อาหารถิ่นทวาย: มรดกวัฒนธรรมอาหารข้ามพรมแดน
อาหารเป็นหนึ่งในสิ่งที่สะท้อนถึงวัฒนธรรมของแต่ละท้องถิ่นได้อย่างชัดเจน เมืองทวายในประเทศเมียนมาร์เป็นเมืองที่ตั้งอยู่ติดทะเล จึงมีอาหารที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว โดยเฉพาะเมนูที่เกี่ยวข้องกับอาหารทะเลและวัฒนธรรมประเพณี บทความนี้จะพาคุณไปรู้จักกับอาหารถิ่นทวายที่หลายคนอาจไม่เคยรู้จักมาก่อน
ข้าวสงกรานต์: ข้าวแช่แบบทวาย
ข้าวสงกรานต์เป็นอาหารพิเศษที่นิยมรับประทานในช่วงเทศกาลสงกรานต์ของชาวทวาย คล้ายกับข้าวแช่ของไทยที่มีต้นกำเนิดมาจากวัฒนธรรมมอญหรือรามัญ ซึ่งก็คือสายวัฒนธรรมพม่านั่นเอง
วิธีการเตรียมข้าวสงกรานต์
1. การเตรียมข้าว
- ใช้ข้าวหอมมะลิเก่ามาหุง
- เมื่อสุกแล้วทิ้งให้เย็น แล้วล้างด้วยน้ำเปล่า
- นำข้าวแช่ในน้ำที่ลอยดอกมะลิ ซึ่งให้ความหอมและความสดชื่น
2. การเตรียมกับข้าว: ผัดมะม่วงปลาแห้ง
- ใช้ปลาทะเลแห้ง (คล้ายปลาสละ) มาต้มให้นิ่มแล้วแกะเอาเฉพาะเนื้อ
- ปอกมะม่วงพันธุ์ที่มีรสเปรี้ยวหวาน (เช่น เขียวเสวย) แล้วขูดเป็นเส้น
- ตำกระเทียม และฉีกหอมแดงเป็นชิ้นใหญ่
- ผัดโดยใส่น้ำมันและขมิ้น ตามด้วยกระเทียมที่ตำไว้
- ใส่ปลาที่แกะไว้ลงไปผัด ตามด้วยหอมแดงและมะม่วง
- รสชาติจะเป็นเปรี้ยวหวานเค็ม สามารถปรับรสด้วยน้ำปลาและน้ำตาล
- ใครชอบเผ็ดสามารถใส่พริกเพิ่มได้
การรับประทานข้าวสงกรานต์
การรับประทานข้าวสงกรานต์มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว โดยจะตักข้าวที่แช่น้ำดอกมะลิใส่ถ้วย แล้วตักกับข้าวผัดมะม่วงปลาแห้งราดลงไป โดยตามธรรมเนียมจะใส่ "หัว" หรือผัดมะม่วงลงไปก่อน และสามารถเพิ่มพริกสำหรับผู้ที่ชอบรสเผ็ด
ข้าวสงกรานต์นี้ไม่ได้รับประทานเฉพาะในช่วงสงกรานต์เท่านั้น แต่ยังสามารถรับประทานในโอกาสอื่นๆ เช่น งานขึ้นบ้านใหม่หรือใกล้ช่วงเทศกาลสงกรานต์ได้ด้วย
จาซานเฮงกา: แกงวุ้นเส้นแบบทวาย
อีกหนึ่งอาหารเอกลักษณ์ของทวายคือ "จาซานเฮงกา" หรือแกงวุ้นเส้นแบบทวาย ซึ่งมักนิยมทำในงานบุญ แต่ก็สามารถทำรับประทานได้ทั่วไปในชีวิตประจำวัน
วิธีการทำจาซานเฮงกา
1. การเตรียมเนื้อไก่
- ต้มไก่กับขิงและขมิ้นเล็กน้อยจนสุก
- เมื่อสุกแล้วทิ้งให้เย็น แล้วฉีกเป็นชิ้นเล็กๆ
- เก็บน้ำต้มไก่ไว้สำหรับทำน้ำซุป
2. การเตรียมเครื่องแกง
- ตำกระเทียม ตะไคร้ และขิงให้ละเอียด
- เตรียมพริกป่นสีแดงที่ให้สีแต่ไม่เผ็ด
3. การผัดและปรุงน้ำซุป
- ผัดเครื่องแกงกับน้ำมันและขมิ้น
- ใส่ไก่ฉีกลงไปผัด เพิ่มกะปิเล็กน้อยเพื่อความเค็มและหอม
- ต้มน้ำให้เดือด แล้วใส่เครื่องที่ผัดไว้ลงไป
- เพิ่มเห็ดนานาชนิด (เห็ดหูหนูดำ เห็ดหูหนูขาว เห็ดหอม)
- ใส่ไข่นกกระทา ฟองเต้าหู้ และหอมแดง
- ปรุงรสด้วยน้ำปลาและน้ำตาล ให้ได้รสเค็มหวาน
- เมื่อน้ำซุปเดือดและรสชาติถูกใจแล้ว จึงใส่วุ้นเส้น
การรับประทานจาซานเฮงกา
จาซานเฮงการับประทานเหมือนก๋วยเตี๋ยว โดยตักใส่ถ้วย เน้นให้มีเครื่องเยอะ ๆ ทั้งไก่ฉีก ไข่นกกระทา เห็ดนานาชนิด และฟองเต้าหู้ แต่ละคนสามารถปรับรสชาติตามความชอบได้:
- ชอบเผ็ด: ใส่พริกป่นเพิ่ม
- ชอบเปรี้ยว: บีบมะนาวลงไป
- อาหารจานนี้ไม่เผ็ด แต่มีรสเค็มหวาน และหอมจากสมุนไพร
ความน่าสนใจของอาหารถิ่นทวาย
อาหารถิ่นทวายมีความพิเศษตรงที่สะท้อนให้เห็นถึงวัฒนธรรมการกินที่มีความคล้ายคลึงกับอาหารไทยในบางภูมิภาค โดยเฉพาะข้าวสงกรานต์ที่คล้ายกับข้าวแช่ของไทย ซึ่งแสดงให้เห็นถึงการแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมระหว่างกัน
นอกจากนี้ การปรุงอาหารของชาวทวายยังนิยมใช้ขมิ้นเป็นส่วนประกอบสำคัญ ไม่ว่าจะเป็นการต้ม การผัด หรือการปรุงอาหารแบบต่างๆ ซึ่งนอกจากจะให้สีสันสวยงามแล้ว ยังมีประโยชน์ต่อสุขภาพอีกด้วย
สรุป
อาหารถิ่นทวายเป็นอาหารที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว สะท้อนให้เห็นถึงวัฒนธรรมและวิถีชีวิตของผู้คนในท้องถิ่น การได้ลิ้มลองอาหารจากต่างถิ่นไม่เพียงแต่ทำให้เราได้สัมผัสรสชาติใหม่ๆ แต่ยังช่วยให้เราเข้าใจวัฒนธรรมของเพื่อนบ้านมากขึ้น
ถ้าคุณมีโอกาสได้ลองทำอาหารถิ่นทวายเหล่านี้ อย่าลืมเลือกวัตถุดิบที่ผลิตในวิถีอินทรีย์ ที่ไม่เบียดเบียนสิ่งแวดล้อมมากเกินไป เพื่อสุขภาพที่ดีของคุณและความยั่งยืนของโลกใบนี้
ติดตามได้ในรายการกินอยู่คือ วันเสาร์ที่ 10 พฤษภาคม 2568 เวลา 16.30 - 17.00 น. ทางไทยพีบีเอส หรือรับชมทีวีออนไลน์ทาง www.thaipbs.or.th/Live
อาหารถิ่นทวาย: มรดกวัฒนธรรมอาหารข้ามพรมแดน
อาหารเป็นหนึ่งในสิ่งที่สะท้อนถึงวัฒนธรรมของแต่ละท้องถิ่นได้อย่างชัดเจน เมืองทวายในประเทศเมียนมาร์เป็นเมืองที่ตั้งอยู่ติดทะเล จึงมีอาหารที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว โดยเฉพาะเมนูที่เกี่ยวข้องกับอาหารทะเลและวัฒนธรรมประเพณี บทความนี้จะพาคุณไปรู้จักกับอาหารถิ่นทวายที่หลายคนอาจไม่เคยรู้จักมาก่อน
ข้าวสงกรานต์: ข้าวแช่แบบทวาย
ข้าวสงกรานต์เป็นอาหารพิเศษที่นิยมรับประทานในช่วงเทศกาลสงกรานต์ของชาวทวาย คล้ายกับข้าวแช่ของไทยที่มีต้นกำเนิดมาจากวัฒนธรรมมอญหรือรามัญ ซึ่งก็คือสายวัฒนธรรมพม่านั่นเอง
วิธีการเตรียมข้าวสงกรานต์
1. การเตรียมข้าว
- ใช้ข้าวหอมมะลิเก่ามาหุง
- เมื่อสุกแล้วทิ้งให้เย็น แล้วล้างด้วยน้ำเปล่า
- นำข้าวแช่ในน้ำที่ลอยดอกมะลิ ซึ่งให้ความหอมและความสดชื่น
2. การเตรียมกับข้าว: ผัดมะม่วงปลาแห้ง
- ใช้ปลาทะเลแห้ง (คล้ายปลาสละ) มาต้มให้นิ่มแล้วแกะเอาเฉพาะเนื้อ
- ปอกมะม่วงพันธุ์ที่มีรสเปรี้ยวหวาน (เช่น เขียวเสวย) แล้วขูดเป็นเส้น
- ตำกระเทียม และฉีกหอมแดงเป็นชิ้นใหญ่
- ผัดโดยใส่น้ำมันและขมิ้น ตามด้วยกระเทียมที่ตำไว้
- ใส่ปลาที่แกะไว้ลงไปผัด ตามด้วยหอมแดงและมะม่วง
- รสชาติจะเป็นเปรี้ยวหวานเค็ม สามารถปรับรสด้วยน้ำปลาและน้ำตาล
- ใครชอบเผ็ดสามารถใส่พริกเพิ่มได้
การรับประทานข้าวสงกรานต์
การรับประทานข้าวสงกรานต์มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว โดยจะตักข้าวที่แช่น้ำดอกมะลิใส่ถ้วย แล้วตักกับข้าวผัดมะม่วงปลาแห้งราดลงไป โดยตามธรรมเนียมจะใส่ "หัว" หรือผัดมะม่วงลงไปก่อน และสามารถเพิ่มพริกสำหรับผู้ที่ชอบรสเผ็ด
ข้าวสงกรานต์นี้ไม่ได้รับประทานเฉพาะในช่วงสงกรานต์เท่านั้น แต่ยังสามารถรับประทานในโอกาสอื่นๆ เช่น งานขึ้นบ้านใหม่หรือใกล้ช่วงเทศกาลสงกรานต์ได้ด้วย
จาซานเฮงกา: แกงวุ้นเส้นแบบทวาย
อีกหนึ่งอาหารเอกลักษณ์ของทวายคือ "จาซานเฮงกา" หรือแกงวุ้นเส้นแบบทวาย ซึ่งมักนิยมทำในงานบุญ แต่ก็สามารถทำรับประทานได้ทั่วไปในชีวิตประจำวัน
วิธีการทำจาซานเฮงกา
1. การเตรียมเนื้อไก่
- ต้มไก่กับขิงและขมิ้นเล็กน้อยจนสุก
- เมื่อสุกแล้วทิ้งให้เย็น แล้วฉีกเป็นชิ้นเล็กๆ
- เก็บน้ำต้มไก่ไว้สำหรับทำน้ำซุป
2. การเตรียมเครื่องแกง
- ตำกระเทียม ตะไคร้ และขิงให้ละเอียด
- เตรียมพริกป่นสีแดงที่ให้สีแต่ไม่เผ็ด
3. การผัดและปรุงน้ำซุป
- ผัดเครื่องแกงกับน้ำมันและขมิ้น
- ใส่ไก่ฉีกลงไปผัด เพิ่มกะปิเล็กน้อยเพื่อความเค็มและหอม
- ต้มน้ำให้เดือด แล้วใส่เครื่องที่ผัดไว้ลงไป
- เพิ่มเห็ดนานาชนิด (เห็ดหูหนูดำ เห็ดหูหนูขาว เห็ดหอม)
- ใส่ไข่นกกระทา ฟองเต้าหู้ และหอมแดง
- ปรุงรสด้วยน้ำปลาและน้ำตาล ให้ได้รสเค็มหวาน
- เมื่อน้ำซุปเดือดและรสชาติถูกใจแล้ว จึงใส่วุ้นเส้น
การรับประทานจาซานเฮงกา
จาซานเฮงการับประทานเหมือนก๋วยเตี๋ยว โดยตักใส่ถ้วย เน้นให้มีเครื่องเยอะ ๆ ทั้งไก่ฉีก ไข่นกกระทา เห็ดนานาชนิด และฟองเต้าหู้ แต่ละคนสามารถปรับรสชาติตามความชอบได้:
- ชอบเผ็ด: ใส่พริกป่นเพิ่ม
- ชอบเปรี้ยว: บีบมะนาวลงไป
- อาหารจานนี้ไม่เผ็ด แต่มีรสเค็มหวาน และหอมจากสมุนไพร
ความน่าสนใจของอาหารถิ่นทวาย
อาหารถิ่นทวายมีความพิเศษตรงที่สะท้อนให้เห็นถึงวัฒนธรรมการกินที่มีความคล้ายคลึงกับอาหารไทยในบางภูมิภาค โดยเฉพาะข้าวสงกรานต์ที่คล้ายกับข้าวแช่ของไทย ซึ่งแสดงให้เห็นถึงการแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมระหว่างกัน
นอกจากนี้ การปรุงอาหารของชาวทวายยังนิยมใช้ขมิ้นเป็นส่วนประกอบสำคัญ ไม่ว่าจะเป็นการต้ม การผัด หรือการปรุงอาหารแบบต่างๆ ซึ่งนอกจากจะให้สีสันสวยงามแล้ว ยังมีประโยชน์ต่อสุขภาพอีกด้วย
สรุป
อาหารถิ่นทวายเป็นอาหารที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว สะท้อนให้เห็นถึงวัฒนธรรมและวิถีชีวิตของผู้คนในท้องถิ่น การได้ลิ้มลองอาหารจากต่างถิ่นไม่เพียงแต่ทำให้เราได้สัมผัสรสชาติใหม่ๆ แต่ยังช่วยให้เราเข้าใจวัฒนธรรมของเพื่อนบ้านมากขึ้น
ถ้าคุณมีโอกาสได้ลองทำอาหารถิ่นทวายเหล่านี้ อย่าลืมเลือกวัตถุดิบที่ผลิตในวิถีอินทรีย์ ที่ไม่เบียดเบียนสิ่งแวดล้อมมากเกินไป เพื่อสุขภาพที่ดีของคุณและความยั่งยืนของโลกใบนี้
ติดตามได้ในรายการกินอยู่คือ วันเสาร์ที่ 10 พฤษภาคม 2568 เวลา 16.30 - 17.00 น. ทางไทยพีบีเอส หรือรับชมทีวีออนไลน์ทาง www.thaipbs.or.th/Live
