จากกรณีเกิดเหตุเพลิงไหม้บ้านเรือนประชาชนในหมู่บ้านแห่งหนึ่ง จ.ปทุมธานี เบื้องต้นเป็นเหตุถังแก๊สระเบิด เราจึงขอนำความรู้เกี่ยวกับถังแก๊สหุงต้ม มาให้ได้ทราบแล้วนำไปปฏิบัติ เพื่อป้องกันอันตรายที่อาจเกิดขึ้น

สำหรับเรื่องนี้ ดร.สนธิ คชวัฒน์ นักวิชาการด้านสิ่งแวดล้อมและสุขภาพ ชมรมนักวิชาการสิ่งแวดล้อมไทย ได้ให้ความรู้ผ่านเฟซบุ๊ก “Sonthi Kotchawat” ไว้ว่า

1. เกิดเหตุก๊าซหุงต้มระเบิดภายในหมู่บ้าน พื้นที่ อ.เมือง จ.ปทุมธานี เกิดไฟไหม้อย่างรุนแรงและอาคารพัง 3 หลัง พบผู้เสียชีวิต 1 คน และมีผู้บาดเจ็บหลายคน

2. ก๊าซ LPG หรือก๊าซหุงต้ม เป็นก๊าซที่มีส่วนผสมของสารบิวเทนและโพรเพน ที่ในสัดส่วนที่เหมาะสม คุณสมบัติคือไม่ มีกลิ่น ไม่มีสี ไม่เป็นพิษ และหนักกว่าอากาศโดยภายใต้สภาวะปกติจะไม่ลุกติดไฟหรือระเบิดได้และเพื่อความสะดวกในการขนส่งและการใช้งานมักถูกทำให้เป็นของเหลวและเก็บไว้ในภาชนะเฉพาะโดยจะมีการเติมสารเติมแต่ง (เมอร์แคปแทน : mercaptan) ซึ่งมีกลิ่นเฉพาะตัวเพื่อช่วยให้ทราบว่าเกิดก๊าซรั่วได้

3. เมื่อเกิดการรั่วไหลก๊าซจะแพร่กระจายได้อย่างรวดเร็วในอากาศและลอยใกล้พื้นดิน (เนื่องจากก๊าซมีน้ำหนักมากกว่าอากาศ) ไม่ฟุ้งกระจายออกไป ก๊าซนี้จะทำปฏิกิริยากับก๊าซออกซิเจนในอากาศ LPG สามารถติดไฟได้ง่ายและอาจระเบิดได้อย่างรุนแรงหากสัมผัสกับประกายไฟหรืออุณหภูมิสูง (ประกายไฟจากสวิตช์ไฟ ไฟแช็ก ไฟฟ้าลัดวงจร ฯลฯ)

สาเหตุหลักของการรั่วไหลของถังแก๊สมี ดังนี้

1. การใช้ถังแก๊สที่ไม่ได้มาตรฐานและคุณภาพต่ำ

2. การใช้ถังแก๊สที่ไม่ได้รับประกันคุณภาพ มีการดัดแปลงภายนอก (เช่น ตัด เจียร) มีรอยบุบสลาย หรือผ่านการดัดแปลง

3. มีการเติมก๊าซลงถังแก๊สโดยผิดกฎหมายหรือหมดอายุหรือจำหน่ายโดยธุรกิจที่ไม่ได้รับอนุญาต

4. ขณะใช้งานเกิดการรั่วซึมของท่อระหว่างเตาแก๊สกับถังแก๊สหลังจากใช้งานไประยะหนึ่ง ท่ออาจหลวม แตกร้าว บิดเบี้ยว หรือเสียหายจากสัตว์ฟันแทะ ส่งผลให้ก๊าซรั่วได้

5. การตั้งถังแก๊สผิดวิธี เช่น วางถังในแนวนอน, ติดตั้งในที่อับอากาศ หรือไม่มีการระบายอากาศเพียงพอ, วางถังไว้ในพื้นที่ที่เสี่ยงต่อการถูกชน หรือโดนความร้อนสูง เป็นต้น

6. ความประมาทของผู้ใช้ เช่น ลืมปิดวาล์วถังแก๊สหลังใช้งาน หรือปิดวาล์วที่เตาเท่านั้น รวมทั้งการละเลยเตาแก๊สขณะทำอาหาร เช่น ในหลายกรณี ผู้ใช้มักไม่สังเกตว่าเตากำลังร้อนอยู่ ส่งผลให้หม้อไหม้ ไฟดับเพราะลมหรือน้ำที่ไหลเข้าไปในเตา ในขณะที่ก๊าซยังคงไหลอย่างต่อเนื่องโดยไม่ติดไฟ

ข้อควรปฏิบัติเพื่อความปลอดภัยในการใช้เตาแก๊ส

1. ปิดวาล์วที่ถังแก๊สก่อน แล้วจึงค่อยปิดหัวเตา เพื่อป้องกันก๊าซที่ค้างในท่อ

2. ตรวจสอบอุปกรณ์สม่ำเสมอทั้งท่อก๊าซ หัวเตา และวาล์วถังแก๊ส โดยต้องซ่อมแซมหรือเปลี่ยนใหม่หากชำรุด

3. ตั้งเตาและถังแก๊สในที่มีอากาศถ่ายเทสะดวก และวางถังแก๊สในแนวตั้ง

4. ไม่ทำให้เกิดประกายไฟ ในขณะที่เกิดก๊าซรั่ว โดยห้ามจุดไฟ สูบบุหรี่ หรือเปิด-ปิดสวิตช์ไฟทุกชนิด

5. ใช้บริการทั้งแก๊สที่มีคุณภาพ และได้มาตรฐานจาก บริษัทที่เชื่อถือได้ และมีชื่อเสียง

📌อ่าน : แก๊สระเบิดในบ้านประชาชน จ.ปทุมธานี เบื้องต้นเสียชีวิต 1 เจ็บ 6

📌อ่าน : อบต. ตั้งศูนย์ช่วยเหลือ ผู้ได้รับผลกระทบเหตุแก๊สระเบิด จ.ปทุมธานี

📌อ่าน : เข้าใจให้ตรงกัน ! ไม่ควรวางถังแก๊สหุงต้ม LPG นอนกับพื้น

อัปเดตข้อมูลแวดวงวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี รู้ทันโลกไอที และโซเชียลฯ ในรูปแบบ Audio จาก AI เสียงผู้ประกาศของไทยพีบีเอส ได้ที่ Thai PBS

“รอบรู้ ดูกระแส ก้าวทันโลก” ไปกับ Thai PBS Sci & Tech

สรุปประเด็นให้โดย Generative AI

ถังแก๊สหุงต้มระเบิด ป้องกันอย่างไร?