การสำรวจท้องฟ้าและอวกาศผ่าน ‘ภาพถ่าย’ จะไม่เหมือนเดิมอีกต่อไป จากประสิทธิภาพของกล้องหอดูดาว ‘Vera Rubin’

เมื่อวันที่ 23 มิ.ย. 68 ตามเวลาท้องถิ่น หอดูดาวเวรา รูบิน (Vera Rubin Observatory) ในชิลีได้เผยภาพถ่ายอวกาศชุดแรกจำนวน 3 รูปที่ความละเอียด 3,200 กิกะพิกเซล นับว่าคมชัดที่สุดเท่าที่เคยมีมา ส่วนกล้องของ Vera Rubin เองก็มี “ขนาดใหญ่เท่ารถยนต์” โดยหนัก 2.8 ตัน มีพื้นที่รับแสงขนาด 8.4 เมตร และมีมุมมองรับภาพกว้าง 3.5 องศา หรือคิดได้เป็นพื้นที่ดวงจันทร์เต็มดวงรวมกันถึงกว่า 45 ดวง ถ้าจะดูภาพอวกาศจากกล้อง Vera Rubin ตามขนาดและความคมชัดดั้งเดิม ต้องใช้โทรทัศน์ UHD กว่า 400 เครื่องวางเรียงกัน

ภาพถ่ายที่ประกอบด้วยเนบิวลา Trifid และ Lagoon (ภาพจาก: HANDOUT/NSF-DOE Vera C. Rubin Observatory/AFP)

หลักฐานความละเอียดของกล้อง Vera Rubin อยู่ที่ภาพอวกาศเหนือย่อหน้านี้ ภาพนี้ประกอบด้วยภาพย่อยจำนวน 678 รูป ใช้เวลาบันทึกรวมกว่า 7 ชั่วโมง กับมีขนาดไฟล์เต็ม 24.14 กิกะไบต์ สามารถเก็บภาพเนบิวลาทรีฟิด (Trifid Nebula - ด้านขวาบนของภาพ) และเนบิวลาลากูน (Lagoon Nebula) ที่ส่องแสงสีชมพูระยิบระยับตัดกับสีแดงส้มในฉากหลังและอยู่ห่างจากโลกราว 7,000 ปีแสง ส่วนภาพที่อยู่ด้านล่างย่อหน้านี้ ประกอบด้วยกาแล็กซีชนิดกังหันขนาดใหญ่ 2 กาแล็กซี (spiral galaxies - ล่างขวา) กาแล็กซี 3 กาแล็กซีที่กำลังชนกัน (merging galaxies – บนขวา) รวมไปถึงดวงดาวต่าง ๆ ในทางช้างเผือก

ภาพถ่ายที่มีกาแล็กซีชนิดกังหัน กลุ่มกาแล็กซีต่าง ๆ และดวงดาวในทางช้างเผือก (ภาพจาก: HANDOUT/NSF-DOE Vera C. Rubin Observatory/AFP)

หอดูดาว Vera Rubin ตั้งอยู่บนเขาเซียร์รา ปาโชน (Cerro Pachón) ทางตอนกลางของชิลี มีความสูง สภาพอากาศแห้ง และความมืดสนิทตอนกลางคืนซึ่งเหมาะกับการสำรวจท้องฟ้าและดวงดาว เป็นโครงการร่วมของมูลนิธิวิทยาศาสตร์แห่งชาติสหรัฐ (NSF) และกระทรวงพลังงานสหรัฐที่เริ่มก่อสร้างในปี ค.ศ. 2015 และชื่อของหอดูดาวแห่งนี้ตั้งตามนักดาราศาสตร์ชาวอเมริกัน เวรา ซี. รูบิน (Vera C. Rubin) ผู้ไขความลับเบื้องหลังสสารมืด

หอดูดาว Vera Rubin ในชิลี (ภาพจาก: RubinObs/NOIRLab/SLAC/NSF/DOE/AURA/T. Matsopoulos)

หลังจากนี้ หอดูดาว Vera Rubin จะดำเนินโครงการสำรวจครั้งสำคัญชื่อ ‘Legacy Survey of Space and Time (LSST)’ ที่จะบันทึกภาพท้องฟ้าและอวกาศนับร้อยทุกคืนติดต่อกันเป็นเวลา 10 ปี จุดประสงค์หลักก็เพื่อศึกษาสสารและพลังงานมืด ทำแผนที่โดยละเอียดของทางช้างเผือก รวมถึงค้นหาวัตถุและปรากฏการณ์อื่น ๆ ในระบบสุริยะ ด้วยประสิทธิภาพและเทคโนโลยี “ขั้นสุด” ก็อาจนำไปสู่การค้นพบ ‘ดาวเคราะห์ดวงที่ 9 (Planet Nine)’ ของระบบสุริยะได้– หากดาวเคราะห์ที่ว่านี้มีอยู่จริงตามที่นักวิทยาศาสตร์คาดการณ์ไว้

View this post on Instagram

A post shared by Thai PBS ไทยพีบีเอส (@thaipbs)

ทะยานดวงดาวและสำรวจอวกาศไปกับบทความอื่น ๆ จาก Thai PBS Sci & Tech

ที่มา: AFP, BBC, Vera C. Rubin Observatory, ดร. มติพล ตั้งมติธรรม นักวิชาการดาราศาสตร์ สดร.

“รอบรู้ ดูกระแส ก้าวทันโลก” ไปกับ Thai PBS Sci & Tech: www.thaipbs.or.th/SciandTech

สรุปประเด็นให้โดย Generative AI

หอดูดาว Vera Rubin เผยภาพอวกาศ “ชัดที่สุดในโลก” เป็นครั้งแรก