จากกรณีเจ้าของ ฟาร์มหมูใน จ.ระยอง ที่ออกมาพูดถึงราคาหมูว่า ทำไมหมูขึ้นราคาได้ขนาดนี้ ทั้งที่คนเลี้ยงหมูไม่มีคนมาซื้อ แถมยังขายราคาหน้าฟาร์มได้แค่ กิโลกรัมละ 60 บาท
แต่แท้ที่จริงแล้ว เป็นการทำเกษตรพันธสัญญา หรือ คอนแทรคฟาร์มมิง โดยมีข้อตกลงกับบริษัทที่ซื้อหมูว่า จะขายในราคานี้ แต่ที่ออกมาบอกว่า มีหมูราคาถูกเพราะกังวลว่า ราคาหมูแพงทำให้คนกินหมูน้อยลง จนไม่สามารถระบายหมูออกจากฟาร์มได้ ซึ่งไทยพีบีเอสชวนทำความเข้าใจ เกษตรพันธสัญญา ว่า คืออะไร
รู้จัก "คอนแทรค ฟาร์มมิง"
"เกษตรพันธสัญญา" หรือ "คอนแทรคฟาร์มมิง" เป็นการทำสัญญาระหว่าง "เกษตรกร" กับ "บริษัท" เพื่อให้เกษตรกรมีหลักประกันและมีรายได้ที่มั่นคง เมื่อบริษัททำสัญญากับเกษตรกร เกษตรกรต้องลงทุนสร้างโรงเรือน ส่วนบริษัทลงทุนส่งลูกหมู อาหาร และยา ให้เกษตรที่เป็นผู้เลี้ยง เมื่อถึงเวลาเกษตรต้องส่งหมูคืนบริษัท เกษตรกรจะได้รายได้จากค่าเลี้ยง เช่น รับลูกหมูตัวละ 5 กิโลกรัม เลี้ยงจนตัวละ 100 กิโลกรัมก็จะได้ส่วนเพิ่มตรงนั้น เป็นต้น
อีกแบบ คือ "เช่าฟาร์ม" บริษัทจะเลือกเกษตรกรที่มีที่ดิน ต้องการลงทุน เมื่อทำสัญญาแล้ว เกษตรกรจะสร้างโรงเรือน จากนั้นบริษัทเป็นผู้เลี้ยงหมูเอง และรับผิดชอบต้นทุนทั้งหมด ทั้งค่าอาหาร ค่ายา เมื่อถึงเวลานำหมูกลับเข้าบริษัท เกษตรจะได้ค่าตอบแทนเป็น "ค่าเช่า" ซึ่งจะมีผลตอบแทนเป็นรายปี คิดเป็นเปอร์เซ็นต์จากเงินที่ลงทุน
อธิบายให้เห็นภาพ ส่วนใหญ่ของไทยเป็นแบบ "จ้างเลี้ยง" ยกตัวอย่าง เมื่อ 2 ปีก่อน บริษัทนายทุนจ้างเกษตรกรเลี้ยงหมู ตกลงราคา "ซื้อคืน" กิโลกรัมละ 60 บาท แต่หมูราคาตก นายทุนเสียประโยชน์ แต่อย่างปี 2565 นายทุนจ้างเกษตรกรเลี้ยงหมู ประกันราคากิโลกรัมละ 60 บาท แต่หมูราคาทะลุกิโลกรัมกว่า 100 บาท เป็นธรรมดาที่จะรอเวลาเพื่อทำกำไร ซึ่งไม่ว่าการทำ "คอนแทรค ฟาร์มมิง" แบบใด ก็มีทั้งโอกาสและความเสี่ยง
ข่าวที่เกี่ยวข้อง
ผู้เลี้ยงสุกรภาคเหนือชี้ "พ่อค้าคนกลาง" ทุบราคาหมูหน้าฟาร์ม
พาณิชย์ เร่งแก้หมูแพง-สั่งเช็กสต๊อกทั้งระบบ
นายกฯ ประเมินหมูตายร้อยละ 20 สั่งสอบสาเหตุ "หมูแพง"