กว่าร้อยละ 90 ของจำนวนประชาชนที่ไทยพีบีเอสออนไลน์ลงพื้นที่สำรวจความคิดเห็น บอกเป็นเสียงเดียวกันว่า ในสภาวะฝุ่นเต็มเมืองเช่นนี้ แม้จะเข้าใจถึงความอันตรายของฝุ่น PM 2.5 แต่พวกเขาก็ขอเลือกใช้หน้ากากอนามัยแบบธรรมดา แบบสามเหลี่ยมเกาหลี แทนการใช้หน้ากากอนามัย N 95 ด้วย 2 เหตุผลหลักๆ คือ หาซื้อง่าย และ ราคาประหยัด
ผลวิจัยจากวารสารการแพทย์ Lancet Planetary Health ระบุว่ามีเพียงร้อยละ 0.018 ของพื้นที่ทั่วโลกเท่านั้นที่มีอากาศที่ปราศจาก PM 2.5 ส่วนภูมิภาคที่มีคุณภาพอากาศเลวร้ายคือเอเชียใต้ และเอเชียตะวันออก คิดเป็นค่าเฉลี่ยมากกว่าร้อยละ 90 ของจำนวนวันใน 1 ปี หรือประมาณ 329 วัน ที่มีปริมาณฝุ่น PM 2.5 เกินค่ามาตรฐานที่องค์การอนามัยโลกกำหนด
ตั้งข้อสังเกตคือ ในขณะที่ตัวเลขสูงเช่นนี้ แต่ประชาชนทั่วไป โดยเฉพาะในพื้นที่การจราจรแออัดของกรุงเทพฯ เช่น สุขุมวิท ปทุมวัน ลาดพร้าว กลับยอมรับที่จะอยู่ร่วมกับภัยเงียบที่เป็นต้นเหตุหลักของการเกิดมะเร็งหลายๆ ชนิดได้
มิ้นท์ หญิงสาววัย 40 ปี บอกว่าค่อนข้างกังวลกับฝุ่น PM 2.5 แต่เลือกที่จะป้องกันตัวเองด้วยการสวมใส่หน้ากากอนามัยแบบประหยัดแทนการหาซื้อ N 95 เธอมองว่า N 95 เป็นภาระค่าใช้จ่ายครอบครัวที่เพิ่มขึ้น ราคาแพง และชินกับการใส่หน้ากากแบบธรรมดามากกว่าแล้ว
ที่ผ่านมา ก็ไม่ได้ใช้ N 95 ในชีวิตประจำวัน ใช้แล้วทำให้หายใจลำบากกว่า ใช้ชีวิตลำบากกว่า
ส่วนแม่ค้าขายสลากข้างทาง ก็กังวลกับปริมาณฝุ่นที่หนาขึ้นทุกวัน แต่รายได้ในแต่ละวันก็ไม่ได้เอื้อให้เธอสามารถซื้อหน้ากาก N 95 มาใช้ได้ แต่ก็คิดว่าการซื้อหน้ากากอนามัยมาใช้ ก็ไม่ได้เพิ่มภาระมากแต่อย่างใด เพราะยังไงก็ต้องซื้อเพื่อป้องกันโควิด-19
โควิดก็ซาๆ ลงแล้ว ฝุ่นก็น่ากลัว แต่กลัวไม่มีกินมากกว่า ยังไงก็ต้องออกมาขายของ
ทางด้านกลุ่มนักเรียนชั้นมัธยมปลาย โรงเรียนมัธยมประชานิเวศน์ บอกว่าทางโรงเรียนมีการประชาสัมพันธ์การป้องกันตนเองช่วงฝุ่น PM 2.5 หนาแน่นอยู่แล้ว แม้จะรู้ว่า N 95 คืออุปกรณ์ที่ช่วยป้องกัน PM 2.5 ได้ดีที่สุดก็ตาม แต่ก็ยังเลือกที่จะใช้หน้ากากแบบธรรมดา เพราะประหยัด หาซื้อง่ายกว่า สามารถสั่งในแอปพลิเคชันขายของออนไลน์ก็ได้แล้ว
สอดคล้องกับข้อมูลจากกระทรวงสาธารณสุขที่แนะนำประชาชนว่า หากไม่สามารถหลีกเลี่ยงการสูด PM 2.5 เข้าร่างกายได้ ทางที่ดีที่สุดคือสูดเข้าให้น้อยที่สุด ด้วยการใช้ N 95 ที่มีขนาดเหมาะ แนบกระชับกับใบหน้า ครอบจมูกและใต้คางได้อย่างมิดชิด แต่หากจะใช้หน้ากากอนามัย ต้องเป็นแบบที่ผลิตจากวัสดุสังเคราะห์ และสวมทับกันอย่างน้อย 3 ชั้น มีแผ่นกรองอยู่ชั้นกลาง
การประชาสัมพันธ์ เป็นทางหนึ่งที่ประชาชนเลือกบริโภคข้อมูลและมีส่วนทำให้คนตื่นตัวกับสภาวะฝุ่นคลุมเมืองได้ แต่สารส่วนใหญ่ที่ถูกนำเสนอมักเป็นเพียงตัวเลขของคุณภาพอากาศในแต่ละพื้นที่ การป้องกันที่อิงตามนโยบายรัฐและหน่วยงานราชการ เพื่อให้ประชาชนเข้าถึงข้อมูล PM 2.5 ได้ง่าย
แต่การเข้าถึง N 95 ของประชาชน ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของความสำคัญและจำเป็น ราคาที่จับต้องได้ น่าจะเป็นอีกส่วนสำคัญที่จะช่วยกระตุ้นให้คนรู้และเห็นถึงภัยเงียบนี้ และตื่นตัวกับปัญหานี้มากขึ้น
เราทุกคนต่างเป็นส่วนหนึ่งที่สร้างฝุ่น PM 2.5 แต่การเข้าถึง N 95 กลับเข้าไม่ถึงกับทุกคน
อ่านข่าวเพิ่ม :
เหนือ-อีสาน ฝุ่นกระทบสุขภาพ-ท่องเที่ยว กทม.เจอฝุ่นหนักกลางเดือนนี้