ปกติแล้ว เวลาที่เราเห็นภาพ ‘ดวงอาทิตย์’ จากอวกาศ ภาพเหล่านั้นถูกบันทึกรอบ ๆ ‘เส้นศูนย์สูตร’ ของดวงอาทิตย์ แต่เมื่อไม่นานมานี้ ESA ได้จับภาพ ‘ขั้วใต้ของดวงอาทิตย์’ ให้มนุษยชาติได้เห็นเป็นครั้งแรก

เมื่อเดือน มี.ค. 68 ยานสำรวจ Solar Orbiter ภายใต้การนำขององค์การอวกาศยุโรป (European Space Agency) ได้บันทึกภาพขั้วโลกใต้ของดวงอาทิตย์ (Sun’s south pole) ไว้ได้เป็นครั้งแรก ปกติแล้ว ยานสำรวจอวกาศ – รวมถึงโลก และดาวเคราะห์อื่น ๆ – จะโคจรรอบดวงอาทิตย์ตามระนาบสุริยะวิถี (ecliptic) แต่การโคจรยานสำรวจฯ โซลาร์ ออร์บิเตอร์ (Solar Orbiter) เอียงตัว 17 องศาต่ำกว่าระดับเส้นศูนย์สูตรสุริยะ (solar equator) จึงสามารถเก็บภาพขั้วใต้ของดวงอาทิตย์ไว้ได้สำเร็จ

View this post on Instagram

A post shared by Thai PBS ไทยพีบีเอส (@thaipbs)

ภาพขั้วใต้ของดวงอาทิตย์นี้เผยให้เห็นถึงแสงบรรยากาศของดวงอาทิตย์ที่มีอุณหภูมิสูงถึง 1 ล้านองศาเซลเซียส และเมฆแก๊สต่าง ๆ ที่แม้จะ “เย็นกว่ามาก” แต่ก็ยังมีอุณหภูมิราว 1 แสนองศาเซลเซียส นับเป็นภาพจากดวงอาทิตย์ที่ใกล้และเก็บรายละเอียดได้มากที่สุดจนถึงตอนนี้ “นี่เป็นแค่ขั้นแรกของยานฯ Solar Orbiter สู่ ‘บันไดแห่งสรวงสวรรค์’ เพราะในอีกหลายปีข้างหน้า ยานสำรวจลำนี้จะเคลื่อนตัวพ้นจากระนาบสุริยะวิถียิ่งขึ้นไปอีก เพื่อเก็บภาพที่ดีกว่านี้ของขั้วของดวงอาทิตย์” แดเนียล มุลเลอร์ (Daniel Müller) นักวิทยาศาสตร์จากโครงการ Solar Orbiter กล่าวในข่าวจาก ESA ถึงการเผยภาพขั้วของดวงอาทิตย์เป็นครั้งแรก เมื่อวันที่ 11 มิ.ย. 68

รวมภาพขั้วใต้ของดวงอาทิตย์ที่ระดับ 15 องศาต่ำกว่าต่ำกว่าระดับเส้นศูนย์สูตรสุริยะ เมื่อวันที่ 16-17 มี.ค. 68 (ภาพจาก: ESA)

ESA คาดการณ์ว่า ยานสำรวจ Solar Orbiter จะโคจรเช่นนี้จนถึงวันที่ 24 ธ.ค. 69 และจะเอียงวงโควจรรอบดวงอาทิตย์แตะ 33 องศาช่วงกลางปี พ.ศ. 2572 ภารกิจครั้งนี้ถือเป็นกุญแจสำคัญเพื่อทำความเข้าใจการทำงานดวงอาทิตย์ในมิติต่าง ๆ เช่น ลมสุริยะ และสนามแม่เหล็กของดวงอาทิตย์ที่สลับขั้วทุก ๆ 11 ปี นอกจากแสงดวงอาทิตย์จะจำเป็นต่อสรรพชีวิตบนโลกแล้ว ปรากฏการณ์ของดวงอาทิตย์สามารถส่งผลกระทบต่อดาวเทียมสื่อสารและระบบโครงข่ายไฟฟ้าทั่วดาวของเราได้

ไทม์ไลน์คร่าว ๆ ของภารกิจ Solar Orbiter จนถึงปี พ.ศ. 2573 [ค.ศ. 2030] (ภาพจาก: ESA)

ทะยานดวงดาวและสำรวจอวกาศไปกับบทความอื่น ๆ จาก Thai PBS Sci & Tech

ที่มา: European Space Agency (ESA), BBC

“รอบรู้ ดูกระแส ก้าวทันโลก” ไปกับ Thai PBS Sci & Tech: www.thaipbs.or.th/SciandTech

คำอธิบายเกี่ยวกับการโคจรของยานสำรวจ Solar Orbiter รอบดวงอาทิตย์ (ภาพจาก: ESA)

สรุปประเด็นให้โดย Generative AI

ครั้งแรกในประวัติศาสตร์ ! ยานสำรวจของ ESA จับภาพ ‘ขั้วใต้ของดวงอาทิตย์’ ได้