วันนี้ (10 ก.ย.2568) รศ.ปณิธาน วัฒนายากร ผู้เชี่ยวชาญด้านการต่างประเทศและความมั่นคง ให้สัมภาษณ์ในรายการจับตาสถานการณ์ วันที่ 10 ก.ย.2568 ทางไทยพีบีเอส ถึงความเป็นไปได้ในการประชุม GBC สมัยวิสามัญ ที่รัฐมนตรี 2 ประเทศ จะลงนามในข้อตกลง 5 ข้อโดยเฉพาะประเด็นการร่วมกันเก็บกู้ทุ่นระเบิดและการป้องกันปราบปรามอาชญากรรมทางเทคโนโลยี และค้ามนุษย์
รศ.ปณิธาน กล่าวว่า ความคาดหวังในการประชุม GBC ครั้งนี้ โดยเฉพาะข้อตกลง 5 ข้อ อยู่ที่บรรยากาศการพบปะของเวที GBC "ไทย - กัมพูชา "กันภายใต้รัฐบาลใหม่ และรัฐบาลมีอำนาจเต็มซึ่งดีขึ้น ซึ่งสะท้อนถึงความถ้อยทีถ้อยอาศัยของผู้นำกัมพูชาที่แสดงต่อผู้นำไทยเชื่อว่า ความรู้สึกต่าง ๆ น่าจะเริ่มคลี่คลายมากขึ้นจากนั้นจะส่งผลให้กรอบในการพูดคุยกันง่ายขึ้น แต่อย่างไรก็ตาม คณะพูดคุยยังคงเป็นชุดเดิม ซึ่งที่ผ่านมาการร่วมมือในการจัดระเบียบชายแดนยังมีข้อจำกัดอยู่มาก ทั้งการเก็บกู้ระเบิด การปราบปรามอาชญากรรมข้ามชาติ และการชุมนุมประท้วงที่บ้านหนองจาน รวมถึงด่านชายแดนที่ไม่ยังไม่ได้อยู่ของบริทของการพูดคุยทั้งหมด
ต้องดูบรรยากาศโดยรวม ถ้าบรรยากาศดี รายละเอียดต่าง ๆ ก็เริ่มจะมีมากขึ้นได้
รศ.ปณิธาน ยังกล่าวว่า ขณะที่ความกังวลของประชาชนที่คาดหวังไว้มากว่า การทำงานในกรอบของข้าราชการประจำ กรอบของฝ่ายความมั่นคงเดิมอาจจะไม่ได้ตอบสนองต่อการคลี่คลายปัญหาไปสู่สันติภาพอย่างรวดเร็ว ซึ่งเป็นปัญหาทั้งกระทรวงการต่างประเทศ กระทรวงกลาโหม และกระทรวงอื่น ๆ ที่มีข้าราชการประจำมากำหนดนโยบายแต่หากดูข้าราชการประจำบางส่วนเช่น กระทรวงเศรษฐกิจ ก็สามารถกำหนดนโยบายได้ดีขึ้นและเร็วขึ้น
ผู้เชี่ยวชาญด้านการต่างประเทศและความมั่นคง ยังมองว่า ทั้งนี้ยังขึ้นอยู่กับการปรับเปลี่ยนว่า รมว.ต่างประเทศ ซึ่งต้องเสนอข้อเสนอใหม่ ๆ ให้กัมพูชาเพื่อให้มีความร่วมมือ เช่น การเก็บกู้ทุ่นระเบิด รวมถึงการที่นานาชาติส่งสัญญาณชัดเจนขึ้นว่า ต้องการให้กัมพูชาแก้ปัญหาเรื่องดังกล่าว ทั้งองค์การสหประชาติ (ยูเอ็น) และการดำเนินการภายใต้อนุสัญญาออตตาวา โดย ญี่ปุ่น สวีเดน สวิตเซอร์แลนด์ ที่ส่งสัญญาณโดยตรงต่อเนื่องจากเป็นผู้บริจาคเงินให้กัมพูชา มองว่าเป็นปัญหา
นานาชาติกดดัน "กัมพูชา" ได้ผล
รศ.ปณิธาน ยังกล่าวว่า แรงกดดันจากนานาชาติและคณะผู้สังเกตการณ์อาเซียน มีผลค่อนข้างมากโดยเฉพาะในช่วงท้ายของรัฐบาลไทยที่แล้ว เห็นชัดว่า กัมพูชาชะลอการดำเนินการในหลาย ๆ อย่าง ทั้งการฟ้องร้องดำเนินคดีในเรื่องข้อพิพาทต่าง ๆ ที่ช้าลงหรือยังไม่ชัดเจนด้วยซ้ำ
ด้วยเหตุนี้ ไทยอาจเสนอทางเลือกใหม่ ๆ เช่น การจัดพื้นที่ช่วยเหลือด้านมนุษยธรรม ซึ่งไทยเคยเสนอพื้นที่ในเมียนมาไปและเริ่มทำไปแล้ว หากสามารถเปิดพื้นที่เหล่านี้ได้ ก็สามารถให้คนที่ต้องอพยพกลับกัมพูชาสามารถไปพักรอในค่ายผู้อพยพพื้นที่ในฝั่งกัมพูชา โดยมีความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมจากไทยและนานาชาติ โดยเป็นพื้นที่ใหม่ก็จะสามารถช่วยคลี่คลายปัญหาเฉพาะหน้าได้จะช่วยให้โดยไม่ต้องสร้างรั้วบริเวณชายแดนมากนักโดยสามารถจัดทำรั้วกึ่งถาวรและยังช่วยให้จัดระเบียบชายแดนดีขึ้น
แนะแนวทางผลักดันกัมพูชากลับประเทศ
ผู้เชี่ยวชาญด้านการต่างประเทศและความมั่นคง ยังมองว่า ข้อเสนอดังกล่าวจะต้องได้รับการเสนอหลักการในที่ประชุม GBC ซึ่งจะครอบคลุมทุกเรื่องและจะนำไปสู่การประชุมในกลไกปกติ จากนั้นจะนำไปสู่การนำเสนอทางออกในการจัดระเบียบชายแดนใหม่ ซึ่งอาจจะมีแนวทางการเปิดพื้นที่รองรับผู้อพยพเหล่านี้ต่อไป ซึ่งอาจยังไม่ใช่ในการประชุม GBC ครั้งนี้
จดหมายแสดงความยินดีของผู้นำกัมพูชาต่อผู้นำไทย ที่ต้องการปรับความสัมพันธ์ทุกรูปแบบให้ปกติขึ้น ซึ่งจะนำมาเป็นแนวทางในการปรับนโยบายได้ ทั้งการทูต การทหาร ความมั่นคง รวมถึงการเปิดด่านชายแดน ซึ่งขณะนี้เริ่มมีการเรียกร้องจากประชาชนมากขึ้น เนื่องจากมีผู้ได้รับผลกระทบในการด้านการค้าและการดำรงชีวิตอย่างมาก
ขณะที่ การเปิดด่านให้กลับสู่ภาพปกติ รศ.ปณิธาน ยังมองว่า ขณะนี้ยังเร็วไปเพราะบางจุดยังมีการคงกำลังทหารจำนวนมาก แต่บางพื้นที่ที่บริหารจัดการการรุกล้ำรวมถึงตกลงเรื่องการส่งกลับได้ รวมถึงการกำหนดเส้นปฏิบัติการก็จะช่วยให้สามารถเริ่มคืนระบบการข้ามพรมแดนและการเปิดด่านให้เป็นปกติได้ จากนั้นจึงทยอยเปิดรับแรงงานกัมพูชากลับซึ่งแม้คนไทยจะยังมีความกังวลแต่ก็ยังมีความต้องการแรงงานจากกัมพูชา หากจัดระเบียบในที่ประชุม GBC ได้ และวางไว้เป็นนโยบาย และมีชุดทำงานในเรื่องนี้ ในช่วงอายุรัฐบาลชุดนี้ในช่วง 3 - 4 เดือน ก็น่าจะเห็นผลมากขึ้น
อ่านข่าว : ไม่เปลี่ยนขุนศึก "กลางสงคราม" พล.อ.ณัฐพล "นั่ง" รมว.กลาโหม
ประชุม GBC ไทย-กัมพูชา 10 ก.ย. เล็งแก้ปัญหาการรุกล้ำชายแดน
คณะเลขาฯ GBC ฝ่ายไทย เตรียมนำร่างการประชุม GBC เสนอ สมช.-ครม.วันนี้
แท็กที่เกี่ยวข้อง: