ปัจจุบัน “ระบบกฎหมายไทย” กำลังเผชิญกับความท้าทายอย่างมาก เนื่องจากจำนวนกฎหมายที่มีอยู่มาก รวมถึงมีความซับซ้อนทั้งในเชิงโครงสร้างและเนื้อหา ตลอดจนข้อจำกัดต่าง ๆ โดยไทยมีจำนวนกฎหมาย มากกว่า 70,000 ฉบับ ครอบคลุมทั้ง พระราชบัญญัติ กฎกระทรวง พระราชกฤษฎีกา ประกาศ และแนวปฏิบัติต่าง ๆ ซึ่งมีความซับซ้อน

นอกจากนี้ยังมีข้อจำกัดด้านการเข้าถึงข้อมูล เช่น อาศัยเอกสารฉบับพิมพ์และความรู้ภายในองค์กรเป็นหลัก รวมถึงฐานข้อมูลกฎหมายเดิม การพัฒนาฐานข้อมูลกฎหมายมาตั้งแต่ปี 2537 แต่ยังมีข้อจำกัดด้านการสืบค้น การจัดโครงสร้าง และการเข้าถึง

ด้วยเหตุนี้ สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา “สคก.” หรือ OCS จึงได้ร่วมกับ ไมโครซอฟท์ ประเทศไทย จัดอภิปรายพิเศษในหัวข้อ “ธรรมาภิบาลปัญญาประดิษฐ์สากลและความพร้อมของประเทศไทย” เพื่อยกระดับการให้บริการด้านกฎหมายแก่ประชาชนและเพิ่มศักยภาพด้าน AI ของประเทศไทยในระดับสากล

โดยสำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา มีวิสัยทัศน์ที่จะยกระดับระบบกฎหมายของประเทศให้ทันสมัยและมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น มุ่งเน้นการปรับปรุงการยกร่าง การปรับปรุง และการเข้าถึงกฎหมาย รวมถึงลดความซับซ้อนในการเปรียบเทียบกฎหมาย และบริหารจัดการเอกสารกฎหมายจำนวนมหาศาลได้อย่างมีประสิทธิภาพ

เพื่อขับเคลื่อนประเทศไทยสู่การเป็นสมาชิก “องค์การเพื่อความร่วมมือทางเศรษฐกิจและการพัฒนา” (OECD) ด้วยการปรับปรุงกฎหมายไทยให้สอดคล้องกับมาตรฐานสากลและข้อกำหนดของ OECD ซึ่งจะเปิดโอกาสใหม่ ๆ ในด้านการค้า การลงทุน และความร่วมมือระดับโลก โดยทั้งหมดนี้อยู่บนพื้นฐานของแนวคิดที่ว่า “การเปลี่ยนผ่านสู่ดิจิทัล” ไม่ใช่เพียงเรื่องของเทคโนโลยี แต่เป็นการนำเทคโนโลยีมาใช้เพื่อให้บริการประชาชนได้ดียิ่งขึ้น และสนับสนุนความก้าวหน้าของประเทศไทย จึงมีการนำเทคโนโลยีและเครื่องมือมาใช้ดังนี้

โซลูชันหลัก : ระบบ TH2OECD

เป็นหัวใจสำคัญของการปฏิรูปครั้งนี้ โดยเป็นโซลูชันสำหรับเปรียบเทียบกฎหมายที่ OCS พัฒนาร่วมกับ STelligence บนแพลตฟอร์ม Microsoft Azure OpenAI ซึ่งมีความสามารถโดดเด่นในการวิเคราะห์และเปรียบเทียบกฎหมายไทยกว่า 70,000 ฉบับ รวมถึงข้อกำหนดของ OECD กว่า 270 ฉบับได้อย่างรวดเร็วแบบเรียลไทม์ รองรับการทำงานข้ามภาษาทั้งไทยและอังกฤษด้วยการแปลอัตโนมัติ และใช้เทคโนโลยีประมวลผลภาษาธรรมชาติ (Natural Language Processing: NLP) เพื่อเปรียบเทียบและระบุความแตกต่าง ช่วยให้เจ้าหน้าที่สามารถประเมินความสอดคล้องและแนะนำแนวทางปรับปรุงได้อย่างแม่นยำ ลดอุปสรรคด้านภาษาในการปรับกฎหมายให้สอดคล้องกับมาตรฐานสากล และเร่งกระบวนการเปรียบเทียบกฎหมายที่ปกติใช้เวลาหลายปีให้สำเร็จได้ในเวลาอันสั้นอย่างที่ไม่เคยมีมาก่อน

ระบบ TH2OECD เป็นเครื่องมือสำหรับการแปลตราสาร OECD ที่เป็นภาษาอังกฤษ ให้รองรับและลดอุปสรรคของบุคลากรภาครัฐในการดำเนินการให้ประเทศไทยเข้าเป็นสมาชิกของ OECD (OECD Accession) และช่วยให้การทำงานด้านกฎหมายระหว่างประเทศสะดวกขึ้น โดย สคก. ได้ตั้งเป้าหมายที่จะเป็นต้นแบบในการพัฒนาระบบการแปลภาษาและฐานข้อมูลเกี่ยวกับกฎหมายให้กับประเทศอื่น ๆ ที่ไม่ได้ใช้ภาษาอังกฤษเป็นภาษาราชการ

ทั้งนี้ ระบบทั้งหมดดำเนินการบน Microsoft Azure อย่างปลอดภัยบนคลาวด์ ช่วยให้ OCS สามารถเปลี่ยนการเก็บข้อมูลกฎหมายจาก PDF ที่ไม่สามารถสืบค้นได้ ไปสู่รูปแบบที่มีโครงสร้างและค้นหาได้ทันที

เทคโนโลยีอื่น ๆ

Microsoft 365 และ Copilot : สนับสนุนการทำงานร่วมกันของทีมงาน อัปเดตเอกสารและวิเคราะห์เชิงนโยบายได้จากทุกที่

สำหรับความร่วมมือในครั้งนี้ ถือเป็นก้าวสำคัญในการส่งเสริมการนำเทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ (AI) มาใช้ในหน่วยงานของรัฐ ซึ่งจะสามารถเพิ่มประสิทธิภาพขององค์กรบุคลากร และการบริหารจัดการภาครัฐ สู่การยกระดับภาครัฐสู่การเป็นรัฐบาลดิจิทัล

อัปเดตข้อมูลแวดวงวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี รู้ทันโลกไอที และโซเชียลฯ ในรูปแบบ Audio จาก AI เสียงผู้ประกาศของไทยพีบีเอส ได้ที่ Thai PBS

“รอบรู้ ดูกระแส ก้าวทันโลก” ไปกับ Thai PBS Sci & Tech

สรุปประเด็นให้โดย Generative AI

“ระบบกฎหมายไทย” กับความท้าทายยุคดิจิทัล