เคยไหม? กว่าจะกดโทรหาหรือรับสายใคร ต้องใช้เวลา “ทำใจ” อยู่นาน บางครั้งก็มือสั่น ใจสั่น ไม่รู้จะเรียบเรียงคำพูดยังไง ทั้งที่ดูเหมือนเป็นเรื่องง่าย ๆ ที่ใครก็ทำได้ แต่ทำไมการคุยโทรศัพท์กลับกลายเป็นเรื่องยากของใครหลายคน นั่นอาจเป็นสัญญาณของภาวะ “Phone Anxiety” หรือ “ความวิตกกังวลในการคุยโทรศัพท์”
หลายคนที่ไม่เคยเจอภาวะนี้อาจสงสัยว่า การคุยโทรศัพท์มันน่ากลัวตรงไหน แต่จริง ๆ แล้วภาวะนี้มีอยู่จริง และกำลังเป็นอุปสรรคหนึ่งของคนรุ่นใหม่ โดยเฉพาะกลุ่ม Gen Z (เกิดปี ค.ศ. 1997–2012)
Liz Baxter ที่ปรึกษาด้านอาชีพจากมหาวิทยาลัยนอตทิงแฮม (Nottingham College) ให้สัมภาษณ์กับ CNBC ว่า หนึ่งในสาเหตุที่ทำให้คนรุ่นใหม่กลัวการคุยโทรศัพท์มากขึ้น ก็เพราะพวกเขาเติบโตมาในยุคที่วิธีการสื่อสารเปลี่ยนไป จากเดิมที่โทรศัพท์คือช่องทางหลักและรวดเร็วที่สุด กลายเป็นยุคที่ผู้คนสื่อสารกันได้เพียงปลายนิ้วผ่านข้อความและโซเชียลมีเดีย
เมื่อการโทรศัพท์ไม่ใช่เรื่องปกติในชีวิตประจำวันอีกต่อไป การโทรหากันจึงมักถูกสงวนไว้สำหรับเรื่องเร่งด่วน นั่นเองที่ทำให้วัยรุ่นหลายคนรู้สึกแปลก ๆ หรือวิตกกังวลเมื่อได้ยินเสียงเรียกเข้า เพราะมักคิดว่าจะต้องมีเรื่องร้ายแรงเกิดขึ้น
สอดคล้องกับผลสำรวจของแพลตฟอร์ม Uswitch ประเทศอังกฤษ ปี 2024 ที่เก็บข้อมูลพฤติกรรมการใช้โทรศัพท์จาก Gen Z และ Millennials จำนวน 2,000 คน พบว่า กว่า 70% ชอบการพิมพ์ข้อความหรือแชตมากกว่าการคุยโทรศัพท์ และ 1 ใน 4 ยอมรับว่าแทบไม่เคยรับสายเลย เพราะรู้สึกกังวลและไม่มั่นใจว่าจะเริ่มสนทนายังไงดี
Phone Anxiety ‘ความกดดัน’ จากสิ่งที่ควบคุมไม่ได้
คนรุ่นใหม่ใช้เวลาอยู่บนโซเชียลมีเดียมากจนกลายเป็นกิจวัตร การสื่อสารผ่านแชตจึงคุ้นชินกว่า อีกทั้งยัง “ควบคุมได้” มากกว่า ไม่ว่าจะเป็นการยืดเวลาตอบ การแก้ไข หรือการลบข้อความ ต่างจากการคุยโทรศัพท์ที่เป็นแบบเรียลไทม์ ซึ่งไม่มีเวลาคิดหรือเตรียมตัวมากนัก ต้องโต้ตอบทันที และยังมีเรื่องน้ำเสียงหรือจังหวะการพูดเข้ามาเกี่ยว ทำให้บางคนกลัวว่าจะพูดผิด ใช้คำไม่เหมาะสม หรือไม่รู้ว่าจะปิดการสนทนาอย่างไร สิ่งเหล่านี้ก่อให้เกิดความกดดันและความประหม่า
เอาชนะความกลัว Phone Anxiety
ความกลัวเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ แต่เราสามารถเลือกจัดการกับมันได้ เพื่อให้ยังใช้ชีวิตประจำวันต่อไปได้อย่างราบรื่น
เจเรมี เจมีสัน (Jeremy Jamieson) นักจิตวิทยาจากมหาวิทยาลัยรอเชสเตอร์ (University of Rochester) อธิบายว่า ภาวะวิตกกังวลเวลาโทรศัพท์ ส่วนหนึ่งมาจาก “การขาดประสบการณ์” ถึงแม้ว่าวัยรุ่นจะใช้โทรศัพท์ทำทุกอย่าง และชำนาญการแชต แต่พวกเขากลับแทบไม่มีโอกาสฝึกการสื่อสารด้วยเสียงเลย
ดังนั้น วิธีเอาชนะความกลัวคือการค่อย ๆ เผชิญหน้ากับมัน อาจเริ่มจากสถานการณ์เล็ก ๆ ที่ต้องใช้โทรศัพท์ ฝึกไปทีละนิดโดยไม่กดดันตัวเองว่าจะต้องพูดเป๊ะหรือจบสวยเสมอ ก่อนเริ่มสนทนาอาจเขียนโน้ตหัวข้อสำคัญไว้ เพื่อช่วยให้การพูดลื่นไหลขึ้น
ความกลัว เป็นสิ่งที่เกิดกับทุกคน มาค้นหาวิธีเผชิญหน้ากับความกลัวอย่างเข้าใจ จากเนื้อหาเหล่านี้
- พื้นที่ชีวิต : สำรวจความเชื่อและคำสอน จะช่วยให้ชีวิตเราเบาขึ้น
- คนสู้โรค : เข้าใจสมอง พิชิตความกลัว รู้สู้โรค
- WILD SURVIVAL : วิธีกำจัดความกลัวในป่า
ที่มา : CNBC, livenowfox.com, Psychology Today
คอลัมน์ต่อยอด l เสริมความคิด ต่อยอดความรู้ สื่อสารความเข้าใจ โดย ศูนย์สื่อสารและส่งเสริมการตลาดเพื่อสาธารณะ ไทยพีบีเอส (CCM)