ช่วงนี้เกิดพายุติดต่อกันหลายลูก แม้ไม่ได้เข้าประเทศไทยโดยตรงแต่ก็ส่งผลกระทบทำให้เกิดฝนตกหนัก น้ำท่วมในหลายพื้นที่ ด้วยเหตุนี้ เราจึงขอพาไปรู้จักกับแหล่งกำเนิดไต้ฝุ่นเขตร้อน ที่มีผลกระทบต่อไทย เตรียมพร้อมหาทางรับมือเพื่อให้เกิดผลกระทบน้อยที่สุด

ในเรื่องนี้ ดร.สนธิ คชวัฒน์ นักวิชาการด้านสิ่งแวดล้อมและสุขภาพ ชมรมนักวิชาการสิ่งแวดล้อมไทย ได้ให้ความรู้ผ่านเฟซบุ๊ก “Sonthi Kotchawat” ไว้ว่า

น้ำท่วมฟิลิปปินส์ ภาพจาก Ted ALJIBE,Jam STA ROSA / AFP

1. ทำไมมหาสมุทรแปซิฟิกตะวันตกเกิดพายุไต้ฝุ่นบ่อย ?

มหาสมุทรแปซิฟิกตะวันตกใกล้ประเทศฟิลิปปินส์ เป็นภูมิภาคที่น้ำทะเลอุ่นเกือบทั้งปี (มีอุณหภูมิสูงกว่า 26.5 องศาเซลเซียส) เนื่องจากตั้งอยู่ใกล้เส้นศูนย์สูตร มีอากาศเขตร้อนชื้นอากาศร้อนจะลอยขึ้นหอบเอาความชื้นจากน้ำทะเลขึ้นไปในบรรยากาศกลายเป็นความกดอากาศต่ำขนาดใหญ่เหนือมหาสมุทร เมื่อมีลมมรสุมพัดผ่านก็จะหอบเอาความชื้นจากมหาสมุทรลอยหมุนขึ้นไปในอากาศและเคลื่อนที่ไปตามทิศทางการหมุนของโลกเรียกว่าปรากฏการณ์โคริโอลิส (Coriolis effect) เป็นผลให้พายุดูดซับความร้อนจากผิวมหาสมุทรและสะสมพลังงานมากขึ้นด้วยโดยไปรวมกับความชื้นในบรรยากาศ เมื่อเคลื่อนที่ไปในที่ใดก็จะหอบเอาทั้งลมและฝนไปถล่มในพื้นที่นั้นด้วยมักจะเกิดพายุไต้ฝุ่นเขตร้อนในช่วงเดือนสิงหาคม กันยายน และตุลาคมของทุกปี เนื่องจากเป็นช่วงที่มีลมมรสุมพัดค่อนข้างแรง

น้ำท่วมฟิลิปปินส์ ภาพจาก Ted ALJIBE,Jam STA ROSA / AFP

2. พื้นที่ใดบ้างที่มีแนวโน้มเกิดพายุไซโคลนเขตร้อนหรือไต้ฝุ่นเขตร้อน ?

ภูมิภาคที่เสี่ยงต่อพายุไต้ฝุ่นส่วนใหญ่อยู่ในมหาสมุทรแปซิฟิกตะวันตก โดยประเทศต่าง ๆ เช่น ญี่ปุ่น ฟิลิปปินส์ และบางส่วนของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้มีความเสี่ยงเป็นพิเศษ ภูมิภาคเหล่านี้มักประสบกับพายุโซนร้อนบ่อยครั้งเนื่องจากอยู่ใกล้กับแหล่งน้ำ, ทะเลอุ่นขนาดใหญ่ เช่น

2.1 ญี่ปุ่นจัดเป็นประเทศที่เสี่ยงต่อการเกิดพายุไต้ฝุ่นมากที่สุด

ที่ตั้งของประเทศอยู่ในพื้นที่ที่มีกระแสน้ำอุ่นพัดผ่าน ของมหาสมุทรแปซิฟิกตะวันตกเฉียงเหนือ ภูมิประเทศที่เป็นภูเขาซึ่งทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงความเร็วลมอย่างรวดเร็ว และมรสุมเอเชียตะวันออก ล้วนเป็นสภาวะที่เหมาะสมต่อการก่อตัวของพายุโซนร้อน โดยเฉลี่ยแล้ว ญี่ปุ่นมีพายุไต้ฝุ่น 26 ลูกต่อปี โดยมีพายุไต้ฝุ่นขึ้นฝั่งประมาณ 3 ลูก

2.2 ฟิลิปปินส์เป็นประเทศที่มีความเสี่ยงสูงเป็นอันดับสอง

โดยเผชิญกับพายุไต้ฝุ่นเฉลี่ยปีละ 20 ลูก โดยมีพายุขึ้นฝั่งประมาณ 9 ลูก ภูมิศาสตร์ของประเทศประกอบด้วยเกาะกว่า 7,000 เกาะ ทำให้พายุไต้ฝุ่นมีความเสี่ยงสูงขึ้นฝั่งค่อนข้างมาก

น้ำท่วมฟิลิปปินส์ ภาพจาก Ted ALJIBE,Jam STA ROSA / AFP

3. จากผลการศึกษาในหลายประเทศพบว่าความรุนแรงของพายุไต้ฝุ่นเพิ่มขึ้น 10%

นับตั้งแต่ปี พ.ศ. 2513 และคาดว่าแนวโน้มจะเพิ่มขึ้นรวมทั้งรุนแรงขึ้นด้วยเนื่องจากอุณหภูมิโลกสูงขึ้น

📌อ่าน : เตรียมรับมือ! พายุไต้ฝุ่นมาใกล้แล้ว น้ำฝน น้ำเหนือ น้ำหนุนจากทะเลมาพร้อมกันด้วย

📌อ่าน : ทำไม? ฝนตกในช่วง “น้ำทะเลหนุนสูง” น้ำจะท่วมขังนานมากขึ้นทุกปี

📌อ่าน : นับวันยิ่งวิกฤติ! ปัญหา “น้ำท่วม กทม.” คิดใหม่..ควรทำอย่างไรดี?

📌อ่าน : 4 ปัจจัยอาจทำให้เกิด “น้ำท่วม” พื้นที่ภาคกลางในปีนี้

📌อ่าน : “ไทย” อันดับ 4 ของโลก เสี่ยงถูก #น้ำท่วมหนัก ปี 2050 “กรุงเทพฯ” อาจจมน้ำเกือบทั้งหมด

📌อ่าน : หาก “โลกร้อน” ถึง 1.5 องศาฯ และ 2.0 องศาฯ จะเกิดอะไรขึ้น?

📌อ่าน : อีก 5 ปีข้างหน้าจาก “โลกร้อน” สู่ “โลกเดือด” และสภาวะโลกรวนกำลังตามมา

อัปเดตข้อมูลแวดวงวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี รู้ทันโลกไอที และโซเชียลฯ ในรูปแบบ Audio จาก AI เสียงผู้ประกาศของไทยพีบีเอส ได้ที่ Thai PBS

“รอบรู้ ดูกระแส ก้าวทันโลก” ไปกับ Thai PBS Sci & Tech

สรุปประเด็นให้โดย Generative AI

รู้จักแหล่งกำเนิดไต้ฝุ่นเขตร้อน ที่มีผลกระทบต่อไทย