แม้ว่าคุณจะไม่ใช่นักกินสายอาหารญี่ปุ่น แต่ถ้าได้ยินชื่อเมนูนี้แล้วต้องมีคุ้นกันบ้างล่ะ เพราะ “ซูชิ (すし)” ข้าวคำเล็กที่แสนยิ่งใหญ่คำนี้ ได้ห่อหุ้มเรื่องราวของวัฒนธรรมอาหารญี่ปุ่นโบราณเอาไว้ให้ทุกคนได้ลิ้มลอง ต่อจากบรรทัดนี้ ไปสัมผัสมุมมองที่ซ่อนอยู่ในเมนู Soft Power ที่ชาวโลกยกให้เป็นเมนูโปรดกันเถอะ!
จุดเริ่มต้นของ “ซูชิ”
“ซูชิ (すし)” มีต้นกำเนิดมาจาก “นาเระซูชิ (なれすし)” ซูชิแบบโบราณในช่วงศตวรรษที่ 10 เป็นการถนอมอาหารเพื่อให้เก็บไว้รับประทานได้เป็นเวลานาน โดยการหมักปลากับข้าวและเกลือเป็นเวลาหลายเดือนถึงหลายปี จนมีรสเปรี้ยว (คล้ายกับการทำปลาส้มบ้านเรานี่แหละ) ก่อนที่จะนำออกมารับประทาน ซึ่งคนสมัยก่อนเมื่อดองปลาเสร็จแล้วก็จะทิ้งข้าวไป และบริโภคแต่ปลาเท่านั้น
ต่อมาในสมัยเอโดะ (えど ) ช่วงศตวรรษที่ 16 - 18 “ซูชิ (すし)” แบบที่เรารู้จักก็ถือกำเนิดขึ้น! แน่นอนว่าส่วนประกอบหลักก็ยังคงเป็นปลาและผัก ห่อด้วยข้าวผสมกับน้ำส้มสายชู จนมาถึงในช่วงต้นศตวรรษที่ 18 ก็ได้มีการพัฒนาจนเกิดเป็น “นิกิริซูชิ (にぎりすし)” ในลักษณะของข้าวหนึ่งคำคลุมด้วยปลาหนึ่งชิ้น
และแล้ว “ซูชิ” ก็ดังไกลในสากล
ในปี 2466 เกิดแผ่นดินไหวครั้งใหญ่ที่ภูมิภาคคันโต (関東) ทางตะวันออกของเกาะฮอนชู (ほんしゅう) ประเทศญี่ปุ่น ส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจญี่ปุ่นอย่างรุนแรง ทำให้ผู้คนจำนวนมากต้องพลัดถิ่นฐานบ้านเกิด แต่เหตุการณ์นี้เองก็ทำให้ “ซูชิ (すし)” ได้มีโอกาสแพร่หลายไปทั่วโลก
ที่สหรัฐอเมริกา “ซูชิ (すし)” ได้แจ้งเกิดในย่านลิตเติ้ลโตเกียว (Little Tokyo) เมืองลอสแอนเจลิส (Los Angeles : LA) รัฐแคลิฟอร์เนีย (California) ในช่วงกลางศตวรรษที่ 20 โดยเริ่มด้วยการได้รับความนิยมในหมู่ดาราฮอลลีวู้ด ก่อนจะได้รับความสนใจจากสาธารณชน และกลายเป็นจุดกำเนิดของ “แคลิฟอร์เนียโรล (カリフォルニアロール - California Roll)” เมนูฟิวชันซึ่งใช้วัตถุดิบที่หาได้ในพื้นที่ โดยนำเอาปูและอะโวคาโดมาแทนปลาดิบ
จากเมนูโปรดสู่ “วันซูชิสากล (International Sushi Day)”
เมื่ออร่อยไม่หยุดจนฉุดไม่อยู่ขนาดนี้ ในปี 2552 ชาวโซเชียลในช่องทางของ Facebook จึงได้รวมตัวกัน กำหนดให้วันที่ 18 มิถุนายน ของทุกปีเป็น “วันซูชิสากล (International Sushi Day)” โดยกิจกรรมยอดนิยมในวันนี้ก็คือ โพสต์รูปซูชิที่ชื่นชอบ แล้วติด #InternationalSushiDay เพื่อเฉลิมฉลองข้าวคำโปรดนี้ไปด้วยกัน
“ซูชิ” 7 เมนูแนะนำ
อ่านมาจนถึงบรรทัดนี้ ต้องเลือกแล้วล่ะสิว่ามื้อต่อไปจะเป็นซูชิเมนูไหนดี ถ้ายังนึกไม่ออก เรามีมาบอกกันถึง 7 เมนูแนะนำ แถมยังส่งภาพให้เพื่อน ๆ ไว้ทักทายได้ทุกที่ #สวัสดีทุกสีวัน แชร์ฟรี คลิกเลย! 🙏 www.thaipbs.or.th/Sawasdee
軍艦巻き寿司 (Gunkan Maki Sushi) ซูชิสาหร่ายห่อข้าวที่แต่งหน้าด้วยวัตถุดิบต่าง ๆ ดูไปดูมาก็มีความคล้ายกับเรือรบมาก ๆ จนกลายเป็นที่มาของชื่อเมนู เพราะคำว่า “軍艦 (Gunkan)” ในภาษาญี่ปุ่นแปลว่า “เรือรบ” นั่นเอง
卵寿司 (Tamago Sushi) ซูชิไข่หวานที่ชาวญี่ปุ่นนิยมรับประทานเป็นเมนูปิดท้ายในแต่ละมื้อ ด้วยเหตุผลเพื่อล้างรสชาติในปากจากการรับประทานปลาดิบและของคาวอื่น ๆ ถือว่าเป็นภูมิปัญญาอันชาญฉลาดด้านอาหารเลยนะ
マグロ握り寿司 (Tuna Nigiri Sushi) ซูชิข้าวปั้นที่มีลักษณะเป็นรูปวงรี แล้วมีปลาทูน่า (マグロ) วางคลุมด้านบนแบบพอดีคำ เมนูนี้อุดมด้วยโอเมก้า 3 ที่มีประโยชน์มาก ๆ ต่อสุขภาพหัวใจและหลอดเลือด
アボカドロール (Avocado Roll) ข้าวห่อสาหร่ายสไตล์เมนูฟิวชัน แต่งหน้าด้วยอะโวคาโดรสชาติหวานมัน เมนูนี้มีโปรตีนสูง ช่วยลดระดับคอเลสเตอรอลชนิดเลว (LDL) และเพิ่มคอเลสเตอรอลชนิดดี (HDL) ลดความเสี่ยงของโรคหัวใจและหลอดเลือดได้อีกด้วย
サーモン寿司 (Salmon Sushi) ซูชิข้าวหน้าปลาแซลมอนดิบ สีส้มสดใสกัดไปก็นุ่มละมุนลิ้น เมนูนี้เป็นคำโปรดประโยชน์เยอะของใครหลายคน เพราะอุดมไปด้วยโอเมก้า 3 ที่มีประโยชน์ต่อคนรักสุขภาพหัวใจและหลอดเลือด
さわら寿司 (Sawara Sushi) ซูชิข้าวหน้าปลาอินทรีญี่ปุ่นเนื้อขาวแน่น ได้ความอร่อยนุ่มจากไขมันที่แทรกในเนื้อปลา ชาวญี่ปุ่นนิยมรับประทานในช่วงฤดูใบไม้ผลิ เพราะเนื้อปลาจะมีไขมันมากขึ้น ทำให้รสชาติอร่อยยิ่งขึ้น
タコ刺身 (Tako Sashimi) หนวดหมึกยักษ์ญี่ปุ่น ที่เสิร์ฟสด ๆ ไม่ผ่านการปรุงรสชาติใด ๆ กัดไปเนื้อแน่นนุ่ม เคี้ยวหนุบหนับ ให้รสชาติหวานมันตามธรรมชาติของหมึก แถมยังมีโปรตีนสูง แต่แคลอรี่ต่ำ
ทั้งหมดนี้คือเรื่องราวของ “ซูชิ (すし)” อาหารญี่ปุ่นที่มีความเป็นมาอย่างยาวนาน ซึ่งในวันนี้ก็ยังคงเดินทางต่อไปพร้อมรสชาติที่น่าหลงใหล เพื่อบอกเล่าวัฒนธรรมการกินที่ซ่อนอยู่ใน “ซูชิ (すし)” ข้าวคำเล็กที่ยิ่งใหญ่คำนี้นี่เอง
เรื่องราวที่เกี่ยวข้อง
เพราะทุกเรื่องราวมีความหมาย เราจึงรวบรวมทุกวันสำคัญ วันนี้ในอดีต เทศกาลและเหตุการณ์ที่น่าจดจำทั่วทุกมุมโลกมาให้คุณได้รู้ ผ่านการเล่าอดีต บันทึกปัจจุบัน รอบรู้ทุกวัน กับ Thai PBS On This Day | www.thaipbs.or.th/OnThisDay
