กล้องโทรทรรศน์อวกาศฮับเบิลค้นพบดาวแคระขาวเพื่อนบ้านของดวงอาทิตย์ดวงหนึ่งที่กำลังกลืนกินเศษซากดาวเคราะห์บริวารของมันที่มีลักษณะคล้ายกับพลูโตและเปล่งแสงออกมาในย่านคลื่นยูวี

ดาวแคระขาวคือจุดสิ้นสุดอีกรูปแบบหนึ่งของดาวฤกษ์ที่มีขนาดไม่ได้ใหญ่กว่าดวงอาทิตย์มากนัก ตามปกติแล้วดาวแคระขาวนับว่าเป็นเศษซากของดาวฤกษ์ที่ตามหาบนท้องฟ้าได้ยาก เนื่องจากแสงที่เปล่งออกมาจากดาวแคระขาวนั้นสลัวกว่าจากดาวฤกษ์เป็นอย่างมาก

ภาพถ่ายของกล้องโทรทรรศน์อวกาศฮับเบิลที่ค้นพบเหตุการณ์ในครั้งนี้ ภาพจาก NASA

ล่าสุดนักดาราศาสตร์ได้ออกมาเปิดเผยว่าค้นพบดาวแคระขาวที่กำลังกลืนกินดาวเคราะห์ของมันที่มีลักษณะใกล้เคียงกับดาวพลูโต ดาวแคระขาวดวงนี้อยู่ห่างจากโลกไป 260 ปีแสง เป็นเพื่อนบ้านที่ค่อนข้างใกล้ชิดกับดวงอาทิตย์ของเรา การกลืนกินนี้ปลดปล่อยแสงออกมาในย่านของอัลตราไวโอเลตตรงกับย่านที่กล้องโทรทรรศน์อวกาศฮับเบิลสามารถตรวจจับได้พอดี

ทีมนักดาราศาสตร์คาดว่ารอบดาวแคระขาวดวงนี้น่าจะมีวงแหวนที่เกิดขึ้นจากดาวเคราะห์ที่มีลักษณะเป็นน้ำแข็งและเกิดการแตกสลายจนกลายเป็นวงแหวน นอกจากนี้น่าจะมีบางส่วนตกลงสู่พื้นผิวของดาวแคระขาวดวงนี้ไปแล้ว

การค้นพบวงแหวนน้ำแข็งล้อมรอบดาวแคระขาวเป็นสิ่งที่นักดาราศาสตร์เชื่อว่าไม่น่าเป็นไปได้ เนื่องจากเทหวัตถุขนาดเล็กที่โคจรรอบดาวฤกษ์แบบแถบไคเปอร์ในระบบสุริยะของเราน่าจะถูกผลักออกจากกระบวนการที่เปลี่ยนดาวฤกษ์ให้กลายเป็นดาวแคระขาวไปจนหมดแล้ว ดังนั้นสิ่งที่หลงเหลือน่าจะเป็นดาวเคราะห์ที่มีโมเมนต์ความเฉื่อยมากพอที่จะไม่ถูกผลักออกไปจากวงโคจรรอบดาวแคระขาว ซึ่งจากการคำนวณคาดว่าดาวเคราะห์ที่เป็นตัวต้นกำเนิดของแถบวงแหวนที่ล้อมรอบดาวแคระขาวดวงนี้น่าจะเป็นดาวเคราะห์น้ำแข็งที่มีลักษณะและขนาดใกล้เคียงกับดาวพลูโตภายในระบบสุริยะของเรา

ภาพวาดจากจินตนาการของศิลปินถึงวงแหวนของดาวแคระขาวที่เกิดจากดาวเคราะห์น้ำแข็งคล้ายพลูโตถูกกลืนกินและเกิดเป็นวงแหวนล้อมรอบดาวแคระขาว ภาพจาก NASA

จากการสังเกตการณ์โดยกล้องโทรทรรศน์อวกาศฮับเบิลพบว่าวงแหวนแห่งนี้ประกอบไปด้วยน้ำแข็ง 64% และพบไนโตรเจนในปริมาณมากซึ่งสูงที่สุดเท่าที่เคยตรวจพบในระบบเศษซากของดาวแคระขาว ค่อนข้างตรงกับลักษณะของดาวพลูโตที่พื้นผิวมีการสะสมของน้ำแข็งอันเกิดจากไนโตรเจน ซึ่งคาดว่าเศษซากที่อยู่ในวงแหวนน่าจะเคยเป็นส่วนหนึ่งของเปลือกและชั้นเนื้อของดาวเคราะห์ดวงนั้นมาก่อนเนื่องจากมีไนโตรเจนในปริมาณสูง

การรวมตัวกันของวัตถุที่ระเหยง่ายเหล่านี้จนกลายเป็นวงแหวนโดยดาวแคระขาวนั้นยากมากที่จะตรวจจับในย่านของแสงที่มองเห็น แต่เราสามารถตรวจจับได้ด้วยแสงในย่านอัลตราไวโอเลต ซึ่งกล้องโทรทรรศน์อวกาศฮับเบิลสามารถตรวจจับแสงในย่านนี้ได้เป็นอย่างดี

และด้วยข้อมูลที่ได้ล่าสุดจากกล้องโทรทรรศน์อวกาศฮับเบิลทำให้เราคาดการณ์ว่าในอดีตของดาวแคระขาวดวงนี้น่าจะเป็นระบบที่มีดาวฤกษ์คล้ายกับดวงอาทิตย์และมีแถบเทหวัตถุขนาดเล็กที่มีองค์ประกอบหลักเป็นน้ำแข็งคล้ายกับแถบไคเปอร์ภายในระบบสุริยะของเรา ราวกับว่าดาวแคระขาวดวงนี้เป็นภาพในอนาคตของระบบสุริยะของเราอย่างไรอย่างนั้น

เรียบเรียงโดย จิรสิน อัศวกุล
พิสูจน์อักษร ศุภกิจ พัฒนพิฑูรย์

อัปเดตข้อมูลแวดวงวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี รู้ทันโลกไอที และโซเชียลฯ ในรูปแบบ Audio จาก AI เสียงผู้ประกาศของไทยพีบีเอส ได้ที่ Thai PBS

ที่มาข้อมูล : NASA

“รอบรู้ ดูกระแส ก้าวทันโลก” ไปกับ Thai PBS Sci & Tech

สรุปประเด็นให้โดย Generative AI

กล้องฯ ฮับเบิล พบดาวแคระขาวกลืนกินและสร้างวงแหวนจากดาวเคราะห์คล้ายพลูโต