บ้านห้วยขมนอก ต.แม่ยาว อ.เมือง จ.เชียงราย และอีก 6 หย่อมบ้านบริวาร เป็นชุมชนที่หลากหลายด้วยชาติพันธุ์ ทั้งปกาเกอญอ อาข่า และลาหู่ มีสายน้ำแม่ยาวหล่อเลี้ยงชีวิต เมื่อเกิดความเปลี่ยนแปลงของสายน้ำอันเนื่องมาจากการใช้พื้นที่ไม่เหมาะสม การใช้สารเคมีในการเกษตร การบุกรุกถางป่าเพื่อขยายที่ทำกิน รวมทั้งการสัมปทานป่าในอดีต ทำให้ผืนป่าดั้งเดิมกลายเป็นเขาหัวโล้น ส่งผลให้แม่น้ำยาวแห้งแล้ง ทุกหย่อมบ้านจึงมารวมตัวกันเพื่อฟื้นฟูป่า 600 ไร่ และถ่ายทอดความรู้ประสบการณ์ไปยังคนรุ่นใหม่ เกิดเป็น “เก่อญอโพพิทักษ์สายน้ำ” กลุ่มเยาวชนที่มีบทบาทในการอนุรักษ์ป่าและลำน้ำแม่ยาวจนถึงทุกวันนี้ เมื่อป่าและสายน้ำอยู่ในภาวะไว้วางใจ เด็กๆ ก็เริ่มหากิจกรรมเสริมโดยร่วมกันฟื้นฟู “ควาเญอ” ซึ่งเป็นการร้องเพลงประสานเสียงด้วยภาษากระเหรี่ยงให้กลับมาก้องกังวาลอีกครั้ง เพราะที่นี่เป็นชุมชนที่นับถือศาสนาคริสต์ คำว่า “ควาเญอ” จึงอาจมาจากภาษาอังกฤษ “CHOIR” ซึ่งแปลว่า ร้องประสานเสียง อันเป็นกิจกรรมหนึ่งในการสรรเสริญพระเจ้า แต่ขณะเดียวกันควาเญอก็คล้ายกับการ “อือทา” เพราะเนื้อหาส่วนใหญ่สอนให้รักธรรมชาติ รักป่า รักน้ำ เพียงแต่ใช้คนเยอะกว่า อย่างน้อยต้องมี 4 คน 4 ระดับเสียง นี่อาจเป็นอีกเหตุผลหนึ่งที่ทำให้กิจกรรมนี้เป็นที่สนใจของเด็กๆ เพราะไม่ต้องฉายเดี่ยว คณะประสานเสียงจะเกิดขึ้นไม่ได้เลยถ้าขาดเสียงใดเสียงหนึ่ง การร้องถ้าร้องตามใจตัวเองเพลงก็ออกมาไม่งดงาม ดังนั้น การเคารพซึ่งกันและกัน ความตรงต่อเวลา ความอดทนในการฝึกจึงเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้ “ควาเญอ” เกิดขึ้น ติดตามชมรายการเรื่องยิ่งใหญ่ จากหัวใจดวงเล็ก ตอน เก่อญอโพธิ์ ศรัทธา...ป่าต้นน้ำ วันอาทิตย์ที่ 26 เมษายน 2558 เวลา 11.30 น. ทางไทยพีบีเอส รับชมทีวีออนไลน์ทาง www.thaipbs.or.th/Live