#PadThai กลายเป็นที่พูดถึงใน Twitter และ Tiktok หลังจากเพลง Lover ของศิลปินระดับโลกอย่าง "Taylor Swift" มีรูปผัดไทยเป็นปกคลิป

นอกจากนี้เพลง Out of time ของ The Weeknd และ I Like You (A happier song) ของ Post Malone ยังเคยใช้ภาพผัดไทยภาพนี้เป็นปกคลิปอีกด้วย รวมถึงเพลง You Belong With Me (Taylor’s Version) ของ Taylor Swift ก็ยังใช้ภาพต้มยำเป็นปกเช่นกัน

หรือว่าอาหารไทยกำลังจะดังไกลไปทั่วโลก?

อาหารไทยอาจกำลังจะกลายเป็น Soft Power ที่ทำให้ประเทศไทยเป็นที่รู้จักของชาวต่างชาติมากขึ้น ผ่านภาพผัดไทยและต้มยำที่ถูกนำไปใช้เป็นปกเพลงดังหลายเพลง
แต่ความจริงแล้วสิ่งเหล่านี้เกิดจากการสุ่มภาพปกมาประกอบเพลงต่าง ๆ โดยยูทูบ หรือเรียกอีกอย่างว่าการ Auto-generate

Auto-generate คืออะไร?

หากลองค้นหาชื่อศิลปินคนหนึ่งในยูทูบ เราก็มักจะเห็นช่องอย่างเป็นทางการของศิลปิน (Official Artist Channel หรือ OAC)

หรือไม่ก็ช่องตามหัวข้อ (Topic) ที่สร้างอัตโนมัติโดยยูทูบ เขียนว่า ‘ชื่อศิลปิน – หัวข้อ’ เช่น

โปรแกรมอัตโนมัติ (บอท) ของยูทูบก็จะรวบรวมคลิปวิดีโอที่เกี่ยวข้องกับศิลปินคนนั้น ๆ มาให้เรา เพื่อช่วยให้สามารถค้นหาวิดีโอในหัวข้อนั้น ๆ ได้ง่ายขึ้น แล้วหากเลือกดู "เกี่ยวกับ (About)" ในช่อง ก็จะเห็นตัวอักษรสีน้ำเงินเล็ก ๆ เขียนว่า สร้างอัตโนมัติโดยยูทูบ หรือ Auto-generated by YouTube ซึ่งยูทูบจะเลือกสร้างหัวข้อของศิลปินคนไหนนั้นก็ขึ้นอยู่กับจำนวนวิดีโอที่มีในช่อง ยอดผู้เข้าชมวิดีโอ และคุณภาพของวิดีโอ

หากศิลปินยังไม่มีช่อง OAC เราสามารถกดติดตามหัวข้อนั้น ๆ ได้เลย แต่ไม่สามารถแสดงความคิดเห็นได้ นอกจากว่าศิลปินจะสร้างช่อง OAC ขึ้นมา แล้วเชื่อมต่อช่อง OAC กับช่องที่ถูกสร้างอัตโนมัติขึ้นมาเข้าด้วยกัน คลิปวิดีโอที่สร้างอัตโนมัติจึงจะลิงก์กับช่อง OAC และคนก็จะสามารถกดติดตามได้

เช่น หากเราลองค้นหา Taylor Swift – หัวข้อ ก็จะปรากฏเป็นช่อง OAC ของ Taylor Swift แทน เนื่องจากช่อง OAC เชื่อมต่อกับ Taylor Swift – หัวข้อ เรียบร้อยแล้ว

ยูทูบสามารถสร้างอัตโนมัติได้ทุกคลิปเลยไหม?

ต้องทำความเข้าใจกระบวนการลงเพลงในสตรีมมิงกันก่อน คือ ในกรณีศิลปินที่ยังไม่มีค่ายเพลง จะลงเองโดยตรงในช่องยูทูบ หรือฝากตัวแทนจำหน่ายเพลงแบบดิจิทัล (Digital Audio Distributors) เป็นตัวกลางจำหน่ายเพลงของศิลปินให้กับสตรีมมิงต่าง ๆ เช่น iTunes, Apple music, Spotify เป็นต้น แต่หากเป็นศิลปินที่มีค่ายเพลงแล้ว ค่ายก็จะเป็นคนดำเนินการลงสตรีมมิงเอง

สังเกตจากคำอธิบายใต้คลิปที่มีทั้งชื่อศิลปินและตัวแทนจำหน่ายเพลงหรือค่ายเพลง โดยจะไม่สามารถ Auto-generate หากไม่ได้จ่ายค่าลิขสิทธิ์ ดังนั้นหากยูทูบ Auto-generate ได้แสดงว่าศิลปินจำหน่ายเพลงนั้น ๆ ไปแล้ว อย่างเช่น เพลง Lover ของ Taylor Swift ก็จะมี Universal Music Group เป็นผู้อนุญาตให้ยูทูบ Auto-generate ได้ หลายครั้งเราจึงได้เห็นเพลงที่ไม่มีช่อง OAC หรือยังไม่มีมิวสิกวิดีโอปรากฏในยูทูบบ่อยครั้ง

เพลง Lover และปกรูปผัดไทย?

น่าเสียดายที่ปกเพลงรูปผัดไทยก็เป็นการสร้างอัตโนมัติโดยยูทูบ ซึ่งใช้เพลงจากอัลบั้มของศิลปินประกอบกับภาพที่สร้างขึ้นเป็นปกให้กับวิดีโอแบบอัตโนมัติ หรือเรียกว่า "Art track" ส่วนภาพผัดไทยที่เราเห็นก็ถูกดึงมาจากเว็บไซต์ shutterstock ที่เป็นเว็บไซต์รวบรวมภาพถ่ายและรูปวาดที่ไม่คิดค่าลิขสิทธิ์

การที่จะเห็นอาหารไทยเป็นที่รู้จักมากขึ้น และกลายเป็น Soft power อันแข็งแกร่งให้กับประเทศไทยได้ ก็คงจะต้องหวังพึ่งภาครัฐให้ช่วยสนับสนุนในเชิงนโยบายอย่างจริงจังมากกว่านี้

ที่มา:
- https://support.google.com/youtube/thread/102829753/what-does-auto-generated-by-youtube-mean-re-copyright-holder-wanna-ask-for-synch-lic?hl=en
- https://www.vice.com/en/article/xywkwa/why-youtube-is-auto-generating-music-videos-for-songs-not-on-youtube
- http://musicweird.blogspot.com/2014/11/what-are-auto-generated-by-youtube.html
- https://www.millionheadpro.com/blog-detail.php?id=379
- https://www.vogue.co.th/lifestyle/article/artist-padthai-playlist
- https://factcheck.afp.com/doc.afp.com.32PX4D6

สรุปประเด็นให้โดย Generative AI

"ผัดไทย" บนปกเพลงศิลปินระดับโลก ไม่ใช่ Soft Power แต่เป็นแค่ Auto-generated by YouTube