"ฮายาโอะ มิยาซากิ" ต่อต้านการใช้ปัญญาประดิษฐ์สร้างแอนิเมชั่น

การผจญภัยของหนอนผีเสื้อตัวน้อย คือเรื่องราวของ Boro the Caterpillar ผลงานคืนวงการของ ฮายาโอะ มิยาซากิ หัวเรือใหญ่ของ Studio Ghibli ซึ่งเคยประกาศเกษียณจากวงการแอนิเมชั่นไปเมื่อ 3 ปีก่อน โดยผลงานที่เตรียมออกฉายในปี 2019 นี้ ยังนับเป็นครั้งแรกที่นักสร้างการ์ตูนวัย 75 ปี หันมาสร้างการ์ตูนด้วยเทคนิก CGI หลังมุ่งมั่นกับการสร้างงานด้วยการวาดลายเส้นแบบดั้งเดิมหลายสิบปี

แต่การหันมาสร้างงานรูปแบบ Computer animation ตามสมัยนิยม ไม่ได้ทำให้นักวาดการ์ตูนรุ่นใหญ่อย่างมิยาซากิ เห็นชอบต่อการสร้างสรรค์โดยพึ่งพาสมองกลทั้งหมด เมื่อเว็บไซต์ reddit.com ได้เผยแพร่สารคดีพิเศษของ NHK ที่มิยาซากิและทีมงาน Studio Ghibli เดินทางไปดูการสาธิตการสร้างแอนิเมชั่นของ Dwango บริษัทผลิตเกมและแอนิเมชั่นชื่อดัง ที่แสดงการใช้ปัญญาประดิษฐ์ควบคุมการเคลื่อนไหวของตัวละครแอนิเมชั่น โดยออกคำสั่งให้ตัวละครมองข้ามความเจ็บปวดและใช้หัวเหมือนกับแขนขาในการเคลื่อนตัว ซึ่งผู้สร้างยืนยันว่าการเคลื่อนไหวที่ผิดธรรมชาติเหล่านี้ สามารถนำไปต่อยอดในการสร้างเกมซอมบี้ในอนาคต

แต่ มิยาซากิ กลับไม่ประทับใจการสาธิตครั้งนี้แม้แต่น้อย โดยเขากล่าวกลางที่ประชุมว่า ไม่อาจทนดูหรือเห็นความสำคัญของการสาธิตครั้งนี้ คนที่สร้างโปรแกรมนี้ไม่เข้าใจความหมายของความเจ็บปวด หากคิดจะถ่ายทอดความยากลำบากของชีวิต ผู้สร้างควรถ่ายทอดจากความรู้สึกของตนเอง และไม่อาจให้โปรแกรมเช่นนี้มีอยู่ในงานของเขา เพราะการใช้ปัญญาประดิษฐ์ควบคุมการเคลื่อนไหวแทนนักวาด ไม่ต่างจากการเหยียดหยามการมีตัวตนของมนุษย์

คำวิจารณ์ที่รุนแรง ทำให้ทีมงาน Dwango ตกตะลึง ก่อนที่ โนบูโอะ คาวาคามิ ประธานบริษัทจะอธิบายว่าการสาธิตทั้งหมดนี้เป็นเพียงการทดลอง และไม่ได้คิดจะนำเสนอสู่สาธารณชน แต่เมื่อมิยาซากิได้คำตอบจากทีมงานว่าเป็นการทดลองเพื่อพัฒนาให้ปัญญาประดิษฐ์สามารถสร้างการ์ตูนได้ไม่ต่างจากนักวาดการ์ตูนที่เป็นมนุษย์ เขาก็กล่าวอย่างสิ้นหวังในตอนท้ายสารคดีว่า อนาคตของมนุษยชาติกำลังใกล้ถึงจุดจบ เพราะผู้คนกำลังสูญเสียศรัทธาในเพื่อนมนุษย์ด้วยกัน

เนื้อหาของคลิปเป็นประเด็นถกเถียงบนโลกออนไลน์อย่างมาก มีทั้งกลุ่มที่ต่อว่ามิยาซากิว่าเป็นคนหัวโบราณและไม่ควรตำหนิทีมงานที่โชว์การทดลองแอนิเมชั่น และกลุ่มที่สนับสนุนนักวาดการ์ตูนรุ่นใหญ่ ที่ไม่ยอมรับทีมสร้างแอนิเมชั่นที่ใช้ AI สร้างสรรค์ผลงานอย่างไร้จิตวิญญาณ เนื่องจากมิยาซากิเป็นนักวาดการ์ตูนที่ให้ความสำคัญกับสร้างตัวละครที่มีการเคลื่อนไหวเป็นเอกลักษณ์ บุคลิกทั้งหมดถูกกำหนดตามประสบการณ์และความนึกคิดของตัวละครนั้นๆ ทั้งปัจจัยด้านความรู้สึก, ความเจ็บปวด และแรงจูงใจ ซึ่งเป็นคุณลักษณะที่ไม่อาจคำนวณได้ด้วยคอมพิวเตอร์

แม้จะเป็นศิลปินที่ไม่นิยมการพึ่งพาเทคโนโลยี แต่ ฮายาโอะ มิยาซากิ มีความสัมพันธ์ที่ดีกับนักสร้างการ์ตูนของ Pixar ผู้นำแห่งวงการ Computer animation ในฐานะแรงบันดาลใจของหนังสร้างการ์ตูน Pixar