เพราะเวลาของมนุษย์ทุกคนล้วนมีขีดจำกัด “รายการสิ่งที่อยากทำก่อนตาย” หรือที่เรียกว่า Bucket List จึงเป็นเหมือนเข็มทิศที่พาเราไปสู่เป้าหมายในชีวิต และเตือนให้ใช้ทุกวันอย่างมีคุณค่า เช่นเดียวกับ “เพ็ญนภา” คุณแม่ของ “หมอตลอดกาล” ที่ได้เขียนบันทึกชีวิตไว้ พร้อมรายการสิ่งที่อยากทำก่อนจากไป ซึ่งหนึ่งในนั้นคือการช่วยเหลือคนไข้ 3 คนที่ป่วยหนัก

หมอตลอดกาล-Bucket list

วันนี้ Thai PBS จะพาคุณไปย้อนรอยความหมายของคำว่า Bucket List อีกครั้ง พร้อม 8 คำถามสำคัญ ที่อาจช่วยปลดล็อกเป้าหมายลึก ๆ ในใจคุณให้ชัดเจนยิ่งขึ้น

ภาพยนตร์ The Bucket List

The Bucket List จากภาพยนตร์ฟีลกู๊ดสู่ “วลีฮิต”

'เราอยากทำอะไรก่อนตาย?' คือคำถามคลาสสิกที่มนุษย์ใช้ทบทวนถึงความหมายของชีวิตและความปรารถนาที่ซ่อนอยู่ภายใน อีกทั้งยังเป็นแรงผลักดันให้เราพัฒนาตัวเองไปสู่เป้าหมายที่วางไว้

ทั้งหมดที่กล่าวมานี้คือที่มาของคำว่า Bucket List (บั๊กเก็ตลิสต์) วลีดังที่มีต้นกำเนิดมาจากสำนวน "Kick the bucket" ซึ่งมีความหมายถึง “ความตาย”

นักภาษาศาสตร์สันนิษฐานว่า สำนวนดังกล่าวสืบย้อนไปได้ถึงช่วงศตวรรษที่ 16 ที่ยังมีการประหารชีวิตนักโทษด้วยการแขวนคอ โดยนักโทษที่ถูกประหารจะยืนอยู่บนถังไม้หรือสิ่งรองรับ เมื่อเชือกคล้องคอแล้ว พวกเขาก็มักจะเตะถังนั้นออกไปจนถึงแก่ความตาย

คำว่า Bucket List เริ่มเป็นที่รู้จักและนิยมใช้กันในวงกว้างหลังจากการเปิดตัวภาพยนตร์แนวฟีลกู๊ดเรื่อง The Bucket List (2007) โดย จัสติน แซ็คแฮม (Justin Zackham) ผู้เขียนบทภาพยนตร์เรื่องนี้และเป็นผู้บัญญัติคำว่า Bucket List หรือ ‘รายการสิ่งที่อยากทำก่อนตาย’ ขึ้นมา

การอยากใช้ชีวิตให้คุ้มค่าและความรู้สึกตระหนักถึงความตาย ล้วนเป็นความรู้สึกร่วมกันของมนุษย์ คำว่า Bucket List จึงไม่ได้เป็นเพียงแค่วลีจากภาพยนตร์ แต่ได้หลอมรวมเป็นส่วนหนึ่งของวัฒนธรรมที่ส่งผลต่อการใช้ชีวิตของผู้คนมากมาย

Bucket List ภาพสะท้อนความหมายของชีวิต

คริสโตเฟอร์ ปีเตอร์สัน (Christopher Peterson) ผู้อำนวยการศูนย์จิตวิทยาเชิงบวก (Positive Psychology Center) มหาวิทยาลัยมิชิแกน กล่าวถึงการสร้าง Bucket List ไว้ได้อย่างน่าสนใจว่า ในทางจิตวิทยา การกำหนดสิ่งที่อยากทำก่อนตายคือความพยายามสร้างความหมายและช่วงเวลาที่น่าจดจำให้กับชีวิต

ซึ่งสอดคล้องกับทฤษฎีทางจิตวิทยาที่เรียกว่า Peak-End Rule (กฎจุดสูงสุด-จุดสิ้นสุด) ที่เชื่อว่าผู้คนมักจดจำเหตุการณ์โดยอาศัยสองช่วงเวลาหลัก ได้แก่ จุดสูงสุด (The Peak) ช่วงเวลาที่สร้างอารมณ์ความรู้สึกได้มากที่สุด และ จุดสิ้นสุด (The End) ช่วงสุดท้ายของเหตุการณ์นั้น

ยกตัวอย่างเพื่อให้เห็นภาพชัดเจนขึ้น หากคุณไปเที่ยวพักผ่อนเป็นเวลา 1 สัปดาห์ ในระหว่างนั้นมีช่วงเวลาที่สนุกที่สุดเกิดขึ้น (จุดพีค) และในวันสุดท้ายก็มีสิ่งที่น่าประทับใจเกิดขึ้นอีก เช่น ได้กินอาหารเย็นที่อร่อยมาก (จุดสิ้นสุด) สมองของคุณจะใช้ความรู้สึกจากสองช่วงเวลานี้ตัดสินว่า "ทริปนี้สนุกมาก" แม้ว่าระหว่างการเดินทางจะมีบางวันที่รู้สึกไม่ค่อยดีบ้างก็ตาม

นั่นเป็นเหตุผลว่าทำไมเมื่อค้นหาคำว่า Bucket List บนอินเทอร์เน็ต เราจึงมักพบว่าเป้าหมายสูงสุดของหลายคนมักเป็นสิ่งที่ท้าทายเสมอ เช่น การท่องเที่ยวรอบโลก, การผจญภัยแบบล่องแก่ง, การเรียนภาษาต่างประเทศ หรือการมีฐานะร่ำรวย ฯลฯ

เพราะลึก ๆ แล้วเราต่างรู้ว่าหากทำเป้าหมายที่ท้าทายเหล่านี้สำเร็จ มันจะกลายเป็นเรื่องราวที่น่าตื่นเต้นและสร้างความสุขได้อย่างท่วมท้น ซึ่งจะกลายเป็น “จุดพีค” ที่ประทับอยู่ในความทรงจำของเรานั่นเอง

8 คำถามปลดล็อก Bucket List

อลิช บอยส์ (Alice Boyes) นักเขียนและนักจิตวิทยา ได้แนะนำ 8 คำถามที่จะช่วยให้คุณค้นพบเป้าหมายที่อยากพิชิต

ใครที่อยากเจอแต่ยังไม่มีโอกาสได้เจอ?
สถานที่ที่อยากไป และ 3 สิ่งที่อยากทำเมื่อไปถึงที่นั่นคืออะไร?
ความท้าทายอะไรที่เมื่อทำสำเร็จแล้วจะช่วยเพิ่มความมั่นใจให้ตัวเอง?
มีเป้าหมายที่ไม่ได้ทำเพราะกลัวถูกคนอื่นตัดสินหรือไม่?
มีสิ่งที่อยากลองสร้างสรรค์ดูหรือไม่?
เมื่อจินตนาการถึงตอนที่มีความสุขมากๆ ตอนนั้นคุณกำลังทำอะไรอยู่?
กิจกรรมอะไรที่เคยชอบ แต่เมื่อโตขึ้นกลับเลิกสนใจหรือห่างเหินไป?
กิจกรรมอะไรที่ทำให้คุณรู้สึกตื่นเต้น อะดรีนาลีนสูบฉีดเมื่อได้ลงมือทำ?

Bucket List ไม่จำเป็นต้องเป็นสิ่งที่ยิ่งใหญ่หรือน่าตื่นเต้นเสมอไป เพราะคุณค่าที่แท้จริงอยู่ที่ว่ามันช่วยเติมเต็มชีวิตของเราได้อย่างไร ก่อนที่จะลองสร้างรายการสิ่งที่อยากทำก่อนตายของตัวเอง มาร่วมค้นหาความหมายชีวิตและการแสวงหาตัวตนของศัลยแพทย์หนุ่ม ที่ตั้งคำถามถึงคุณค่าของตัวเองได้ใน “หมอตลอดกาล”
📍ติดตามรายละเอียดเพิ่มเติมทาง www.thaipbs.or.th/TheDoctor
📍ชมออนไลน์ทาง www.VIPA.me

📍อัปเดตความเคลื่อนไหวทางเพจ ละครไทยพีบีเอส

ที่มา: The Bucket List-imdb.com, Bucket Lists and Positive Psychology- Psychology Today

คอลัมน์ต่อยอด l เสริมความคิด ต่อยอดความรู้ สื่อสารความเข้าใจ โดย ศูนย์สื่อสารและส่งเสริมการตลาดเพื่อสาธารณะ ไทยพีบีเอส (CCM)

สรุปประเด็นให้โดย Generative AI

จุดเริ่มต้นของ Bucket List และ 8 คำถามช่วยปลดล็อกเป้าหมายชีวิต