสูงมาก"เราปิดทุกด่านจะทำให้กัมพูชาลำบากพอสมควรในระยะสั้นและอาจมีปฏิกิริยาโต้ตอบในวันสองวันนี้ แต่ในระยะยาวจะกลับมากระทบผู้ประกอบการไทยมากกว่า"Q : เหมาะสมแค่ไหนที่เราปิดทุกด่าน จะมีผลกระทบต่อเราหรือไม่ ?ปณิธาน : การดำเนินมาตรการชายแดนกับกัมพูช ไม่ใช่เรื่องใหม่ เราเผชิญการปิด-เปิดจุดผ่านแดนมาตลอดในช่วงที่มีปัญหาความมั่นคง แต่การดำเนินการต้องชัดเจนว่าผ่านที่ประชุมสภาความมั่นคงที่จะมีรัฐมนตรีหลายคน ซึ่งเป็นตัวแทนประชาชนอยู่ด้วย การดำเนินการของทหารโดยลำพังไม่ได้นั้นเป็นหลักการและเป็นจริง เข้าใจว่าฝ่ายทหารคงได้รับความเห็นชอบจาก สมช. แล้วต้องชั่งน้ำหนักมาตรการให้เหมาะสม เรามีระบบคัดกรองคนเข้าออกได้มากขึ้นผ่านระบบออนไลน์ อาจปรับให้มาตรการเหล่านี้เหมาะสม การปิดถาวรโดยสิ้นเชิงคงไม่สามารถทำได้Q : กองทัพอ้างที่ประชุมยกระดับปราบอาชญากรรมไซเบอร์ แต่มันกดดันให้เขาหันมาสู่โต๊ะเจรจาได้จริงไหม ?ปณิธาน : เรามีด่านผ่านแดนไทยกัมพูชา 15 จุด เป็นด่านผ่อนปรน 7 จุด และด่านถาวร 8 จุด ทำให้กัมพูชาลำบากในระยะสั้นพอสมควร อาจมีปฏิกิริยาโต้ตอบในวันสองวันนี้ว่าจะปรับท่าทีให้ดีขึ้นหรือไม่ แต่บางด่านมีมูลค่าการค้าสูงมากจากมูลค่าโดยรวม 3 แสนล้านบาท ในระยะยาวจะกระทบผู้ประกอบการไทยมากกว่าQ : นานขนาดไหน ผลกระทบถึงจะโดนเราในระดับที่ทนรับไม่ไหว แทนที่จะเป็นฝั่งกัมพูชาทนรับไม่ได้ ?ปณิธาน : ส่วนแรกการควบคุมนักการพนัน กิจกรรมผิดกฎหมาย การฟอกเงินและค้ามนุษย์เหล่านี้จะส่งผลเร็ว แต่ในระยะยาวเขาสามารถหาทางเลือกใหม่ ๆ เช่นย้ายฐานกิจกรรมผิดกฎหมายไปที่อื่นได้ในภาพรวมหากกดดันโดยตรง อาจต้องปิดช่องทางอื่นที่กัมพูชาจะมีทางเลือกได้ เพิ่มมาตรการให้ได้ผลโดยเร็ว ไม่งั้นจะสะเทือนทั้งสองฝ่ายอยู่ดีQ : จะเข้าสู่การเจรจาทวิภาคีได้ยังไงในเมื่อเขายังยืนกรานให้เราเปิดด่านก่อน มีโอกาสที่เขาจะไปสื่อสารกับนานาชาติในเรื่องนี้หรือไม่ ?ปณิธาน : ยังมีโอกาสและสำคัญด้วย เพราะกัมพูชาคงไม่สามารถปรับเปลี่ยนช่องทางขนส่งคมนาคมได้เร็วในระยะสั้น แต่ในระยะสั้นเราชัดเจนว่ามีมาตรการผ่อนปรนด้านมนุษยธรรมทุกรูปแบบQ : ที่ผ่านมาเรามีการเจรจาในระดับพื้นที่ ส่วนใหญ่จะมีข้อตกลงในระดับหนึ่ง แต่ท่าทีของผู้นำไปตรงกันข้าม เราจะทำยังไงให้มีมาตรการที่สอดคล้องกัน ?ปณิธาน : การเจรจาชุดเล็กแก้ไขปัญหาไม่ได้เแล้วในตอนนี้ เพราะการสั่งการจะเป็นในเชิงนโยบาย คนที่มีอำนาจสั่งการเรื่องนี้คือ รมว.กลาโหม จัดชุดเล็กเข้าไปพูดคุย ประกอบด้วยสมาชิกของ สมช. อย่างรัฐมนตรีพาณิชย์ และรัฐมนตรีดีอีเอส ภาพในการพูดคุยจะผ่อนคลายขึ้น ไม่ใช่การเจรจาของกองกำลังโดยตรงQ : เรารับมือกับยุทธศาสตร์สามง่ามได้ดีหรือยัง ?ปณิธาน : ดีขึ้น แต่เรายังมีปัญหาในเชิงเอกภาพ สังเกตจากภาคฝ่ายค้าน ภาคเอกชนที่ยังไม่เห็นด้วยกับบางมาตรการ เรายังอ่อนแอในง่ามตรงกลางเมื่อเทียบกับกัมพูชาที่มีเอกภาพมากทางการทูตของกัมพูชาตอนนีั้ยังไมใ่กลับมาเจรจากับเรายังถือว่าแข็งอยู่ ส่วนการทูตเชิงรุกของเรายังน้อยไปในแง่มิตรประเทศและการหว่านล้อมกัมพูชาให้กลับเข้ามา ยังไม่มีแรงจูงใจอะไรมากมายให้กัมพูชาลดราวาศอกแต่ในพื้นที่ถือว่าอยู่ในระดับกดดันมากแล้ว