ฟอสซิลวาฬบรูด้า ชื่อ “วาฬอำแพง” อายุ 3,380 ปี เป็นตัวแรกที่ขึ้นทะเบียนภายใต้ พ.ร.บ.คุ้มครองซากดึกดำบรรพ์ พ.ศ.2551 ในกลุ่มสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดใหญ่ในทะเล โดยเพิ่งได้รับการประกาศในราชกิจจานุเบกษาเมื่อวันที่ 9 พ.ย.ที่ผ่านมา เนื่องจากมีความสำคัญต่อวงการธรณีวิทยา พบว่ามีอายุโฮโลซีนตอนปลาย
ชิ้นส่วนสำคัญ ไม่ว่าจะเป็นกะโหลกวาฬ ขนาดความยาวถึง 3 เมตร หูวาฬ กระดูกสันหลัง ซี่โครง ตลอดทั้งลำตัวรวม 141 ชิ้น ที่มีความยาวจรดลำตัว 12.5 เมตร ถือเป็นฟอสซิลวาฬที่สมบูรณ์ที่สุดในไทย โดยมีชิ้นส่วนสำคัญครบเกือบ 80-90% ขาดเพียงส่วนกระดูกท่อนหางเพียง 16 ชิ้นที่หายไปเท่านั้น
อ่านข่าวเพิ่ม ครั้งแรกในไทย! ขึ้นทะเบียนฟอสซิล "วาฬบรูด้า" อายุ 3,380 ปี
จิ๊กซอว์ทะเลโบราณกินลึกในแผ่นดิน
น.ส.พรรณิภา แซ่เทียน นักธรณีวิทยาชำนาญการพิเศษ กองคุ้มครองซากดึก ดำบรรพ์ กรมทรัพยากรธรณี บอกว่า ฟอสซิลวาฬตัวนี้ พบซากถูกฝังในพื้นที่บ้านคลองหลวง ต.อำแพง อ.บ้านแพ้ว จ.สมุทรสาคร ซึ่งนายจิตติ วัฒนสินธุ์ ค้นพบเมื่อวันที่ 1 พ.ย.2563 โดยต้องใช้ทีมิวิจัยมากกว่า 30 คน ทั้งจากกรมทรัพยากรธรณี กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง ทีม ThaiWhales และกรมศิลปากร ช่วยกันขุดฟอสซิลที่ละชิ้นส่วน
จากวันแรกที่ พบเพียงกระดูกท่อนหางที่โผล่พ้นดิน 6 ชิ้นจากนั้นใช้เวลานานเกือบ 1 เดือน จนเปิดหน้าดินลึก 6.5 เมตร และค่อยๆ ขุดพบกระดูกสันหลัง 18 ชิ้นเท่ากับครึ่งตัวของวาฬ
นักธรณีวิทยา บอกว่า หลังจากนั้นเมื่อตีวงการค้นพบ ทำให้พบว่าวาฬตัวนี้ นอนตายในสภาพที่สมบูรณ์มาก นอกจากนี้ได้เก็บตัวอย่างดีเอ็นเอที่แตกหัก 1 ชิ้น ประมาณ 100 กรัม ไปยังห้องปฏิบัติการเพื่อวิเคราะห์หาอายุด้วยวิธีศึกษาธาตุคาร์บอน-14 และการยืนยันอายุวาฬจนพบว่ามีอายุ 3,380 ปี
ซากวาฬบรูด้าที่สมบูรณ์มากที่สุดเท่าที่ค้นพบในไทย มีชิ้นส่วน 141 ชิ้น โดยเฉพาะชิ้นส่วนกะโหลกที่อลังการมาก ได้ส่งดีเอ็นเอ และตัวอย่างกะโหลกหาชนิดวาฬที่เดนมาร์ก และอายุผลออกมาช่วงม.ค.64 มีอายุ 3,380 ปีและยืนยันว่าเป็นวาฬบรูด้า
น.ส.พรรณิภา กล่าวอีกว่า นอกจากนี้การที่มีวาฬขนาดใหญ่มาตายในแผ่นดินลึก 6.5 เมตร และอยู่ห่างจากทะเล 15 กม.ในปัจจุบัน ตอบโจทย์ว่าในอดีตตั้งแต่ 7,000-8,000 ปี น้ำทะเลรุกในแผ่นดินสูงกว่าปัจจุบัน 4-5 เมตรกระจายถึงสิงห์บุรี อ่างทอง สระบุรีบางส่วน เมื่อน้ำทะเลลดระดับลงมีตะกอนลงไปปิดทับ ทำให้ซากสัตว์ทะเลหายากถูกเก็บรักษาไว้อย่างดี
วาฬบรูด้าตัวนี้เป็นวาฬตัวผู้ตัวเต็มวัย เรียกว่าเป็นต้นตระกูลของวาฬบรูด้า ที่ยังมีชีวิตในทะเลอ่าวไทย และเอกลักษณ์ของวาฬชนิดนี้คือการอ้าปากเพื่อกินอาหาร ซึ่งเป็นภาพที่พบเห็นในวาฬบรูด้า
ปัจจุบัน ฟอสซิลวาฬถูกเก็บรักษาไว้ที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติธรณีวิทยาเฉลิมพระเกียรติ จ.ปทุมธานี โดยยังต้องมีการศึกษาเพิ่มเติมในเรื่องของสัตว์ทะเลขนาดเล็กๆ เช่น หอย และฟันฉลาม และสัตว์ทะเลที่พบติดอยู่ในหลุมขุดค้นเพิ่มเติม
อ่านข่าวที่เกี่ยวข้อง
ข่าวดี! พบกะโหลก-ขากรรไกรบน ฟอสซิล "วาฬอำแพง"
ตะลึง! พบกระดูกวาฬโบราณที่บ้านแพ้ว คาดจุดพบเป็นทะเลมาก่อน
ไขปริศนาอายุ “วาฬอำแพง” บ่งชี้ 3,380 ปีก่อน "บ้านแพ้ว" เป็นทะเล