หมอเด็กแนะ เมื่อลูกมีไข้ ดูแลอย่างไรให้ถูกวิธี?

ลูกตัวร้อนอีกแล้ว แต่คราวนี้อย่าเพิ่งรีบหยิบผ้าชุบน้ำเย็นหรือยาลดไข้ เพราะมีข้อมูลที่คุณพ่อคุณแม่ควรรู้เกี่ยวกับ "ไข้ในเด็ก" ซึ่งจะช่วยให้ดูแลลูกได้อย่างสบายใจและมั่นใจมากขึ้น โดยเฉพาะคำแนะนำล่าสุดจาก สถาบันสุขภาพเด็กแห่งชาติมหาราชินี ที่อธิบายไว้อย่างชัดเจนว่า ควรประเมินอาการอย่างไร และวิธีไหนที่เหมาะสมที่สุดสำหรับการดูแลไข้ของลูกน้อย

อาการไข้ในเด็ก คืออะไร?

ไข้ในเด็ก หมายถึง การมีอุณหภูมิร่างกายที่สูงกว่าปกติ

• วัดจากหู/หน้าผาก: สูงกว่า 38°C

• วัดทางปาก: สูงกว่า 37.8°C

• วัดรักแร้: สูงกว่า 37.2–37.5°C 

ดูแลไข้ ต้องรีบลดไข้ไหม ? 

การดูแลไข้เพื่อให้เด็กมีความสุขสบาย ไม่จำเป็นต้องลดไข้เสมอไปหากเด็กยังสบายดี วิธีลดไข้ที่แนะนำมีทั้งการใช้ยาพาราเซตามอลตามน้ำหนักตัวเด็ก และการเช็ดตัวเด็ก ซึ่งเป็นทางเลือกเสริมไม่ใช่สิ่งจำเป็น แต่การเช็ดตัวอาจช่วยลดไข้ได้เร็วกว่าการให้ยาอย่างเดียวในช่วง 1-2 ชั่วโมงแรก

แต่ผลโดยรวมไม่แตกต่างกัน และอาจก่อให้เกิดความไม่สบายตัว เช่น หนาวสั่น หรือตกใจกลัว หากเช็ดไม่ถูกวิธี อีกทั้งการศึกษาพบว่าการเช็ดตัวควรเช็ดด้วยน้ำอุณหภูมิห้องอย่างเบามือ บริเวณที่เลือดไหลเวียนดี หลีกเลี่ยงน้ำเย็นจัดหรือแอลกอฮอล์

นพ.อาคม ชัยวีระวัฒนะ ผู้อำนวยการสถาบันสุขภาพเด็กแห่งชาติมหาราชินี กล่าวว่า ไข้ เป็นอาการตอบสนองตามธรรมชาติของร่างกายต่อการติดเชื้อ เช่น ไวรัส แบคทีเรีย การใช้ยาลดไข้ เช่น พาราเซตามอลตามน้ำหนักตัวเด็ก ถือเป็นทางเลือกแรก หลีกเลี่ยงการใช้ยากลุ่ม NSAIDs เช่น ไอบูโฟรเฟน ควรหลีกเลี่ยงในเด็กที่สงสัยไข้เลือดออก หรือมีโรคประจำตัว เช่น โรคไต โรคตับ โรคแผลในกระเพาะอาหาร เป็นต้น

การเช็ดตัวที่ถูกต้อง ?

การเช็ดตัวเป็นวิธีที่ใช้กันมายาวนานแต่ไม่มีหลักฐานทางการแพทย์ที่สนับสนุนให้ทำเป็นประจำ แม้การเช็ดตัวร่วมกับการให้ยาจะช่วยลดไข้ได้เร็วขึ้นใน 1-2 ชั่วโมงแรก แต่ผลลดไข้ระยะยาวไม่แตกต่างจากการใช้ยาเพียงอย่างเดียว

การเช็ดตัวที่ถูกต้องควรใช้ผ้าชุบด้วยน้ำอุณหภูมิห้อง เช็ดอย่างเบามือบริเวณที่เลือดไหลเวียนดี เช่น รักแร้ ซอกคอ ขาหนีบ และควรสังเกตอาการของเด็กและการตอบสนองต่อการเช็ดตัว หากเด็กมีอาการหนาวสั่น หรือร้องไห้เพราะไม่สบายตัวขณะเช็ดตัวให้หยุดเช็ดตัว

หลีกเลี่ยง การถูตัวเด็กแรงๆ และการเช็ดด้วยน้ำเย็นจัดหรือแอลกอฮอล์ เพราะอาจทำให้เด็กหนาวสั่นหรือเกิดอันตรายต่อเด็กได้ บุคลากรทางการแพทย์ควรให้ข้อมูลแก่ผู้ปกครองเกี่ยวกับธรรมชาติของไข้ แนวทางการดูแลเบื้องต้นที่บ้าน การมีไข้ไม่ได้มีอันตรายหากเด็กยังสบายดี เล่นได้ และกินได้

ผศ.พิเศษ พญ.รัชดา เกษมทรัพย์ นายแพทย์เชี่ยวชาญ กุมารเวชกรรมสังคม กล่าวว่า แนวทางการดูแลเบื้องต้นสำหรับผู้ปกครอง การให้ยาลดไข้ การดื่มน้ำให้เพียงพอ การสวมใส่เสื้อผ้าที่ระบายอากาศได้ดี การอยู่ในห้องที่อากาศถ่ายเท ซึ่งยังคงมีความเห็นที่หลากหลายและแนวทางการปฏิบัติที่แตกต่างกัน ราชวิทยาลัยกุมารแพทย์แห่งประเทศไทยและสมาคมกุมารแพทย์แห่งประเทศไทยจึงได้จัดทำแนวทางการดูแลอาการไข้ในเด็ก โดยอิงจากหลักฐานเชิงประจักษ์ เพื่อให้บุคลากรทางการแพทย์ใช้ประกอบการพิจารณาในการดูแลผู้ป่วยเด็กอย่างเหมาะสม และจากคำแนะนำโดยราชวิทยาลัยกุมารแพทย์แห่งประเทศไทย สามารถดูรายละเอียดได้ที่ thaipediatrics  

อย่างไรก็ตามหากมีอาการดังต่อไปนี้ควรรีบไปพบแพทย์ เช่น เด็กที่อายุต่ำกว่า 3 เดือน มีอาการซึม ชัก หอบเหนื่อยหายใจลำบาก มีผื่นหรือจุดแดง มีอาการปลายมือปลายเท้าเย็นซีด หรือไข้ไม่ลดใน 2-3 วัน  

อ่านข่าว : "โรนัลโด" สร้างเซอร์ไพรส์ ร่วมงานเลี้ยงต้อนรับ ทรัมป์-มกุฎราชกุมารซาอุฯ

มช.สร้างประวัติศาสตร์ ผ่าตัด "ปลูกถ่ายตับ" ให้ฝาแฝดคู่แรกไทยสำเร็จ

เทพศิรินทร์ ชนะ กรุงเทพคริสเตียน 3-1 ก่อนรอเจอกันอีกครั้ง รอบชิงบอลจตุรมิตร 22 พ.ย.