ปัญหาน้ำท่วมแม่สายที่เกิดขึ้น มีการประเมินความเสียหายหลายพันล้านบาท และกรมโยธาธิการและผังเมือง ได้ศึกษาเบื้องต้นนำเสนอ น.ส.แพทองธาร ชินวัตร เมื่อครั้งเป็นนายกรัฐมนตรีลงพื้นที่ อ.แม่สาย เพื่อติดตามการแก้ปัญหา
ซึ่งในขณะนั้น นายอนุทิน ชาญวีรกุล นายกรัฐมนตรี คนปัจจุบัน เป็น รมว.มหาดไทย ที่ระบุว่าอาจต้องใช้งประมาณกว่า 3,000 ล้านบาท ในการป้องกันเมืองแม่สาย จากน้ำท่วมอย่างยั่งยืน
ในช่วงที่ น.ส.แพทองธาร รับฟังแนวทางแก้ปัญหาแผนป้องกันน้ำท่วมแม่สาย มีการเสนองบประมาณ 2 ส่วนหลัก คือ ระยะเร่งด่วน คือ การสร้างพนังชั่วคราวหรือกึงถาวร พร้อมกับการขุดลอก ตลอดแม่น้ำสาย แม่น้ำรวก ตลอดแนวชายแดน
และอีกแผน คือแผนสร้างพนังถาวร และป้องกันเมืองแม่สายระยะยาว ซึ่งในแผนจะมีการเวนคืนที่ดิน สิ่งปลูกสร้าง ริมแม่น้ำสายรัศมี 300 เมตร เพื่อก่อสร้างแนวป้องกันน้ำท่วมที่อาจต้องย้ายชาวบ้าน 843 หลังคาเรือนตลอดริมแม่น้ำสาย
“อยากให้กระทบชาวบ้านน้อยที่สุด” เป็นคำพูดที่ น.ส.แพทองธาร ชินวัตร อดีตนายกรัฐมนตรี บอกกับเลขาธิการ สทนช. และอธิบดีกรมโยธาธิการและผังเมือง ในการย้ายชาวบ้าน ได้มีคำสั่งการให้ทุกฝ่ายบูรณาการการทำงานและให้กรมโยธาธิการและผังเมือง ของบประมาณศึกษาผลกระทบกับชุมชน ให้รอบด้าน
อ่านข่าว : เปิดแผน! รื้ออาคาร-สร้างพนัง ป้องกันน้ำท่วมซ้ำแม่สาย
นายวรายุทธ ค่อมบุญ นายอำเภอแม่สาย ได้ให้ข้อมูลกับชาวบ้าน และหน่วยงานงานที่เกี่ยวข้องในช่วงที่มีการทำผังเมืองแม่สายว่า “ได้บริษัทที่ปรึกษาที่จะศึกษาการสร้างพนังและอพยพชาวบ้าน มีงบศึกษา 24 ล้านบาท”
อ่านข่าว : ความเห็นผังพัฒนาเมืองแม่สาย แก้น้ำท่วมย่านเศรษฐกิจ | จับตารอบทิศ | 1 ก.ค. 68
ผลกระทบการสร้างพนังและย้ายชุมชน มีชาวบ้านร้องเรียนไปยังคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ และได้เชิญหน่วยงานที่เกี่ยวข้องมาให้ข้อมูล โดยสำนักโยธาธิการและผังเมืองจังหวัดเชียงราย ให้ข้อมูลว่า ได้บริษัทที่ปรึกษาเตรียมที่จะลงพื้นที่ อ.แม่สาย โดยจะจัดเวทีอย่าง 4 เวที เพื่อรับฟังปัญหาจากชาวบ้าน หลังจากหมดฤดูน้ำท่วม
อ่านข่าว : กรมโยธาฯ ศึกษาย้ายชุมชนแม่สาย งบ 24 ล้าน กับคำถามแผน? ย้ายชาวบ้าน 800กว่าหลังคาไว้ที่ไหน?
ไทยพีบีเอส ศูนย์ข่าวภาคเหนือ ลงพื้นที่ บ้านเกาะทราย เป็นหนึ่งในชุมชนที่จะต้องรื้อย้าย โดยมีอย่างน้อย 9 คูหา/หลัง เชิงสะพานมิตรภาพไทยเมียนมาแห่งที่ 1
ชาวบ้านได้ให้ข้อมูลกับไทยพีบีเอสว่า มีหน่วยงานเรียกให้รับทราบ และเซ็นชื่อในใบรับรอง ยืนยันจะโอนย้ายออก และให้รื้อย้าย ชาวบ้านบอกว่า หน่วยงานรัฐให้เซ็นเอกสารยินยอมรื้อถอน ชาวบ้านหลายรายเซ็นเอกสารเรียบร้อยแล้ว เพราะกังวลว่า จะถูกดำเนินคดี จึงเซ็นรับรองไป ทั้งที่ยังไม่มีความชัดเจนการเยียวยา
จริง ๆ แล้วชาวบ้านพร้อมย้าย เข้าใจว่า ที่ตัวเองอาศัยอยู่ไม่มีเอกสารสิทธิ์ แต่หลายคนอาศัยมาหลายปีแล้ว ตอนนี้อยากได้อย่างเดียว คือบ้าน เพราะตอนนี้ไม่มีที่ไป เงินชดเชยหรือเยียวยา จะมีมีหรือไม่ ยังไม่มีใครตอบได้
เช่นเดียวกับหญิงรายหนึ่งที่ให้ข้อมูลเพิ่มเติมว่า ถ้าจะย้ายอยากให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง หาบ้าน หรือให้เข้าถึงสิทธิอาศัย ซื้อหรือเช่าบ้านที่ถูก เพราะเหตุการณ์น้ำท่วมที่ผ่านได้สร้างความเสียหาย และเงินหมดไปกับการฟื้นฟูและซ่อมบ้าน น้ำท่วมที่ผ่านมาการค้าขายไม่สามารถทำได้เลยตลอดหนึ่งปีที่ผ่านมา
น้ำท่วมยังเจ็บปวด ยังต้องถูกรื้อบ้าน อาชีพไม่มีกว่าหนึ่งปี ตอนนี้ยังไม่รู้จะไปอยู่ที่ไหน ทำอะไร
ส่วนบริเวณตลาดสายลมจอย ถูกกำหนดให้รื้อทั้งหมดเพื่อก่อสร้างแนวป้องกันน้ำท่วมเมืองแม่สาย ชาวบ้านที่อาศัยภายในตลาด บอกว่าค้าขายมาหลายสิบปี เขาเชื่อว่าการก่อสร้างพนังกึ่งถาวรและชั่วคราว ที่แล้วเสร็จจะสร้างมารถป้องกันน้ำท่วมได้ จึงยังไม่เห็นด้วยกับการรื้อชุมชนและตลาด เพราะรื้อแล้วไม่รู้ตัวเองจะไปประกอบอาชีพอะไร
อยากให้หน่วยงานต่าง ๆ มารับฟังความเห็นชาวบ้านจริง ๆ ชาวบ้านยืนยันน้ำจะไม่ท่วมอีก อยากค้าขายอยู่ที่นี่
ขณะที่ร้านค้าแผงเล็ก ๆ บริเวณเชิงสะพานมิตรภาพไทย-เมียนมา ที่มีประมาณ 20 ร้าน ถูกรื้อถอนก่อนหน้านี้ หลายคนเป็นบุคคลไร้สัญชาติและค้าขายบริเวณนี้ ปัจจุบันหลายคนย้ายแหล่งค้าขายไปเช่าที่อื่น ทีมข่าวไทยพีเอส ได้เห็นคนที่เคยค้าขายบริเวณนี้และได้พูดคุย ปัจจุบันคนเหล่านี้ได้ค้าขายริมถนนบริเวณทางขึ้นพระธาตุดอยเวา
ตอนนี้ต้องขายเร่ ไม่มีที่ขายเป็นหลักแหล่ง และขายก็ไม่ได้ดีเหมือนที่เคยขายมาเกือบ 30 ปี
ปัจจุบันการสร้างพนังชั่วคราวและกึ่งถาวร กว่า 2.6 กิโลเมตรได้ก่อสร้างเสร็จแล้วโดยกรมการทหารช่าง ส่วนแผนการแก้ปัญหาที่ยังยืนกำลังจะเริ่ม หลังฤดูฝน ซึ่งมีแผนพัฒนาพื้นที่ให้แล้วเสร็จภายในปี 2571-2572
ปัญหาน้ำท่วมแม่สาย ไม่เพียงสร้างความเสียหายมหาศาล ตอนนี้ได้เปลี่ยนวิถีชีวิตผู้คนที่ (อาจ) อาศัยริมน้ำ หรือค้าขายได้ไม่ได้ในที่เดิม แม้ปีนี้จะไม่เกิดน้ำท่วมใหญ่เหมือนปีที่ผ่านมา แต่ผลพวงจากน้ำท่วมใหญ่ที่นักวิชาการบอกว่าเป็นฝนตกหรือน้ำท่วมในรอบพันปี จะเปลี่ยนชีวิต (บาง) คนแม่สายไปตลอดชีวิตหรือไม่
รายงาน : โกวิทย์ บุญธรรม ผู้สื่อข่าวไทยพีบีเอส ศูนย์ข่าวภาคเหนือ
อ่านข่าว : กัมพูชายันไม่มีคอลเซนเตอร์ แต่หลักฐานไทยชี้ 59 จุดยังลอยนวล
ศุภจีแจงสภาครั้งแรก เดินหน้าลดค่าครองชีพ ดันเจรจาการค้าสหรัฐฯ-FTA
แท็กที่เกี่ยวข้อง: