“จะได้งานตรงสายไหม? ชีวิตจะเดินต่ออย่างไร?” แม้ว่าช่วงเวลาของการโหมอ่านหนังสือสอบหรือปั่นโพรเจกต์จนโต้รุ่งจะผ่านไปแล้ว แต่บัณฑิตจบใหม่หลายคนกลับไม่ได้รู้สึกผ่อนคลาย แต่กลับเต็มไปด้วยความเศร้า กังวล และสับสน เหมือนกำลังหลงทาง อาการเหล่านี้มีชื่อเรียกว่า Post-Graduate Blues หรือภาวะซึมเศร้าและวิตกกังวล ที่เกิดขึ้นกับนักศึกษาที่ใกล้สำเร็จการศึกษา ไปจนถึงผู้ที่เพิ่งก้าวเข้าสู่ชีวิตการทำงานครั้งแรก
วิลเลียม บิโยเต (William Jo Se M. Billote) นักจิตวิทยาจาก MindNation แพลตฟอร์มด้านสุขภาพจิตในฟิลิปปินส์ อธิบายว่า บัณฑิตจบใหม่มักเผชิญความรู้สึกไม่มั่นคง ไม่มีเวลาพักหรือค้นหาตัวเองมากนัก เพราะปัจจัยด้านการเงินและค่านิยมทางสังคมที่ผลักดันให้เข้าสู่โลกการทำงาน แม้ใจยังไม่พร้อมก็ตาม
จากที่เคยอยู่ในสภาพแวดล้อมที่คุ้นเคยในรั้วมหาวิทยาลัย บัณฑิตต้องพบกับความท้าทายใหม่ ๆ ทั้งด้านสังคม การเงิน อารมณ์ และแม้แต่เส้นทางของชีวิตที่ถาโถมเข้ามาพร้อมกัน ไม่รวมถึงการเห็นเพื่อน ๆ ได้งาน ซึ่งอาจทำให้เกิดการเปรียบเทียบกับตัวเองโดยไม่รู้ตัว
บิโยเต กล่าวเสริมว่า “มันเหมือนการต้องออกจากบทบาทที่คุ้นเคยตลอดหลายปี และกำลังพยายามค้นหาว่าบทบาทใหม่ของตัวเองคืออะไร แล้วจะก้าวไปในทิศทางไหน”
Post-Graduate Blues สัญญาณเตือนภาวะซึมเศร้าของบัณฑิตจบใหม่
เอมิลี่ เดลเซลล์ (Emily Delzell) บรรณาธิการจาก WebMD เว็บไซต์สุขภาพในสหรัฐฯ อธิบายว่า ภาวะซึมเศร้าหลังเรียนจบอาจส่งผลทั้งทางอารมณ์และร่างกาย โดยมีสัญญาณเตือน เช่น
- รู้สึกวิตกกังวล ขาดแรงจูงใจ ตั้งคำถามถึงคุณค่าและความสามารถของตัวเอง
- เกิดความรู้สึกผิดที่ทำให้ครอบครัวผิดหวัง
- มีปัญหาการนอน รู้สึกเหนื่อยล้า อ่อนเพลีย สมาธิลดลง
- เบื่ออาหาร หรืออยากอาหารมากเกินไป จนน้ำหนักเปลี่ยนแปลงอย่างชัดเจน
Post-Graduate Blues รับมืออย่างไรเมื่อความเศร้ามาเยือน
ลิบบี โอไบรอัน (Libby O’Brien) นักจิตวิทยาจากสมาคมการให้คำปรึกษาแห่งอเมริกา แนะนำว่า ความเศร้าและความวิตกกังวลในบัณฑิตจบใหม่เป็นเรื่องที่เข้าใจได้ และไม่ได้หมายความว่าผิดปกติเสมอไป พร้อมเสนอแนวทางรับมือ ดังนี้
1.ยอมรับความรู้สึกแย่ เมื่อเงื่อนไขชีวิตเปลี่ยนไป การวิตกกังวลหรือไม่มั่นคงเป็นเรื่องปกติ อย่ากดดันตัวเองเกินไป
2.ตั้งเป้าหมายเล็ก ๆ ที่มีความหมายต่อตัวเอง เช่น ตื่นเช้ามาออกกำลังกาย ความสำเร็จเล็ก ๆ จะช่วยสร้างกำลังใจและทำให้เห็นว่าคุณยังพัฒนาตัวเองได้
3.หลีกเลี่ยงการเปรียบเทียบ แม้การเปรียบเทียบบางครั้งช่วยสร้างแรงบันดาลใจ แต่ก็อาจทำร้ายใจได้เช่นกัน ควรเห็นคุณค่าในตัวเองเช่นเดียวกับที่เห็นข้อดีในคนอื่น
4.ดูแลร่างกายให้แข็งแรง รับประทานอาหารที่ดี นอนหลับเพียงพอ และออกกำลังกาย จะช่วยลดความเครียดและอาการซึมเศร้า
5.พูดคุยกับคนที่ไว้ใจ คุณไม่จำเป็นต้องเผชิญทุกอย่างคนเดียว การได้ระบายความรู้สึกช่วยให้เบาลง
หากลองทำตามแล้วอาการยังไม่ดีขึ้น ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญเพื่อรับคำแนะนำที่เหมาะสมต่อไป
การเผชิญกับ Post-Graduate Blues หรือภาวะซึมเศร้าในบัณฑิตจบใหม่ ไม่ได้หมายความว่าคุณอ่อนแอ แต่เป็นประสบการณ์ที่หลายคนต้องผ่านมันไปให้ได้เมื่อต้องเปลี่ยนจากชีวิตนักศึกษาไปสู่โลกการทำงานจริง การยอมรับความรู้สึกของตัวเอง ตั้งเป้าหมายเล็ก ๆ และดูแลทั้งกายและใจอย่างต่อเนื่อง จะช่วยให้ก้าวผ่านช่วงเวลานี้ไปได้นะ
คุณสามารถค้นหากำลังใจดี ๆ ได้ใน Thai PBS Podcast จากรายการเหล่านี้
- Made My Day วันนี้ดีที่สุด l พื้นที่แบ่งปัน พูดคุยแลกเปลี่ยนมุมมองการใช้ชีวิต เพื่อเป็นแรงบันดาลใจ ให้เห็นคุณค่าของการมีชีวิตอยู่ และทำปัจจุบันให้เป็น "วันนี้ดีที่สุด"
- ศัลยกรรม...ความสุข l ตัดความทุกข์ เติมความสุข เสริมแต่งชีวิตให้มีคุณค่าและพลัง
- มิตรLife l พื้นที่ที่โอบกอดความเปราะบางของชีวิตได้อย่างมีความหมายมากขึ้น
ที่มา : Web MD, Allure Philippines
คอลัมน์ต่อยอด l เสริมความคิด ต่อยอดความรู้ สื่อสารความเข้าใจ โดย ศูนย์สื่อสารและส่งเสริมการตลาดเพื่อสาธารณะ ไทยพีบีเอส (CCM)