ชมสด ไทยพีบีเอส (Thai PBS Live)

ในยุคที่เกษตรกรจำนวนมากกำลังประสบปัญหาจากต้นทุนการผลิตที่สูงขึ้น รายได้ที่ไม่แน่นอน และการพึ่งพาสารเคมี แนวคิด "เกษตรรวยเบ็ดเสร็จ" กลับมอบทางเลือกใหม่ที่น่าสนใจ นี่คือเรื่องราวของครอบครัวเกษตรกรที่มหาอำนาจบ้านนา จังหวัดชุมพร ที่พิสูจน์ให้เห็นว่าการทำเกษตรแบบครบวงจร ผสมผสานความหลากหลายทางชีวภาพ สามารถสร้างความมั่งคั่งที่แท้จริงได้

เกษตรรวยเบ็ดเสร็จคืออะไร และมาจากไหน

เกษตรรวยเบ็ดเสร็จ หรือ "รวยเบ็ดเสร็จ 7 ชั่วโคตร" เป็นปรัชญาการทำเกษตรที่คิดค้นโดยคุณพ่อเคว็ด ซึ่งเชื่อว่า "ปลูกต้นไม้นี่แหละมั่งคั่งยั่งยืน รวยเบ็ดเสร็จเจ็ดชั่วโคตร" แนวคิดนี้ไม่ได้หมายถึงการรวยด้วยเงินทองเพียงอย่างเดียว แต่หมายถึงความร่ำรวยในทุกมิติ

คำว่า "เกษตรรวยเบ็ดเสร็จ"

• รวยความสุข - มีความสุขจากการทำในสิ่งที่รัก
• รวยธรรมชาติ - มีระบบนิเวศที่สมบูรณ์
• รวยอากาศ - สัมผัสอากาศบริสุทธิ์ทุกวัน
• รวยอาหาร - มีอาหารปลอดภัยจากธรรมชาติ
• รวยเพื่อน - มีเพื่อนร่วมงานและชุมชนที่ดี
• รวยทรัพยากร - มีทรัพยากรหมุนเวียนใช้อย่างครบวงจร
• รวยมั่งคั่ง - รายได้ตามมาอย่างยั่งยืน

เริ่มต้นเกษตรรวยเบ็ดเสร็จจากวิกฤตสู่โอกาส

การเดินทางสู่เกษตรรวยเบ็ดเสร็จของครอบครัวนี้เริ่มต้นจากวิกฤตเศรษฐกิจปี 2540 คุณพ่อเคว็ดซึ่งเคยเป็นผู้รับเหมาก่อสร้าง รับจ้างทำงานทุกชนิด ตัดสินใจเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตหลังจากประสบกับความยากลำบากในการหาเลี้ยงชีพ

ด้วยพื้นที่มรดกเพียง 3 ไร่ คุณพ่อและคุณแม่เริ่มต้นจากการปลูกผัก จากนั้นจึงค่อย ๆ ขยายไปสู่การปลูกปาล์มน้ำมัน ไม้ตะเคียนทอง และไม้ยืนต้นอื่น ๆ ด้วยความเพียรพยายามและการเรียนรู้ตลอดเวลา พื้นที่ทั้งหมดจึงขยายเป็น 31 ไร่ในปัจจุบัน

หลักการเกษตรรวยเบ็ดเสร็จที่สร้างความยั่งยืน

1. การปลูกอริยะขัดขืนในสวนปาล์ม

จุดเด่นของเกษตรรวยเบ็ดเสร็จคือการไม่ทิ้งเวลาให้สูญเปล่า เมื่อปลูกปาล์มน้ำมันซึ่งใช้เวลา 25 ปีกว่าจะให้ผลผลิตสูงสุด ก็ปลูกไม้ยืนต้นแทรกระหว่างกลางของปาล์มไปพร้อมกันไม้ยืนต้นเหล่านี้รวมถึง:

• กันเกรา
• มะฮอกกานี
• สัก
• ไม้แดง
• ตะเคียนทอง
• ไม้หลุมพอ
• ไม้นาคบุตร

เมื่อปาล์มหมดอายุต้องตัด ไม้ยืนต้นที่ปลูกไว้ก็เติบโตเป็นที่เรียบร้อย สามารถทำเฟอร์นิเจอร์ ทำบ้าน หรือขายได้ทันที โดยไม่ต้องเริ่มปลูกใหม่และรอเวลานานอีก

2. การสร้างป่าเลียนแบบธรรมชาติ

แนวคิดเกษตรรวยเบ็ดเสร็จเน้นการปลูกพืชหลากหลายชนิดให้คล้ายกับป่าธรรมชาติ ต้นไม้ที่เกะกะหรือไม่เติบโตดีก็ตัดออกเป็นฟืน แล้วปลูกพืชเล็ก ๆ แซมเข้าไป สร้างระบบนิเวศที่สมบูรณ์

เกษตรรวยเบ็ดเสร็จกับการใช้ปุ๋ยชีวภาพ

หัวใจสำคัญของเกษตรรวยเบ็ดเสร็จคือการไม่พึ่งพาสารเคมี แต่ใช้ปุ๋ยชีวภาพและน้ำหมักจากธรรมชาติแทน

สูตรน้ำหมักชีวภาพ

สูตรน้ำหมักขี้ควาย

อีกหนึ่งสูตรเด็ดของเกษตรรวยเบ็ดเสร็จคือน้ำหมักขี้ควายที่ใช้เวลาหมักถึง 2 ปี สูตรประกอบด้วย:

• ขี้ควายหรือขี้เปลือก 2 กิโลกรัม
• กากน้ำตาล 1 กิโลกรัม
• นมเปรี้ยว
• พด.3 1 ซอง
• พด.2 1 ซอง

เมื่อนำมาใช้ ให้เจือจางน้ำหมักขี้ควาย 4 ลิตร ใส่น้ำตาลทรายแดง แล้วนำไปฉีดพ่น ผลที่ได้คือ "เขียวทุกต้น สวยทุกใบ"

ความหลากหลายในเกษตรรวยเบ็ดเสร็จ

สิ่งที่ทำให้เกษตรรวยเบ็ดเสร็จมีความมั่นคง คือความหลากหลายของกิจกรรมและผลผลิต ประกอบด้วย

1. การเลี้ยงสัตว์

• ควายเผือก
• เป็ดและห่าน
• ไก่

2. การเลี้ยงปลา

มีระบบอ่างปลาขนาดใหญ่สำหรับเพาะพันธุ์ปลาหลายชนิด:

• ตะพาบน้ำ
• ปลาทับทิม
• ปลาดุก
• ปลาซิว
• ปลาหมอชุมพร
• ปลานิล
• ปลาบู่
• ปลากด
• ปลาแรด

ปลาเหล่านี้ได้รับการเลี้ยงด้วยสูตรอาหารปลากินอิ่มน้ำใส ที่ทำจาก:

• น้ำหมักใบหญ้าเนเปียร์ (โปรตีน 5-6%)
• มันสำปะหลัง (เพิ่มแป้ง)
• รำละเอียด (โปรตีน 42%)

ปั้นเป็นก้อนแล้วตากแดด 3-4 วัน โรยรำเพื่อให้ลอยน้ำ ช่วยลดต้นทุนการเลี้ยงอย่างมาก

การจัดการขยะด้วยเกษตรรวยเบ็ดเสร็จ

หนึ่งในนวัตกรรมที่น่าสนใจของการทำเกษตรคือการแก้ปัญหาขยะเปลือกทุเรียนจากอำเภอหลังสวน ปัญหานี้เกิดจากการส่งออกทุเรียนที่ส่งเฉพาะเนื้อ ทิ้งเปลือกกองเป็นขยะมหาศาล พี่เมย์รับเปลือกทุเรียนฟรีมากกว่า 300 ลัง นำมาหมักด้วยน้ำหมักขี้ควายของคุณพ่อ ย่อยสลายภายใน 6 เดือน จากนั้นนำไปใส่โคนต้นไม้เป็นอินทรียวัตถุที่อุดมด้วยโพแทสเซียม ช่วยเร่งการออกดอกโดยไม่มีต้นทุนเลย

การสร้างรายได้จากเกษตรรวยเบ็ดเสร็จ

นอกจากรายได้จากผลผลิตทางการเกษตรแล้ว เกษตรรวยเบ็ดเสร็จยังสร้างรายได้จากการแปรรูป:

1. คาเฟ่และไอศกรีม

2. การสอนและให้คำปรึกษา

ปรัชญาเกษตรรวยเบ็ดเสร็จในภาพรวม

สิ่งที่ทำให้เกษตรรวยเบ็ดเสร็จแตกต่างจากการทำเกษตรแบบทั่วไป คือ:

หลักการสำคัญ:

• ไม่ใจร้อน - ทำอย่างมีแผน มีเป้าหมาย
• ค่อยค่อยทำ - เริ่มต้นจากพื้นที่เล็ก ๆ ขยายทีละน้อย
• อย่าหยุดทำ - ทำอย่างต่อเนื่องและพัฒนาตลอดเวลา
• ใช้ประโยชน์ทุกอย่าง - ไม่มีของเหลือทิ้ง ทุกอย่างหมุนเวียนในระบบ
• สร้างระบบนิเวศ - ให้ธรรมชาติช่วยดูแลธรรมชาติ
• ความสุขเป็นเป้าหมาย - เงินค่อยตามมาทีหลัง

สรุป: เริ่มต้นเกษตรรวยเบ็ดเสร็จของคุณ

เกษตรรวยเบ็ดเสร็จไม่ใช่เพียงแค่วิธีการทำเกษตร แต่คือวิถีชีวิตที่นำไปสู่ความมั่งคั่งอย่างแท้จริง ไม่ว่าคุณจะมีพื้นที่มากหรือน้อย สามารถเริ่มต้นได้ด้วยหลักการง่ายๆ:

1. เริ่มจากสิ่งที่มี - ไม่ต้องรอให้มีทุกอย่างพร้อม
2. ปลูกหลากหลาย - อย่าพึ่งพาพืชชนิดเดียว
3. ใช้ทรัพยากรหมุนเวียน - ลดการซื้อจากภายนอก
4. สร้างระบบนิเวศ - ให้ธรรมชาติช่วยดูแลกันเอง
5. เรียนรู้อย่างต่อเนื่อง - ทดลอง สังเกต และปรับปรุง
6. สนุกกับการทำ - เมื่อมีความสุข ทุกอย่างจะง่ายขึ้น

จากประสบการณ์ 16-17 ปีของครอบครัวนี้ พิสูจน์ให้เห็นว่าเกษตรรวยเบ็ดเสร็จสามารถสร้างความยั่งยืนให้กับชีวิต ครอบครัว และสิ่งแวดล้อมได้จริง ดังคำกล่าวที่ว่า "อาจเป็นแปดเก้าสิบชั่วโคตรเลยก็ได้" เพราะความร่ำรวยที่แท้จริงนั้นไม่สามารถวัดด้วยตัวเลขได้

ชวนชมแนวคิดการทำเกษตรแบบอื่น ๆ

• หมอลำทำเกษตร ชีวิตแฮปปีปลดหนี้หลักแสน
• พี่เจ้ย จน เครียด ทำเกษตร
• เกษตรสนุก ความสุขที่ปลูกได้
• เกษตรในบ้าน 150 ตารางวา สร้างรายได้

ติดตามชมรายการมหาอำนาจบ้านนา วันอาทิตย์ที่ 16 พฤศจิกายน 2568 เวลา 16.05 - 16.30 น. ทางไทยพีบีเอส