ภารกิจ PUNCH ได้ถ่ายภาพการปะทุปลดปล่อยมวลโคโรนา (Corona Mass Ejection) ของดวงอาทิตย์ได้เป็นครั้งแรกของภารกิจ ซึ่งเป็นการถ่ายภาพในทุกมุมมองจากพื้นผิวจนออกไปถึงนอกอวกาศแบบสามมิติได้อย่างต่อเนื่องเป็นครั้งแรก

ภาพวาดโครงการ PUNCH ที่ประกอบด้วยดาวเทียมส่องดวงอาทิตย์ทั้งหมด 4 ดวงเพื่อสร้างภาพถ่าย 3 มิติของลมสุริยะจากดวงอาทิตย์ ภาพจาก NASA

ในภารกิจของ PUNCH (Polarimeter to Unify the Corona and Heliosphere) เป็นภารกิจถ่ายภาพติดตามลมสุริยะและพายุสุริยะตั้งแต่จากพื้นผิวของดวงอาทิตย์ไปจนถึงห้วงอวกาศลึกเพื่อเป็นการศึกษาและติดตามการเคลื่อนตัวของลมสุริยะอย่างต่อเนื่องแบบสามมิติเป็นครั้งแรก โครงการนี้จะถ่ายภาพดวงอาทิตย์ด้วยดาวเทียมทั้งหมด 4 ดวงเพื่อสร้างภาพในมุมกว้างของลมสุริยะแบบสามมิติ

ภาพเคลื่อนไหวดังกล่าวเป็นภาพถ่ายต่อเนื่องจากกล้องทั้ง 4 ตัวของกลุ่มดาวเทียม PUNCH ที่ถ่ายภาพการปลดปล่อยมวลสารออกจากพื้นผิวของดวงอาทิตย์ เมื่อวันที่ 3 มิถุนายน 2025 โดยที่กล้องทั้งสี่ตัวของดาวเทียมแต่ละลำถูกนำมาสร้างภาพเสมือนจริงต่อเนื่องหนึ่งภาพอย่างต่อเนื่อง

ภาพถ่ายอุปราคาจากโลกบดบังดวงอาทิตย์ และมีดวงจันทร์อยู่ในภาพ จาก PUNCH ภาพจาก NASA

จากภาพเคลื่อนไหวที่สร้างขึ้นมา เราจะเห็นการขยายตัวของ CME ตั้งแต่การปะทุบนพื้นผิวดวงอาทิตย์และขยายขนาดขณะที่มันเดินทางเข้าไปสู่ระบบสุริยะชั้นใน จนมันค่อย ๆ จางไปกับพื้นอวกาศ ซึ่งการถ่ายภาพในลักษณะนี้จะช่วยเพิ่มพูนองค์ความรู้เกี่ยวกับสภาพอวกาศ ช่วยให้นักวิทยาศาสตร์เข้าใจและคาดการณ์สภาพอวกาศได้ดีขึ้น

“ภาพแรกที่เราได้เห็นจาก PUNCH นั้นน่าทึ่งมาก แต่ภาพที่ดีที่สุดนั้นจะมีให้เห็นหลังจากนี้อย่างแน่นอน” เครก เดฟอเรสต์ (Craig DeForest) หัวหน้าทีมวิจัย PUNCH จากสถาบันวิจัยเซาท์เวสต์ (Southwest Research Institute) ในรัฐโคโลราโด กล่าวเสริม เพราะในตอนนี้วงโคจรของดาวเทียมทั้งสี่ยังไม่ได้เป็นมุมองศาที่ดีที่สุด เมื่อดาวเทียมทั้งสี่อยู่ในองศาที่เหมาะสมที่สุดแล้ว มันจะฉายให้เห็นภาพสามมิติของลมสุริยะได้ทั่วทั้งระบบสุริยะชั้นใน

ภาพถ่ายสามมิติของพายุสุริยะที่ปลดปล่อยออกมาเมื่อเดือนมีนาคมที่ผ่านมาจาก PUNCH ภาพจาก NASA

โครงการ PUNCH เป็นกลุ่มดาวเทียมขนาดเล็กที่ใช้ศึกษาดวงอาทิตย์ ดาวเทียมกลุ่มนี้ถูกปล่อยออกสู่อวกาศเมื่อวันที่ 11 มีนาคม 2025 ด้วยจรวด Falcon 9 ซึ่งออกเดินทางในเที่ยวบินเดียวกับกล้องโทรทรรศน์อวกาศ SPHEREx ของ NASA

สำหรับ 2 ปีต่อจากนี้ของภารกิจ PUNCH ตัวดาวเทียมทั้งสี่จะเก็บภาพดวงอาทิตย์ในมุมแคบและมุมกว้างเพื่อเก็บภาพกระแสลมสุริยะที่ถูกปลดปล่อยออกจากพื้นผิวจนออกไปถึงสุดขอบของระบบสุริยะแบบสามมิติอย่างต่อเนื่องในแบบที่ไม่เคยมีมาก่อน ซึ่งจะช่วยสร้างภาพใหญ่ที่ช่วยให้นักวิทยาศาสตร์เข้าใจว่าสสารที่ปล่อยออกมาจากชั้นบรรยากาศของดวงอาทิตย์ก่อให้เกิดลมสุริยะได้อย่างไร ภารกิจนี้จะยังให้ข้อมูลใหม่แก่เหล่านักวิทยาศาสตร์เกี่ยวกับการเกิดและวิวัฒนาการของเหตุการณ์ที่อาจก่อให้เกิดความปั่นป่วนจากดวงอาทิตย์ เช่น พายุสุริยะที่อาจก่อให้เกิดพายุสนามแม่เหล็กโลก (Geomagnetic Storm) ที่จะก่อให้เกิดความเสียหายแก่ระบบสาธารณูปโภคบนโลกได้

เรียบเรียงโดย จิรสิน อัศวกุล
พิสูจน์อักษร ศุภกิจ พัฒนพิฑูรย์

อัปเดตข้อมูลแวดวงวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี รู้ทันโลกไอที และโซเชียลฯ ในรูปแบบ Audio จาก AI เสียงผู้ประกาศของไทยพีบีเอส ได้ที่ Thai PBS

ที่มาข้อมูล : NASA

“รอบรู้ ดูกระแส ก้าวทันโลก” ไปกับ Thai PBS Sci & Tech

สรุปประเด็นให้โดย Generative AI

ภาพถ่ายการปะทุครั้งใหญ่ของดวงอาทิตย์ที่ถูกจับโดย PUNCH