ย้อนรอย 8 เหตุการณ์ช็อก ถนนทรุดตัว “พิบัติภัยใกล้ตัว” คนเมือง

กรมแผนที่ทหารเคยสำรวจระดับการทรุดของพื้นดินในเขตกทม.และปริมณฑล ข้อมูลครั้งล่าสุด เมื่อปี 2554 ระบุว่า ก่อนหน้านี้มีอัตราการทรุดตัวจะค่อนข้างสูง เฉลี่ยประมาณ 7 เซ็นติเมตรต่อปี แต่นับจากปี 2540 รัฐบาลมีกฎหมายห้ามขุดเจาะน้ำบาดาล การทรุดตัวจึงชะลอลง ทว่าเหตุการณ์ถนนทรุดตัว ยังคงเกิดขึ้นต่อเนื่องและสาเหตุคงไม่ได้เกิดจากสภาพพื้นที่เป็นชั้นดินเหนียวเพียงอย่างเดียวแน่นอน

แต่ในช่วง 14 ที่ผ่านมา พื้นที่กรุงเทพฯ แม้จะหยุดการทรุดตัวแล้ว แต่การขยายตัวของเมืองที่เพิ่มขึ้นมีการก่อสร้างรถไฟฟ้าและระบบสาธารณูปโภคมากมายและมีการสำรวจพบบางจุดแผ่นดินสูงกลับขึ้นมาบ้าง แต่ยังไม่เท่ากับระดับเดิมก่อนการทรุดตัว เนื่องจากกรุงเทพฯตั้งอยู่บนที่ราบลุ่มเจ้าพระยา โครงสร้างทางธรณีวิทยาเป็นดินเหนียวอ่อนมีความหนาแน่นต่ำจึงทำทรุดตัวได้ง่ายจริงหรือไม่

ข้อมูลจากกลุ่มงานธรณีพื้นราบ กองธรณีวิทยา กรมทรัพยากรธรณี ในหัวข้อ "ดินเหนียวกรุงเทพ : สภาพธรณีวิทยาและการประยุกต์ใช้" ระบุว่า ดินเหนียวกรุงเทพเป็นดินชั้นบนสุดจึงมีส่วนเกี่ยวพันกับการดำรงชีวิตของคนในที่ราบภาคกลางตอนล่าง โดยเฉพาะอย่างยิ่งกรุงเทพและเขตปริมณฑลซึ่งมีสิ่งก่อสร้างขนาดใหญ่มากมาย

แต่ดินเหนียวกรุงเทพกลับมีคุณสมบัติทางวิศวกรรมไม่เหมาะสมต่องานฐานรากเพราะมีความหยุ่นสูง เมื่อมีน้ำหนักกดทับมาก ๆจะบีบน้ำออกไปจากเนื้อดินทำให้หดตัวลงมากจนทำให้ฐานรากแตกร้าวเสียหาย

ดังนั้นการออกแบบของวิศวกรจึงต้องระมัดระวังอย่างยิ่งต้องศึกษาให้เข้าใจจึงสามารถออกแบบให้เหมาะสมได้ปัญหาในการสร้างถนนบนดินเหนียวกรุงเทพมักจะพบว่าถนนทรุดตัวเป็นแอ่งหรือเป็นร่องได้ง่าย ทั้ง ๆ ที่ปรับพื้นไว้ค่อนข้างหนา

จากการศึกษาของ Poopath พบว่า แรงกดที่เกิดจากรถวิ่งผ่านถูกส่งไปจนถึงดินเหนียวกรุงเทพที่รองรับอยู่ใต้ล่างทำให้ดินเหนียวถูกบีบอัดออกไปทางข้างมากขึ้นจึงเกิดเป็นแอ่งหรือร่องตรงกลางถนน และจะดันด้านข้างให้โก่งตัวขึ้น คุณสมบัติที่อ่อนตัวอยู่เสมอของดินเหนียวกรุงเทพนี้เองจึงเป็นปัญหาที่ยากต่อการแก้ไขของกรมทางหลวงทำให้ต้องเสียค่าใช้จ่ายในการซ่อมแซมถนนปีละหลายร้อยล้านบาท

ปัญหาต่อเสาเข็ม เนื่องจากการก่อสร้างอาคารบนดินเหนียวกรุงเทพมีปัญหาแก้ไขยาก ดังนั้นวิศวกรจึงมักจะหลีกเลี่ยงโดยใช้เสาเข็มที่ยาวกว่าความหนาการตอกเสาเข็มมักจะ พบว่า เสาเข็มแตกหักหรือเอียงได้ง่าย

ทั้งนี้เกิดจากดินเหนียวกรุงเทพที่ถูกบีบอัดจะเคลื่อนตัวไปทางข้างได้มากเกิดแรงเฉือน (shear) ในระนาบราบทำให้เสาเข็มเอียงหรือแตกได้ ในแหล่งชุมชนมักจะใช้ดินเหนียวกรุงเทพ ฯ ถมที่เพื่อยกระดับ สำหรับการก่อสร้างบ้านเรือน

คุณสมบัติที่มีความแกร่งของเนื้อดินต่ำ ทำให้ดินเหนียวที่ใช้ถมไม่ค่อยเกาะกันแน่น จึงทำให้เกิดรอยแยกและการเลื่อนหลุดเป็นกะบิของดินได้ง่าย ประกอบกับความเค็มและความเป็นกรดของเนื้อดินมีผลต่อปูนซีเมนต์ทำให้ปูนเปื่อยยุ่ยได้ง่ายและเร็ว

นักวิชาการด้านธรณีวิทยา เห็นตรงกันว่า ดินกรุงเทพ เป็นดินเหนียว มีความหนา 20-30 เซนติเมตร โครงการก่อสร้างอาคารขนาดใหญ่ ไม่ส่งผลต่อปัฯญหาเรื่องดินถล่ม ยกเว้นในกรณีที่สิ่งกระตุ้นให้เกิดการเปลี่ยนแปลง เช่น ฝนตกหนัก จนมีการกัดเซาะโครงสร้างดินเหนียวให้เป็นโพรง หรือ น้ำท่วมนานๆอาจทำให้ถนน หรืออาคารเกิดการทรุดตัวได้ง่ายหลังรับน้ำหนัก

แม้โครงสร้างตึกอาคารหรือถนนจะถูกออกแบบและสร้างมาตามมาตรฐาน แต่เมื่อเวลาผ่านไป ดินที่อ่อนตัวนั้น อาจทำให้โครง สร้างเกิดการทรุดตัว หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง จึงต้องมีการตรวจสอบโครงสร้าง อาคาร และพื้นที่เสี่ยงอย่างสม่ำเสมอ

ขณะที่ รศ.สุทธิศักดิ์ ศรลัมพ์ ผู้เชี่ยวชาญด้านปฐพีและฐานราก มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิเคราะห์ว่า การทรุดตัวจากเหตุการณ์ดังกล่าวอาจเกี่ยวข้องกับโครงสร้างใต้ดิน เช่น อุโมงค์รถไฟฟ้าสายสีม่วง หรือ ท่อระบายน้ำขนาดใหญ่ หากมีการขุดดินลึก เช่น 50 เมตร พื้นที่โดยรอบในรัศมี 50 เมตรจากขอบหลุม และมีความเสี่ยงสูงที่เสี่ยงยุบตัวขยายออกไปอีก โดยเฉพาะ สน. สามเสน ซึ่งตั้งอยู่ใกล้จุดยุบตัวและมีสัญญาณว่าเสาเข็มอาจเสียหายแล้ว เสี่ยงต่อการถล่มของตัวอาคาร 

รศ.สุทธิศักดิ์ ยังชี้ว่า หากสาเหตุมาจากท่อน้ำใต้ดินแตก ต้องระบุว่าเป็นท่อประปาหรือท่อระบายน้ำ เพราะหากเป็นท่อระบายน้ำขนาดใหญ่ น้ำที่ไหลลงหลุมอาจพัดพาดินจากด้านบนลงไปในหลุม ส่งผลให้หลุมขยายตัวมากขึ้นแนะนำให้ติดตั้งกำแพงหรือกระสอบทรายกั้นน้ำไม่ให้ไหลลงหลุมและต้องเร่งตรวจสอบว่าเป็นปัญหาจากอุโมงค์รถไฟฟ้าหรือโครง สร้างอื่น

หากเกี่ยวข้องกับอุโมงค์รถไฟฟ้าที่ลึก 20-30 เมตร อาจส่งผลกระทบในวงกว้างมากขึ้น คล้ายกรณีถนนยุบที่อ่อนนุช ซึ่งมีพื้นที่กระทบถึง 100 เมตร  ส่วนอาคารในรัศมี 50 เมตร โดยเฉพาะ สน.สามเสน ต้องพิจารณาว่าเป็นเสาเข็มตอกหรือเสาเข็มเจาะมีความเสี่ยงสูงจากการเคลื่อนตัวของดิน จึงแนะนำให้ติดตั้งเครื่องมือวัดการทรุดตัว เพื่อติดตามพฤติกรรมของโครงสร้าง และประเมินว่าการยุบตัวหยุดลงหรือยัง

อย่างไรก็ตาม หากย้อนรอยเหตุการณ์ “ถนนทรุดตัว” ในจังหวัดปริมณฑลและกทม.ในรอบ 5ปีตั้งแต่ ปี 2564 -2568 ถึง 8 ครั้งด้วยกัน คือ

• 7 ก.พ. 2565 เหตุเกิดบริเวณเชิงทางขึ้นสะพานข้ามคลองเคล็ด ถนนอุดมสุข ถนนทรุดเป็นทางยาวกว่า 50 เมตร ทำให้ผิวทางแตกร้าว น้ำซึมขึ้นมา เสาไฟเอียงล้ม สาเหตุเกิดจากสภาพพื้นดินและระบบน้ำใต้ดินเป็นปัจจัย 

27 ก.พ. 2565 ถนนทรุด สะพานข้ามคลองเคล็ด ถนนอุดมสุข

• 6 มิ.ย. 2567 เวลา 11.25 น. เกิดเหตุถนนทรุดตัว ถนนแจ้งวัฒนะ ขาออก หน้าวัดบ่อ ต.ปากเกร็ด อ.ปากเกร็ด จ.นนทบุรี รถไม่สามารถผ่านได้ สาเหตุเกิดจากจุดก่อสร้างโครงการร้อยสายไฟข้ามแม่น้ำเจ้าพระยาของการไฟฟ้านครหลวง (MEA) ส่งผลให้กำแพงและเสาปูนภายในวัดแตกร้าว

6 มิ.ย. 2567 เวลา 11.25 น. ถนนทรุดตัว ถนนแจ้งวัฒนะ ขาออก หน้าวัดบ่อ ต.ปากเกร็ด อ.ปากเกร็ด จ.นนทบุรี

• 25 ส.ค. 2567 เกิดเหตุถนนทรุดตัวบริเวณสถานี "สามแยกไฟฉาย" ทางเท้าทรุดเป็นหลุมลึก 2 เมตร เจ้าหน้าที่ลงตรวจและสันนิษฐานว่าท่อประปา/น้ำใต้ดินรั่วพัดพาดินจนเกิดโพรง ทำให้ผิวทรุดบริเวณใต้สถานีรถไฟฟ้า

25 ส.ค. 2567 เกิดเหตุถนนทรุดตัวบริเวณสถานี "สามแยกไฟฉาย"

• 8 พ.ย. 2567 ช่วงปากซอยสุขุมวิท 64 เกิดเหตุถนนยุบ/ทรุด มีรถบรรทุกตกลงไปในหลุม จมลงไปครึ่งคัน เจ้าหน้าที่ตรวจสอบบ่อท่อร้อยสายไฟใต้ดินและชั้นทรายใต้ผิวถนนเป็นสาเหตุร่วมกัน

8 พ.ย. 2567 ช่วงปากซอยสุขุมวิท 64 เกิดเหตุถนนยุบ/ทรุด มีรถบรรทุกตกลงไปในหลุม

• 14 ส.ค. 2568 เวลา 11.13 น. เกิดเหตุบนถนนแจ้งวัฒนะ ขาออก มุ่งหน้า อ.ปากเกร็ด จ.นนทบุรี บริเวณหน้าห้างบิ๊กซี เอ็กซ์ตร้า แจ้งวัฒนะ 2 ถนนช่องทางขวาเกิดการทรุดตัวและยุบลงเป็นหลุมลึก สร้างความตื่นตระหนกให้กับผู้ใช้รถใช้ถนนเป็นอย่างมาก

14 ส.ค. 2568 เวลา 11.13 น. เกิดเหตุบนถนนแจ้งวัฒนะ ขาออก มุ่งหน้า อ.ปากเกร็ด จ.นนทบุรี บริเวณหน้าห้างบิ๊กซี

• 22 ก.ค. 2568 เวลา 11.30 น. เกิดเหตุถนนทรุดตัวเป็นแอ่งกระทะ ขนาด 3.5x5 เมตร บริเวณถนนแจ้งวัฒนะ ขาออก หน้าห้างบิ๊กซีเอ็กซ์ตร้า ตรวจสอบพบว่าใต้พื้นผิวการจราจรมีลักษณะเป็นหลุมโพรง เกรงว่าจะเกิดการทรุดตัวของผิวการจราจรเพิ่มขึ้น

22 ก.ค. 2568 เวลา 11.30 น. เกิดเหตุถนนทรุดตัวเป็นแอ่งกระทะ ขนาด 3.5x5 เมตร บริเวณถนนแจ้งวัฒนะ ขาออก หน้าห้างบิ๊กซีเอ็กซ์ตร้า

• 24 ก.ย. 2568 เวลา 7.00 น. เกิดเหตุถนนทรุดตัวขนาดใหญ่ เป็นหลุมกว้าง 30x30 เมตร ลึก 50 เมตร และขยายพื้นที่เพิ่ม โดยรอบบริเวณหน้าโรงพยาบาลวชิระและหน้าสถานีตำรวจสามเสน โดยเหตุการณ์นี้สร้างความเสียหายมากกว่าจุดอื่น ๆ และสร้างความวิตกกังวลต่อความปลอดภัยในการสัญจรของประชาชน

24 ก.ย. 2568 เวลา 7.00 น. เกิดเหตุถนนทรุดตัวขนาดใหญ่ เป็นหลุมกว้าง 30x30 เมตร ลึก 50 เมตร เพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ บริเวณหน้าโรงพยาบาลวชิระ

ในอดีตเหตุการณ์ถนนทรุดตัว มักพบได้บ่อยในต่างจังหวัดช่วงที่เกิดฝนตก น้ำท่วมหนัก แต่ช่วง 3-4 ปีที่ผ่านมา พื้นที่กทม.และปริมณฑล โดยเฉพาะจุดที่มีการขุดเจาะโครงการก่อสร้างรถไฟฟ้า กลับพบว่า ถนนในเมืองทรุดตัวลงอย่างฉับพลัน ยากคาดเดาว่าจะเกิดในเส้นทางใด ถือเป็นภัยพิบัติใกล้ตัวของคนเมืองที่ไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้เลย

 อ่านข่าว

 จับไต๋ “ฮุน มาเนต” ฟ้องโลกกลบความจริง สร้าง “กาสิโน” ล้ำไทย

ระเบิดเวลา “ตระกูลฮุน” ชะตากรรมคนเขมร กลับบ้าน “ไม่มีงานทำ”