ทส.จ่อออกกฎหมายเก็บภาษีพลาสติก

3 ก.ค.ของทุกปี เป็นวันปลอดถุงพลาสติกสากล มาตรการที่กำลังกลับมาพูดถึงอีกครั้งคือการเก็บเงินกับผู้บริโภค เพื่อลดปริมาณการใช้อย่างฟุ่มเฟือย ซึ่งจะมีประสิทธิภาพมากกว่ามาตรการรณรงค์เชิงสมัครใจให้ผู้บริโภคลดการบริโภคอย่างที่ได้ดำเนินการมาตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบัน ก่อนหน้านี้ก็มีกระแสคัดค้าน แต่ดูเหมือนว่า แนวคิดนี้จะกลับมาอีกครั้ง โดยมีทั้งการจูงใจให้ร่วมมือ และบทลงโทษสำหรับผู้เพิกเฉย ด้วยมาตรการทางภาษี

นายวิจารย์ สิมาฉายา ปลัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (ทส.) กล่าวว่า ประเทศไทย มีร่างแผนปฏิบัติการด้านการจัดการขยะพลาสติก พ.ศ.2561-2573 เป็นกรอบในการจัดการกับปัญหา การขอความร่วมมือไม่ใช่วิธีเดียวที่หลายประเทศทั่วโลกนำมาใช้ 

มีทั้งมาตรการจูงใจและพ.ร.บ.สิ่งแวดล้อมฉบับใหม่ ที่จะหามาตรการจูงใจ และภาษีค่าธรรมเนียม และวัสดุที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม เช่น พลาสติกชีวภาพที่รัฐบาลพยายามลดเรื่องภาษีให้ผู้ประกอบการ

นายวิจารย์ สิมาฉายา ปลัดทส.

 

ส่องมาตรการลดถุงพลาสติกระดับโลก  

ข้อมูลจากโครงการสิ่งแวดล้อมแห่งสหประชาชาติ หรือ ยูเอ็นอีพี พบว่า มี 3 แนวทาง โดยแนวทางที่ 1 เครื่องมือกำกับควบคุม นั่นคือ การออกกฎหมายห้ามผลิตและใช้ หรือ Ban ได้รับความนิยมในแอฟริกา

แนวทางที่ 2 เครื่องมือทางเศรษฐศาสตร์ โดยการเก็บภาษีหรือค่าธรรมเนียม ซึ่งอาจจัดเก็บที่ผู้ผลิต ผู้ค้าปลีกหรือผู้บริโภค เป็นที่นิยมในยุโรป และแนวทางที่ 3 ผสมผสานเครื่องมือกำกับควบคุมและเครื่องมือทางเศรษฐศาสตร์ เช่น ญี่ปุ่นและนิวซีแลนด์ ซึ่งรัฐทำข้อตกลงร่วมกับเอกชน แต่ก็เก็บเงินค่าถุงพลาสติกด้วย

รูปแบบ "ภาษีถุงพลาสติก"ในต่างประเทศ ไอซ์แลนด์ เก็บภาษีถุงพลาสติก 0.22 ยูโร หรือ 9 บาทต่อใบ ,อังกฤษ 5 เพนนี หรือ 2 บาทต่อใบ , ไต้หวัน ไม่กำหนดอัตราภาษีที่ตายตัว ช่วงราคา 1-3 ดอลลาร์ไต้หวัน หรือ 1-3.5 บาทต่อใบ แอฟริกาใต้ เก็บภาษีถุงพลาสติก 0.04 แรนด์ หรือ 20 สตางค์ต่อใบ และอินโดนีเซีย 200 รูเปียห์ หรือ 43 สตางค์ต่อใบ

 

ลดถุงพลาสติกทะลุเป้า 1,696 ล้านใบ

นายประลอง ดำรงค์ไทย อธิบดีกรมควบคุมมลพิษ (คพ.) กล่าวว่า ขณะนี้มาตรการลดใช้ถุงพลาสติกโดยรณรงค์ และขอความร่วมมือกับผู้ประกอบการร้านสะดวกซื้อ ห้างสรรพสินค้า รวมทั้งประชาชนทั่วไปถือว่าประสบความสำเร็จ จากที่เริ่มโครงการช่วงกลางปี 2561 จนถึงวันนี้มีข้อมูลชี้วัดการลดใช้ถุงพลาส ติกได้มากถึง 1,696 ล้านใบ จากตัวเลขการใช้  45,000 ล้านใบต่อปี หรือคิดเป็นร้อยละ 3.7 ลดเงินได้ถึง 340 ล้านบาท และมีแนวโน้มจะลดลงได้อีก จากมาตรการเชิงรุกและความตื่นตัวในการร่วมกันลดขยะ

วันนี้มีห้างสรรพสินค้าที่งดให้ถุงพลาสติกกับลูกค้า และถ้าจะใช้ต้องจ่ายใบละ 1 บาท เป็นการลดทางอ้อม ส่วนร้านสะดวกซื้อ ถ้าไม่รับถุงจะบริจาคค่าถุงพลาสติกใบละ 20 สตางค์ นำเงินเข้ามูลนิธิศิริราช ซึ่งมีเงินบริจาคกว่า 100 ล้านบาท 

 

 

อธิบดีกรมควบคุมมลพิษ ระบุว่า นอกจากนี้ภายใต้แผนโรดแมปการจัดการขยะพลาสติก พ.ศ.2561-2573 ด้านการจัดการขยะพลาสติกแบบบูรณาการของหน่วยงาน ทั้งการลดและเลิกใช้พลาสติก โดยใช้วัสดุทดแทนที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม โดยเฉพาะปีนี้ จะเลิกใช้พลาสติก 3 ชนิด คือ พลาสติกหุ้มฝาขวดน้ำดื่ม พลาสติกผสมสารอ๊อกโซ่ และพลาสติกผสมสารไมโครบีท ซึ่งได้หรือกับคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) ส่วนผสมครีม เครื่องสำอางไมโครบีทก็จะงดใช้

ในปี 2565 จะเลิกใช้ อีก 4 ชนิด คือ พลาสติกหูหิ้วที่มีความหนาน้อยกว่า 36 ไมครอน กล่องโฟมบรรจุอาหาร หลอดพลาสติก ทั้งหมดมองว่าเป็นการแก้ปัญหาตั้งแต่ต้นทาง และคิดว่ามันน่าจะเร็วกว่า 3 ปีด้วยซ้ำไป

หารือกรมบัญชีกลางลดภาษีนำเข้าเครื่องจักร

นายประลอง กล่าวว่า ยกกล่องโฟม วันนี้แทบจะทยอยหมดจากท้องตลาด และถ้าไปที่ไหนจะใส่กล่องกระดาษ กล่องจากผลิตภัณฑ์ธรรมชาติ ชานอ้อย ร้านค้าปลีกย่อยหลายจังหวัด พบว่าปริมาณซื้อกล่องโฟมลดลงกว่าร้อยละ 50 ทั้งนี้ยังเชื่อว่ามาตรการจูงใจ ยังคงมีความจำเป็น และในโรดแมปไมได้ระบุชัดเจนว่าจะบังคับใช้มาตรการทางกฎหมาย หรือการเก็บภาษี 

เป้าหมายต่อไปคือจะหารือกรมบัญชีกลาง เพื่อลดภาษีนำเข้าให้กับอุตสาหกรรมที่จะเปลี่ยนเครื่องจักร ไม่ผลิตถุงพลาสติก และหันมาใช้วัสดุอื่นทดแทนพลาสติก แต่ยังไม่ได้กำหนดเพดานตัวเลขที่จะลดภาษี

อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง

วิกฤต! ขยะฆ่าเต่าทะเลหายาก 3 เดือนตาย 4 ตัว

ข่าวดี ! 8 เดือนไทยลดขยะถุงพลาสติก 1,300 ล้านใบ