ย้อนรอยตรุษจีน ต้อนรับปีมะเส็ง

“ซินเจียยู่อี่ ซินนี้ฮวดไช้” ปีใหม่ขอให้ทุกอย่างสมหวัง ปีใหม่ขอให้ร่ำรวย 8 กุมภาพันธ์ เป็นวันจ่าย ชาวจีนรวมถึงชาวไทยเชื้อสายจีนออกมาจับจ่ายซื้อของอย่างคึกคัก เพื่อเตรียมเครื่องเซ่นไหว้บรรพบุรุษในวันพรุ่งนี้ ซึ่งเป็นวันไหว้ (9 ก.พ.) โดยปีนี้ ศูนย์พยากรณ์ทางเศรษฐกิจ ม.หอการค้าไทย คาดจะมีเงินสะพัด 45,081 ล้านบาท หรือเพิ่มขึ้นร้อยละ 12.3 จากปีที่แล้ว และสูงสุดในรอบ 8 ปี สาเหตุมาจากการขยายตัวการจับจ่ายสินค้า และราคาข้าวของที่แพงขึ้นใน ช่วงเทศกาลตรุษจีนในหัวเมืองใหญ่ หากนับย้อนจุดเริ่มต้นของการเทศกาลวันตรุษจีน หรือวันขึ้นปีใหม่ของชาวจีนทั่วโลก ซึ่งชาวจีนถือปฏิบัติสืบทอดกันมานานนับศตวรรษ ความน่าสนใจของประเพณีวัฒนธรรม นั้นคือ.....

วันตรุษจีน เป็นวันสำคัญของชาวจีนที่มีมาตั้งแต่โบราณ ซึ่งมีมานานกว่า4,000 ปีที่แล้ว  ในสมัยก่อนเรียกว่า “วันชุงเจ๋” หมายถึง เทศกาลฤดูใบไม้ผลิ และวันขึ้นปีใหม่ทางจันทรคติ จัดขึ้นเพื่อฉลองเทศกาลฤดูใบไม้ผลิ   นอกจากนี้มีตำนานเล่าว่า ในป่าทึบแห่งหนึ่ง มีสัตว์ป่าที่ดุร้าย และน่ากลัวมาก ตัวหนึ่ง เรียกว่า “เหนียน” ซึ่งออกอาละวาดกินคนเป็นประจำ  พระเจ้าจึงลงโทษให้มันลงจากสวรรค์ได้ 1ครั้ง ต่อปี

ดังนั้นเมื่อฤดูหนาวกำลังผ่านไปและฤดูใบไม้ผลิกำลังมาเหนียน จะออกมาทำร้ายผู้คน เพื่อป้องกันการมาของเหนียน ทุกๆครัวเรือน จึงสะสมเสบียงและอาหาร และกับข้าวจำนวนหนึ่งไว้ในบ้าน และเมื่อถึงตอนค่ำของวันที่ 30 เดือน 12 ชาวบ้านจะปิดประตู และหน้าต่างไว้  โดยไม่หลับไม่นอนตลอดคืน เพื่อต่อสู้กับเหนียน จนถึงเช้า ซึ่งเป็นวันแรม 1 ค่ำ เดือน 1 เมื่อเหนียนกลับไป ทุกครัวจะเปิดประตู ออกมาแสดงความยินดี ที่โชคดีไม่ถูกเหนียนทำร้าย ต่อมาชาวบ้านค้นพบจุดอ่อนของเหนียน  

ครั้งหนึ่งเมื่อเหนียนมาถึงหมู่บ้านแห่งหนึ่ง มีเด็กกลุ่มหนึ่งเล่นแส้ เมื่อเหนียนได้ยินเสียงแส้เปรี้ยงปร้าง จึงกลัวและหนีไป และเมื่อเหนียนไปถึงหมู่บ้านอีกแห่งหนึ่ง เมื่อเห็นชุดสีแดงตากอยู่หน้าบ้านของครอบครัวหนึ่ง ทำให้เหนียนตกใจและหนีไป ต่อมาเหนียไปอีกหมู่บ้าน เห็นกองเพลิงกองหนึ่งบนถนน แสงเพลิงเจิศจ้าทำให้เหนียนหนีไปอีก ตั้งแต่นั้นมา ชาวบ้านจึงรู้ว่า ตัวเหนียน กลัวสีแดง เสียงดัง และไฟ
 
เมื่อถึงวันส่งท้ายตรุษจีน ทุกครัวเรือนจะนำกระดาษสีแดงมาติดไว้บนประตูบ้าน แขวนคมไฟสีแดง และจุดประทัด พร้อมตีฆ้องรัวอย่างต่อเนื่อง เมื่อเหนียนมาถึงในตอนเย็น และเห็นทุกครัวเรือนมีแสงไฟไสว มีเสียงประทัดดังสนั่น  จึงตกใจและหนีกลับเข้าป่า ทุกคนจึงปลอดภัย
 
ตามประเพณีเทศกาลตรุษจีนจะเริ่มตั้งแต่วันที่ 23 เดือน 12 ตามปฏิทินจันทรคติของจีน ไปจนถึงวันขึ้น 15 ค่ำเดือนอ้ายตามปฏิทินจันทรคติของจีน และถือว่าคืนวันที่ 30 เดือน 12 เป็นวันส่งท้ายปีเก่า
ส่วนวันที่ 1 เดือน 1 คือวันชิวอิก หมายถึง วันแรกของฤดูใบไม้ผลิ เมื่อใกล้เทศกาลตรุษจีนผู้คนจะมีการเตรียมงานฉลองก่อนหนึ่งเดือน เพื่อเฉลิมฉลอง  ด้วยการซื้อของขวัญต่างๆ, อาหารและเสื้อผ้า และสิ่งต่างๆ เพื่อประดับบ้านเรือน  

โดยจะมีการทำความสะอาดครั้งใหญ่จะเริ่มก่อนวันตรุษจีน บ้านเรือนจะถูกทำความสะอาดตั้งแต่บนลงล่างบ้าน ถึงท้ายบ้าน  และจะทาสีแดงที่ ประตูหน้าต่าง หมายถึง การกวาดเอาสิ่งชั่วร้ายออกไป โดยหน้าต่างจะตกแต่งด้วยกระดาษสีแดงที่มีคำอวยพร เช่น อยู่ดีมีสุข ร่ำรวย, อายุยืน, เงินทองไหลมาเทมา เป็นต้น