เป็นที่ทราบกันดีว่าภูมิภาคอาเซียนถูกยกให้เป็นศูนย์กลางสแกมเมอร์ ซึ่งผู้คนทั่วโลกตกเป็นเหยื่อขบวนการหลอกลวงออนไลน์ที่มาเปิดฐานปฏิบัติการในกัมพูชาและเมียนมา ปัญหานี้เป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้อาเซียนหลายชาติติดโผอาชญากรรมโลกประจำปีนี้ ติดตามรายละเอียดในช่วงหน้าต่างโลก
ปัญหาการทุจริตและการเอื้อประโยชน์จากฟากฝั่งการเมืองถือเป็นปัจจัยสำคัญหนึ่งที่ทำให้การหลอกลวงออนไลน์กลายเป็นอุตสาหกรรมข้ามชาติขนาดใหญ่ที่บ่อนทำลายหลายประเทศ และทำให้อาเซียนหลายชาติขึ้นแท่นประเทศอาชญากรรมติดอันดับต้นๆ ของโลก
เมื่อพูดถึงสแกมเมอร์ กัมพูชาน่าจะเป็นชื่อแรกๆ ที่หลายคนนึกถึง โดยจากรายงานดัชนีอาชญากรรมโลก ประจำปี 2025 ที่จัดทำโดยโครงการริเริ่มระดับโลกเพื่อต่อต้านอาชญากรรมข้ามชาติ ซึ่งเป็นเครือข่ายผู้เชี่ยวชาญที่ทำงานปราบปรามอาชญากรรมทั่วโลก ชี้ว่าสถานการณ์ปัญหาในกัมพูชาเลวร้ายลงทุกปี
ส่วนหนึ่งเป็นผลมาจากความไร้ประสิทธิภาพของภาครัฐในการจัดการกับปัญหาเหล่านี้ เนื่องจากเจ้าหน้าที่รัฐบางส่วนได้รับผลประโยชน์จากขบวนการผิดกฎหมาย ทำให้กัมพูชาขาดขีดความสามารถในการจัดการกับปัญหาอาชญากรรมในประเทศ
การหลอกลวงออนไลน์ถือเป็นหัวใจสำคัญที่ผลักให้กัมพูชาขึ้นแท่นประเทศที่มีคะแนนอาชญากรรมสูงติดอันดับต้นๆ ของโลก เนื่องจากปัญหาสแกมเมอร์ผูกโยงเข้ากับอาชญากรรมหลายประเภท ทั้งการค้ามนุษย์ อาชญากรรมทางไซเบอร์ อาชญากรรมทางการเงิน การทุจริต การฟอกเงินและการฉ้อโกง
ปัญหาอาชญากรรมในกัมพูชารุนแรงแค่ไหน ดูจากรายงานดัชนีอาชญากรรมโลกฉบับล่าสุด กัมพูชาติดโผอันดับ 17 จาก 193 ประเทศทั่วโลก เป็นอันดับ 5 ของเอเชีย และอันดับ 2 ของอาเซียน รองจากเมียนมา ซึ่งรายงานฉบับนี้ประเมินคะแนนรวมอาชญากรรมหลายประเภท ไม่ใช่แค่สแกมเมอร์และการค้ามนุษย์ แต่ยังรวมถึงการค้ายาเสพติด ค้าอาวุธ อาชญากรรมต่อสิ่งแวดล้อมและอื่นๆ
ถ้าเจาะลึกลงมาหน่อย โดยแบ่งเป็น 3 กลุ่ม ได้แก่ คะแนนการก่ออาชญากรรม กลุ่มอาชญากรและคะแนนการจัดการกับปัญหานี้ จะเห็นว่าปัญหาในกัมพูชาเลวร้ายลงจากรายงานปีก่อนหน้า อย่างการปราบปรามอาชญากรรม กัมพูชาทำได้ดีกว่าแค่ 2 ประเทศ คือ ลาวกับเมียนมา ขณะที่คะแนนในทั้ง 3 กลุ่มนี้เป็นผลสะท้อนมาจากปัญหาธรรมาภิบาล การขาดความโปร่งใส และอิทธิพลทางการเมืองที่เอื้อประโยชน์ให้กับกลุ่มอาชญากร
รัฐบาลกัมพูชาโต้ไม่มีชาติไหนปราศจากอาชญากรรม
ภายหลังการเปิดเผยรายงานฉบับนี้ โฆษกกระทรวงมหาดไทยกัมพูชาออกโรงปกป้องประเทศ ว่า ไม่มีชาติไหนในโลกที่ปราศจากอาชญากรรม และบางประเทศอาจเจอปัญหาหนักกว่ากัมพูชาเสียอีก ซึ่งรัฐบาลมองว่าตัวเลขคะแนนอาชญากรรมที่เพิ่มขึ้น สะท้อนถึงความตั้งใจจริงของกัมพูชาในการยกระดับการปราบปรามและป้องกันอาชญากรรมข้ามชาติ การฟอกเงินและการค้ายาเสพติด
แต่โฆษกกัมพูชาก็ยอมรับว่า การหลอกลวงออนไลน์และปัญหาการฟอกเงินถือเป็นประเด็นระดับโลกที่กระทบกับหลายประเทศ ซึ่งรวมถึงมหาอำนาจด้วย พร้อมทั้งย้ำว่ากัมพูชามีนโยบายที่เข้มแข็งในการต่อสู้กับปัญหาเหล่านี้ โดยร่วมมือกับหลายชาติ
ทางการกัมพูชา ระบุว่า ในช่วง 2 ปีที่ผ่านมา ได้เนรเทศชาวต่างชาติที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับขบวนการสแกมเมอร์ไปแล้วมากกว่า 15,000 คน และเจ้าหน้าที่ยังคงเดินหน้าจัดการกับขบวนการเหล่านี้ ท่ามกลางแรงกดดันจากทั่วโลก โดยเฉพาะอย่างยิ่ง นับตั้งแต่สหรัฐฯ อังกฤษและเกาหลีใต้หันมาใช้ยาแรงกับรัฐบาลกัมพูชา
แต่นักวิเคราะห์จำนวนไม่น้อย ตั้งคำถามว่า มาตรการปราบปรามของกัมพูชาจริงจังมากแค่ไหน จะจัดการกับตัวการจริงๆ ได้หรือไม่ หรือเป็นเพียงแค่การสร้างภาพเท่านั้น
ถอยออกมาดูภาพรวมในอาเซียน ภูมิภาคนี้มีสถานการณ์ไม่สู้ดีนัก เพราะ 8 ชาติจากทั้งหมด 11 ชาติในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ติดโผ 40 อันดับแรกของโลก โดยเมียนมาขึ้นแท่นประเทศอาชญากรรมอันดับ 1 ของโลก กัมพูชาอันดับที่ 17 ตามมาด้วยอินโดนีเซีย เวียดนาม ฟิลิปปินส์ มาเลเซีย ขณะที่ลาวและไทยได้อันดับที่ 39
คะแนนเหล่านี้ไม่เพียงแต่เป็นมาตรวัดอัตราการเกิดอาชญากรรมเท่านั้น แต่ยังสะท้อนสถานการณ์ปัญหาในแต่ละประเทศและระบบระหว่างประเทศ ว่า พร้อมรับมือกับปัญหาอาชญากรรมต่างๆ มากน้อยแค่ไหน ซึ่งข้อมูลชุดนี้ ชี้ว่าอาเซียนยังมีงานที่ต้องเร่งทำอีกเยอะมากทีเดียว
รายงานดัชนีอาชญากรรมโลกจัดทำขึ้นเป็นฉบับที่ 3 แล้ว ในช่วง 5 ปีที่ผ่านมา สะท้อนแนวโน้มเทรนด์โลกที่ย่ำแย่ลงเรื่อยๆ ทั้งปัญหาการค้ายาเสพติด การแสวงหาประโยชน์จากมนุษย์ และอาชญากรรมทางการเงิน
ปัญหาเหล่านี้ยิ่งซับซ้อนมากขึ้น เนื่องจากความเปลี่ยนแปลงที่กำลังเกิดขึ้นทั่วโลก ทั้งด้านภูมิรัฐศาสตร์ การจัดการความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ ความขัดแย้งที่ปะทุขึ้นในหลายจุดของโลก ไปจนถึงเทคโนโลยีที่ก้าวหน้าอย่างรวดเร็ว และปัญหาสิ่งแวดล้อม
ความซับซ้อนของปัญหาเหล่านี้ ทำให้การปราบปรามอาชญากรรมเป็นเรื่องยาก และจำเป็นต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกฝ่าย ทั้งการเมือง ภาคประชาสังคม ภาคเอกชน รวมถึงสื่อที่มีเสรีภาพ และกระบวนการยุติธรรมทางอาญาที่มีความเป็นธรรมจริงๆ ด้วย
อ่านข่าว :
ทบ.ยืนยัน "กัมพูชา" ยิงปืนเข้าชายแดนสระแก้ว ไทยยิงเตือนตามกฎการใช้กำลัง