มะเร็งตามความเข้าใจโดยทั่วไปแล้วมักเกิดในคนอายุมาก แต่ข่าวการป่วยเป็นมะเร็งของคนอายุน้อย ยิ่งทำให้หลายคนรู้สึกใจหาย และนำมาซึ่งความสงสัย

Thai PBS ชวนมาค้นหาสาเหตุ มะเร็งในคนอายุน้อยเกิดจากอะไร ? เหตุใดจึงพบผู้ป่วยมะเร็งในคนอายุที่น้อยลง

มะเร็ง เกิดในคนอายุน้อยลงจริงหรือไม่ ? หรือเราคิดไปเอง ?

มะเร็งถือเป็นโรคที่น่ากลัว ทั้งความอันตรายที่ถึงขั้นเสียชีวิต การรักษาที่ยาก บางขั้นตอนส่งผลมากมายต่อร่างกาย มะเร็งที่เราคุ้นเคยมักเกิดในกลุ่มผู้ที่อายุมากแล้ว การเกิดมะเร็งในคนอายุน้อยถือเป็นกรณีหายากที่ชวนให้รู้สึกแปลกใจ

ทว่าถึงทุกวันนี้ มะเร็งดูจะมีแนวโน้มเกิดในกลุ่มคนอายุน้อยลง งานวิจัยหลายชิ้นในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมาพบว่า คนอายุน้อยลง สามารถป่วยเป็นมะเร็งเต้านม มะเร็งลำไส้ รวมถึงมะเร็งปอดได้

สถิติจากสถาบันมะเร็งแห่งชาติ พบว่า คนไทยป่วยเป็นมะเร็งรายใหม่ประมาณ 140,000 คนต่อปี และเสียชีวิตประมาณ 83,000 คน โดยสาเหตุการเสียชีวิตมากที่สุด 5 อันดับแรกได้แก่ มะเร็งตับและท่อน้ำ มะเร็งปอด มะเร็งเต้านม มะเร็งปากมดลูก และมะเร็งเม็ดเลือดขาว

วารสารการแพทย์ BMJ Oncology เผยถึงผลการศึกษาพบว่า ในช่วง 3 ทศวรรษที่ผ่านมา ผู้ป่วยโรคมะเร็งในกลุ่มอายุต่ำกว่า 50 ปี มีจำนวนเพิ่มขึ้น โดยจากจำนวน 1.82 ล้านคนในปี 1990 มาอยู่ที่ 3.26 ล้านคนในปี 2019 หรือเพิ่มขึ้นกว่า 79 % และพบว่า ผู้ที่อายุน้อยกว่า 50 ปี เสียชีวิตด้วยมะเร็งเพิ่มขึ้นมากกว่า 1 ล้านคน เพิ่มขึ้นเกือบ 28 % โดยมีผู้เสียชีวิตจากโรคมะเร็งทั้งที่ยังอยู่ในช่วงอายุเพียง 30 – 40 ปี เพิ่มสูงขึ้นถึง 27 %

ทางด้านสมาคมโรคมะเร็งแห่งอเมริกา (American Cancer Society) เผยตัวเลขสถิติ พบว่า ในช่วงปี 2025 ผู้หญิงอายุน้อยกว่า 50 ปี มีอัตราการเกิดมะเร็งสูงกว่าผู้ชายถึง 82 % สูงขึ้นจากเดิมที่ 51 % ในปี 2002

ขณะที่งานวิจัยในวารสารวิชาการ The Lencet พบว่า คนที่เกิดในช่วงปี 1968 – 1980 หรือคนใน Gen X มีอัตราการเกิดมะเร็งบางชนิดสูงขึ้น เช่น มะเร็งเต้านม มะเร็งลำไส้และระบบย่อยอาหาร

ส่วนในเคสของมะเร็งปอด มีการศึกษาในวารสาร Journal of cancer พบว่า ส่วนใหญ่ยังพบในกลุ่มช่วงอายุ 70 ปี และเฉลี่ยมากกว่า 70 % ยังพบในช่วงอายุมากกว่า 55 ปี แต่ก็มีราว 10 % ที่พบมะเร็งปอดในช่วงอายุน้อยกว่า 50 ปี

ทั้งนี้ มีจำนวน 1.4 % ที่พบมะเร็งปอดในช่วงอายุน้อยกว่า 35 ปี โดยพบว่า เกิดในเพศหญิงมากกว่าเพศชาย แต่มักพบเมื่อเข้าสู่ระยะที่ 4 ถือเป็นระยะลุกลาม เนื่องจากด้วยปัจจัยที่อายุยังน้อย เมื่อผู้ป่วยมีอาการไอหรือเหนื่อย มักไม่ค่อยได้รับการสันนิษฐานเชื่อมโยงถึงโรคมะเร็งมากนัก ทั้งนี้ ผู้ป่วยมะเร็งในคนอายุน้อย มักมีสาเหตุมาจากความผิดปกติของยีน ซึ่งอาจดูจากประวัติของคนในครอบครัวได้

อย่างไรก็ตาม มะเร็งยังคงเป็นโรคที่เกิดในกลุ่มผู้สูงอายุเป็นหลัก แต่มะเร็งในกลุ่มคนอายุน้อยลงมา กำลังเป็นเรื่องที่น่ากังวล ทว่าคำถามสำคัญคือ ทำไมมะเร็งจึงเกิดในกลุ่มคนอายุน้อยและมีแนวโน้มที่จะเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ

พบคนอายุน้อยเป็นมะเร็งเต้านมกันมากขึ้น

มะเร็งในคนอายุน้อยเกิดจากสาเหตุอะไร ?

มะเร็งเป็นโรคที่เกิดได้จากหลายปัจจัย มะเร็งแต่ละจุด แต่ละประเภท มีที่มาหรือลักษณะการเกิดที่แตกต่างกัน นักวิทยาศาสตร์รวมถึงบุคคลากรด้านการแพทย์ ยังคงค้นหาสาเหตุที่แท้จริงของการเพิ่มขึ้นของผู้ป่วยมะเร็งที่อายุน้อยลงอย่างมีนัยยะสำคัญ
อย่างไรก็ตาม สาเหตุของมะเร็งยังคงมาจากหลายปัจจัย ทั้งด้านพฤติกรรม สิ่งแวดล้อม รวมถึงกรรมพันธุ์ ทั้งนี้ คำตอบที่แท้จริงยังคงต้องรอการค้นพบ เนื่องจากที่ผ่านมา ยังไม่มีหลักฐานชัดเจนเพียงพอที่จะบอกว่าอะไรคือสาเหตุที่แท้จริง

จากการศึกษา มีข้อสันนิษฐานที่หลากหลาย โดยมาจากวิถีชีวิตที่เปลี่ยนไปตามยุคสมัย ทีมนักวิจัยจากมหาวิทยาลัยเอดินบะระในสหราชอาณาจักรมองว่า ต้นเหตุมาจากไลฟ์สไตล์ยุคใหม่ที่ส่งผลเสียต่อสุขภาพ การกินอาหารผิดหลักโภชนาการ มีการรับประทานอาหารที่มีวัตถุดิบเป็นเนื้อแดงเป็นหลัก พร้อมกับมีส่วนผสมของเกลือหรือโซเดียมที่สูง การกินผลไม้และนมน้อยเกินไป มีการสูบบุหรี่และดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ รวมถึงการเคลื่อนไหวที่น้อยลงในชีวิตประจำวัน

ด้าน ดร.โรบิน เมนเดลโซล (Robin Mendelsohn) แพทย์ด้านระบบทางเดินอาหาร มองว่า การเพิ่มขึ้นของผู้มีภาวะโรคอ้วน น้ำหนักเกิน ตลอดจนการบริโภคอาหารแปรรูปในปริมานมาก รวมถึงการที่ไมโครไบโอม (microbiome) หรือกลุ่มแบคทีเรียและจุลินทรีย์ในลำไส้ มีความหลากหลายน้อยลง ซึ่งมีส่วนนำไปสู่การเกิดมะเร็งในระบบทางเดินอาหารได้

ขณะที่ ดร.ชาลี โกลฟอร์บ (Shari Goldfarb) ผู้เชี่ยวชาญด้านมะเร็งเต้านมเผยว่า การที่คนอายุน้อยลง มีแนวโนมป่วยเป็นมะเร็งเต้านมมากขึ้น อาจมีสาเหตุมาจากความเปลี่ยนแปลงในเรื่องของการเจริญพันธุ์ เช่น การมีประจำเดือนเร็วขึ้น รวมถึงการเปลี่ยนแปลงที่เกี่ยวกับฮอร์โมนต่าง ๆ ทั้งการใช้ยาคุมกำเนิด รวมถึงการไม่เคยมีลูกหรือมีลูกช้ามาก ๆ ซึ่งส่งผลต่อการทำงานของฮอร์โมนในร่างกายนั่นเอง

มะเร็งเกิดได้จากหลายปัจจัย หลายครั้งเมื่อเกิดในคนอายุน้อย จึงกลายเป็นเรื่องเศร้า การป้องกันยังคงสามารถทำได้ ตั้งแต่การใช้ชีวิตอย่างใส่ใจมากขึ้น อาทิ การเลือกอาหารการกิน ส่วนปัจจัยด้านสภาพแวดล้อมต่าง ๆ อย่างฝุ่น PM2.5 ยังคงต้องอาศัยการทำงานของหลายฝ่าย เพื่อช่วยให้ทุกชีวิตปลอดภัยมากขึ้น

อ้างอิง

วารสารการแพทย์ BMJ Oncology
วารสารการแพทย์ Journal of cancer
วารสารการแพทย์ The Lancet
สถาบันมะเร็งแห่งชาติ
American Cancer Society

สรุปประเด็นให้โดย Generative AI

ทำไมอายุน้อยถึงเป็นมะเร็งได้