ในการบินนั้น “Assisted Takeoff” คือการขึ้นบินของอากาศยานโดยมีระบบช่วยเหลือนอกเหนือไปจากการใช้พลังงานจากเครื่องยนต์ของอากาศยานเอง การขึ้นบินในลักษณะนี้มักจะถูกใช้งานเมื่ออากาศยานมีน้ำหนักเกินกว่าที่จะขึ้นบินเองได้ พลังงานไม่พอ หรือทางวิ่งยาวไม่พอที่จะขึ้นบิน

การลากเครื่องร่อนด้วยเครื่องบินขนาดเล็ก

เครื่องร่อนนั้นไม่มีเครื่องยนต์เป็นของตัวเอง จึงจำเป็นต้องมีอากาศยานอีกลำมาลากเครื่องร่อนจากพื้นเพื่อขึ้นบิน จากนั้นอากาศยานเหล่านี้มักจะปล่อยสายลาก เครื่องร่อนจึงสามารถบินได้อย่างอิสระเมื่อมีความสูงมากพอ

Aircraft Catapult บนเรือบรรทุกเครื่องบิน สำหรับการช่วยยิงเครื่องบิน

อีกวิธีในการขึ้นบินด้วยอุปกรณ์ช่วยเหลือก็คือ “Catapult-assisted Takeoff (CATO)” ซึ่งหลักการทำงานนั้นคล้ายกับการดีดหนังยาง เพื่อยิงอากาศยานออกไปในอากาศด้วยความเร็วทำให้อากาศยานสามารถขึ้นบินได้ด้วยทางวิ่งที่มีระยะสั้น ถูกใช้งานอย่างแพร่หลายในเรือบรรทุกเครื่องบินหลายชนิด ที่ทางวิ่งนั้นไม่ยาวพอที่เครื่องบินจะสามารถขึ้นบินด้วยตัวเองได้

เครื่องบิน C-130T ขณะกำลังใช้เครื่องยนต์ JATO ในการช่วยบินขึ้น

“Jet-assisted Takeoff (JATO)” หรือ “Rocket-assisted Takeoff (RATO)” คือการใช้จรวดแบบใช้ครั้งเดียวแล้วทิ้งติดไว้ที่อากาศยาน ก่อนที่จะจุดเครื่องยนต์จรวดเพื่อช่วยเพิ่มแรงขับเคลื่อนให้กับอากาศยานระหว่างการขึ้นบิน หลังจากขึ้นบินแล้ว จรวดเหล่านี้มักจะถูกสลัดทิ้งเพื่อลดน้ำหนัก อย่างไรก็ตาม อากาศยานบางชนิดมีเครื่องยนต์จรวดเหล่านี้ติดไว้อย่างถาวรและสามารถใช้เมื่อใดก็ได้

เครื่องบินอวกาศ SpaceShipTwo ขณะติดกับเครื่องบิน White Knight Two

การใช้เรือแม่หรืออากาศยานหนึ่งลำมาใช้แบกอากาศยานอีกหนึ่งลำนั้นเป็นอีกวิธีในการทำ Assisted Takeoff ทำให้อากาศยานลูกที่มักจะมีขนาดเล็กกว่าไม่จำเป็นต้องใช้พลังงานของตัวเองในการบินขึ้นแต่อาศัยความช่วยเหลือจากเรือแม่แทน ยกตัวอย่างเช่น SpaceShipTwo ของ Virgin Galactic ซึ่งใช้เครื่องบินแม่อีกลำที่ชื่อว่า White Knight Two ในการแบก SpaceShipTwo ขึ้นไปที่ความสูงกว่า 40,000 ฟุต ก่อนที่จะปลด SpaceShipTwo ออก เพื่อให้ SpaceShipTwo บินด้วยตัวของมันเอง

เรียบเรียงโดย : โชติทิวัตถ์ จิตต์ประสงค์
พิสูจน์อักษร : ศุภกิจ พัฒนพิฑูรย์

🎧 อัปเดตข้อมูลแวดวงวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี รู้ทันโลกไอที และโซเชียลฯ ในรูปแบบ Audio จาก AI เสียงผู้ประกาศของไทยพีบีเอส ได้ที่ ThaiPBS

“รอบรู้ ดูกระแส ก้าวทันโลก” ไปกับ Thai PBS Sci & Tech

สรุปประเด็นให้โดย Generative AI

รู้จัก Assisted Takeoff การขึ้นบินของอากาศยานด้วยอุปกรณ์ช่วยเหลือ