โหรามหานิยม
แม้ความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์ จะเป็นตัวบ่งชี้ยุคสมัยที่พัฒนาเปลี่ยนแปลงไปอยู่เสมอ แต่ดูเหมือนว่าความเชื่อในเรื่อง “ดวง” และหลัก “โหราศาสตร์” จะไม่เคยหายไปจากสังคมได้เลย สิ่งเหล่านี้ยังคงแทรกซึมอยู่ในทุกอณูของการใช้ชีวิต แถมยังกลายเป็นธุรกิจ ที่มีมูลค่ามหาศาลอีกด้วย“หลิว” คือพนักงานบริษัทธรรมดาๆ คนหนึ่งที่ชอบดูดวงเป็นอย่างมาก เธอมักจะดูดวงเพื่อนำมาเป็นแนวทางในการใช้ชีวิตอยู่เสมอ เรามาติดตามเรื่องราวของการดูดวง ผ่านสายตาของหมอดูและคนในวงการโหราศาสต...
บอย จอย
อำเภอมหาชัย จังหวัดสมุทรสาคร คือ เมืองประมงที่มีแรงงานข้ามชาติชาวมอญและเมียนมาหนาแน่นที่สุดเมืองหนึ่ง คนต่างสัญชาติเหล่านี้ เมื่อมีบุตรหลานอายุถึงวัยที่สมควรก็มักจะให้ออกไปใช้แรงงาน มากกว่าจะเรียนหนังสือ แต่ “บอย” กับ “จอย” คือคู่แฝดไร้สถานภาพทางทะเบียนราษฎร์เพียงไม่กี่คน ที่ยังคงมุ่งมั่นเลือกจะศึกษาต่อแม้ว่าพวกเขาเกิดและเติบโตในเมืองไทย และแทบไม่รู้จักอะไรเกี่ยวกับประเทศของพ่อแม่ แต่ก็ไม่ใช่เรื่องง่ายสำหรับเด็กต่างสัญชาติเหล่านี้ ที่ต้องมาร่ำเรี...
ในน้ำมีปลา ในนามีข้าว
วิกฤติภัยแล้งในปีนี้รุนแรงกว่าทุกปีที่ผ่านมา ทำให้ชาวนาในหลายจังหวัดต่างประสบปัญหาขาดแคลนน้ำเพื่อทำนากันทั่วประเทศ พวกเขาต้องยอมเสียสละไม่ทำนาหารายได้อย่างที่เคยทำมาทุกปี เพื่อปฏิบัติตามนโยบายการบริหารจัดการน้ำของรัฐบาลซึ่งยังขาดประสิทธิภาพดังเช่น ชาวนาจังหวัดสุพรรณบุรีและชัยนาท ที่ดิ้นร้นช่วยกันวิดน้ำที่มีเหลือยู่น้อยนิดในคลองมะขามเฒ่า-อู่ทอง เพื่อไปรักษาต้นข้าวที่เพิ่งปลูกให้ยังอยู่ต่อได้ แต่ก็ไม่เป็นผลสำเร็จ พวกเขาต้องเห็นข้าวที่ลงทุนลงแรงไปยื...
คนไทยมาจากไหน
นับตั้งแต่ปีพุทธศักราช 2554 ถึงปัจจุบันโครงการวิจัยทางโบราณคดีของ รศ.ดร.รัศมี ชูทรงเดช ที่ศึกษาค้นคว้าเกี่ยวกับ แหล่งโบราณคดีวัฒนธรรมโรงไม้ ช่วยให้เรารู้จักล่องลอยของคนสมัยก่อนซึ่งมีประวัติศาสตร์อายุนับหมื่นปีอยู่ในดินแดนภาคเหนือ หลังจากมีการขุดค้นพบหัวกะโหลกมนุษย์โบราณที่ เพิงผา ถ้ำลอด อ.ปางมะผ้า จ.แม่ฮ่องสอน เมื่อปีพุทธศักราช 2546 ทีมนักโบราณคดี ก็พยายามสร้างภาพใบหน้าที่แทนจริงด้วยเทคโนโลยีและจิตนาการ เพื่อจะทำความเข้าใจอดีต แล้วนำมาอธิบายความ...
ต้นไม้ติดล้อ
กรุงเทพมหานคร เมืองหลวงที่มีการก่อสร้างตลอดเวลา จนเราสามารถมองหาตึกสูงได้ง่ายยิ่งกว่าร่มเงาต้นไม้ พื้นที่สีเขียวสำหรับพักผ่อน ออกกำลังกายและหาความสงบเพื่อคุณภาพชีวิตในเมือง จึงเป็นสิ่งที่หายากขึ้นทุกที แต่แม้คนในเมืองหลวงส่วนใหญ่จะต้องอาศัยอยู่ในพื้นที่ที่แสนจำกัด พวกเขาก็พยายามแบ่งปันพื้นที่ส่วนหนึ่งอย่างเช่น ด้านหน้าตึกแถว หรือตามระเบียงคอนโด เอาไว้จัดสวนหรือปลูกต้นไม้เล็กๆ เพื่อสร้างบรรยากาศในหน้าอยู่ยิ่งขึ้น และเมื่อพวกเขามักไม่มีเวลาไปเลือกซ...
แดนเนรมิต
วัดพืชอุดม คลอง 13 ลำลูกกา จังหวัดปทุมธานี เป็นวัดที่เชิญชวนให้พุทธศาสนิกชนเข้ามาทำบุญ ด้วยการมาเยี่ยมชมนรก สวรรค์จำลอง อันเป็นแนวคิดของท่านพระครูอุดม อดีตเจ้าอาวาส ซึ่งมรณะภาพไปตั้งแต่ปีพุทธศักราช 2542 ท่านได้เนรมิตวัดแห่งนี้ ขึ้นตามภาพนิมิตรและคติธรรมทางพุทธศาสนา เพื่อให้ผู้พบเห็นเกิดความเกรงกลัวต่อบาป ไม่ว่าเทคโนโลยีปัจจุบันจะก้าวกระโดดไปอย่างไร ก็ปฏิเสธไม่ได้ ว่าความเชื่อเรื่องนรก สวรรค์ยังมีอิทธิพล ต่อวิถีชีวิตคนไทยอยู่เสมอ มาสำรวจชีวิตของผู...
บันทึกริมน้ำ
ชุมชนมิตรคาม เขตดุสิต ริมแม่น้ำเจ้าพระยา เป็นชุมชนที่มีวิถีชีวิตเกี่ยวข้องกับน้ำมากว่า 60 ปี จากท่าเทียบเรือที่มีเรือขายถ่าน เรือขนทราย จนถึงเรือขายสินค้าเล็กๆ จนเมื่อเวลาผ่านไป การขนส่งทางน้ำไม่ได้รับความนิยม เรือที่จอดเทียบท่ามานานก็ถูกยกจากน้ำ และกลายมาเป็นที่อยู่อาศัย ขยายตัวเป็นชุมชนจนถึงทุกวันนี้แต่ชีวิตของชาวบ้านและนักประดาน้ำหาของเก่า ที่สืบทอดกันมานานของชุมชนนี้กำลังจะหายไป เพียงเพราะพวกเขาถูกบอกว่า กำลังลุกล้ำพื้นที่ริมฝั่งเจ้าพระยา มาต...
แลนด์มาร์ก เจ้าพระยา
โครงการพัฒนาพื้นที่ริมแม่น้ำเจ้าพระยา มีจุดมุ่งหมายเพื่อที่จะสร้างแลนด์มาร์กแห่งใหม่ให้แก่กรุงเทพมหานคร นอกจากเพื่อการท่องเที่ยวในพื้นที่ริมแม่น้ำเจ้าพระยา ยังจะสร้างเป็นเส้นทางจักรยาน และทางเดินเท้าเพื่อพักผ่อนหย่อนใจของคนเมืองอีกด้วย อย่างไรก็ตามภายใต้กรอบวิธีคิดของการพัฒนา ก็อาจจะเป็นการมองข้ามคนชายขอบในพื้นที่ริมน้ำไปโดยไม่ได้ตั้งใจ และสร้างผลกระทบความกังวลใจต่อวิถีชีวิตความเป็นอยู่ ทั้งปัจจุบันและอนาคตให้แก่ผู้คนที่อาศัยอยู่ริมน้ำ นับร้อยหลั...
อยู่ กับ เสือ
ศาลเจ้าพ่อเสือ บนถนนตะนาวใกล้กับเสาชิงช้าในกรุงเทพมหานคร เป็นศาลเจ้าของชาวจีนแต้จิ๋วที่เก่าแก่และมีชื่อเสียงมากที่สุดแห่งหนึ่ง ผู้คนที่เคารพนับถือเจ้าพ่อเสือ ทั้งชาวไทยและชาวจีน ต่างมาไหว้ขอพรเสริมบารมีกันอยู่เสมอ และธุรกิจที่มักเกิดขึ้นรายรอบสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ ก็หนีไม่พ้นของไหว้บูชาแก้ปีชงที่พ่อค้าแม่ค้าส่วนใหญ่ก็คือ ชาวบ้านที่อาศัยอยู่ละแวกนั้นเอง “เอ๋ ” คือ อดีตพนักงานบริษัทที่ลาออกมาทำอาชีพขายเครื่องเซ่นไหว้ ต่อจากลุงที่เคยขายอยู่แถวนั้นจนเก...
พมมะจัน
แม่แน็ต พมมะจัน หญิงชราวัย 60 ปี ผู้เปิดร้านขายของชำเล็กๆ ในเมืองชายขอบของสาธารณประชาธิปไตยประชาชนลาว ชีวิตอันแล้งแค้นของเธอและครอบครัวพมมะจัน ได้ผลักดันให้ลูกชายคนโต ต้องออกเดินทางมาแสวงโชคในประเทศไทย ก่อนถูกชักชวนให้ลงเรือประมง เพื่อไปหาปลายังหน้าน้ำเกาะอัมบน ประเทศอินโดนีเชีย 3 ปีที่ลูกชายหายสาบสูญแม่แน็ตยังคงชีวิตดำรงชีวิตด้วยความหวังวันต่อวัน จนกระทั่งวันหนึ่งเธอได้รับข่าวคราว ถึงชะตากรรมที่ลูกชายของเธอต้องเผชิญ เธอจึงตัดสินใจเดินทางข้ามแม่น...
ตลาดนัดหน้ากองสลาก
วิถีชีวิตแบบคนเมืองในปัจจุบัน เต็มไปด้วยสิ่งอำนวยความสะดวกมากมายให้เราได้จับจ่ายใช้สอย และการขยายตัวของชุมชนรอบๆ เขตเมืองก็มักจะมีร้านสะดวกซื้อและซุปเปอร์มาร์เก็ตติดแอร์ ตามไปค่อยให้บริการอยู่เสมอ เพื่อตอบสนองรูปแบบการใช้ชีวิตที่เร่งรีบตลอดเวลาเช่นเดียวกับตลาดนัดในย่านสนามบินน้ำ ซึ่งมีรูปแบบของตลาดสดแบบเดิมๆ ไม่มีแอร์เย็นช่ำค่อยให้บริการแต่ก็เปิดขายมานานกว่า 12 ปี แล้ว ก่อนที่กองสลากจะย้ายมาตั้งใกล้ๆ ทำให้ทำเลแห่งนี้คึกคักยิ่งขึ้นมาติดตามภาพชีวิต...
ตนสยามมาเลย์ ตอนที่ 1
ผลจากการทำสนธิสัญญาไทยอังกฤษในช่วงต้นศตวรรษที่ 20 ทำให้ไทยเสียดินแดนบางส่่วนให้ประเทศอังกฤษ แต่การขีดเส้นแบ่งเขตแดนในอดีตนั้น ยังมีผลให้ผู้คนที่เคยอาศัยอยู่ด้วยกันเป็นญาติพี่น้องกัน ต้องแยกจากกันด้วยเส้นแบ่งพรหมแดนในแผนที่ และกลายเป็นพลเมืองของประเทศที่ปกครองนั้นไปโดยปริยายอย่างที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ของไทย ผู้คนส่วนมากเป็นคนไทยเชื้อสายมาเลย์ ขณะที่ในประเทศมาเลเซียก็มีประชากรชาวมาเลย์ เชื้อสายไทยมาเลย์อยู่เช่นเดียวกัน มาติดตามชีวิตของกลุ่มคนมาเลย์...
ตนสยามมาเลย์ ตอนที่ 2
คนสยามมาเลย์ หรือ คนมาเลย์เชื้อสายไทย เป็นกลุ่มคนที่มีประวัติศาสตร์ยาวนาน มีประเพณีและวัฒนธรรมที่สั่งสมสืบสานต่อกันมานาน แต่ประชากรของประเทศมาเลเซียส่วนใหญ่นับถือศาสนาอิสลาม การจัดงานประเพณีหรือวันสำคัญทางศาสนา จึงต้องจัดอยู่ในขอบเขตที่ได้รับความเห็นชอบจากรัฐบาลมาเลเชียก่อน ประเพณีวันสงกรานต์ของคนสยามมาเลย์ จะมีการจัดงานอย่างยิ่งใหญ่ทุกปีเพียงวันเดียว แต่ก็เป็นงานสำคัญที่ทุกคนต่างเฝ้ารอติดตามเรื่องราวของชีวิตคนสยามมาเลย์ผ่านงานวันสงกรานต์ได้ใน สา...
ศิลปะนอกหอแสดง
สมัยก่อนอาจมีคนมองว่างานศิลปะ เป็นเรื่องของผู้มีความรู้เป็นของชนชั้นสูงเข้าถึงยาก และเป็นของประดับในหอศิลป์ หรือ พิพิธภัณฑ์เท่านั้น แต่เมื่อยุคสมัยเปลี่ยนไป โลกหลังสมัยใหม่ก้าวเข้ามา ศิลปะก็เปลี่ยนสถานะ เริ่มรับใช้ผู้คนมีบทบาททางสังคมเข้าถึงง่าย และออกจากกรอบเดิมๆ ไปปรากฎอยู่บนท้องถนนจนถึงกำแพงบ้าน มาติดตามนิยามและรูปแบบงานศิลปะยุคใหม่ ที่ช่วยทำลายระดับชนชั้นทางสังคมใน สารคดีก(ล)างเมือง ตอน ศิลปะนอกหอแสดง วันอังคารที่ 3 พฤศจิกายน 2558 เวลา 13.30-...
หลังเลิกเรียน
“เลิกเรียนแล้วไปไหน” เป็นคำถามที่ผู้ปกครองหลายคนอาจสงสัยในตัวบุตรหลานวัยเรียนอยู่เสมอ ต่่อให้รู้ว่าพวกเขาไปไหนหรือทำอะไร เนื่องจากมันคือเวลาแห่งความอิสระเสรีก่อนจะกลับเข้าบ้าน แม้จะเพียงไม่นานแต่สำหรับวัยรุ่นหลายคนก็คงต้องหาอะไรทำเพื่อตัวเองเป็นเรื่องธรรมดาบางคนอาจจะไปเรียนพิเศษ บางคนอาจจะไปเดินห้าง เล่นกีฬาหรือหาของกินเล่นกับเพื่อนๆ แต่แท้จริงแล้วพวกเขาไปทำอะไร มาลองติดตามเรื่องราวชีวิต ความหวัง ความฝัน และมุมมองเด็กหนุ่ม 8 คนในช่วงเวลาที่ไม่มีผ...
ประมงใบเหลือง
เมื่อปลายเดือนเมษายนที่ผ่านมา กลุ่มสหภาพยุโปร หรือ EU ได้ให้ใบเหลืองเตือนประเทศไทยอย่างเป็นทางการ เนื่องจากรัฐบาลไทย ไม่มีการแก้ไขปัญหาอย่างเป็นรุปแบบ ในเรื่องการกระทำผิดกฎหมายที่สอดคล้องกับหลักกฎหมายสากล ซึ่งประเด็นที่ถูกจับตามองเป็นพิเศษก็คือ การทำประมงโดยไม่ได้รับอนุญาตหรือใช้เครื่องมือจับปลาที่ผิดกฎหมาย ไปจนถึงปัญหาการใช้แรงงานทาส ทำให้รัฐบาลไทยต้องแก้ไขอย่างเร่งด่วน ซึ่งเรื่องเหล่านี้ส่งผลต่อชีวิตชาวประมงทั่วประเทศเป็นวงกว้าง เนื่องจากพวกเขา...
รักคงยังไม่พอ
เมื่อพูดถึง พ.ร.บ. คู่ชีวิต หรือ การสมรสระหว่างบุคคลเพศเดียวกัน เรามักถกเถียงกันในประเด็นกว้างๆ เช่น ประเด็นทางศาสนา ค่านิยมทางสังคม ประเด็นจริยธรรม หรือแม้แต่ความหวาดกลัวว่าการสมรสกับเพศเดียวกัน อาจทำให้คนมีแนวโน้มรักเพศเดียวกันมากขึ้น แต่เรามักกลับมองข้ามประเด็นเล็กๆน้อยๆเกี่ยวกับกฎหมาย ซึ่งมีผลกระทบอย่างใหญ่หลวงต่อคู่รักเพศเดียวกัน ทั้งๆที่เป็นสิทธิ์ธรรมดาที่คู่สมรสทั่วไปเพิ่งมี เช่น สิทธิ์ในการกู้เงินกันเพื่อซื้อบ้าน สิทธิ์ในการจัดการทรัพย์สิ...
ดวงอาทิตย์ขึ้นตอนเที่ยงคืน
สามจังหวัดชายแดนภาคใต้ถูกเรียกว่าพื้นที่สีแดง เพราะเกิดเหตุการณ์รุนแรงในพื้นที่อยู่บ่อยครั้ง กลายเป็นพื้นที่ปิดตายไม่ค่อยมีใครกล้าเข้าไปทำกิจกรรม หรือสร้างสรรค์ผลงานใดๆ รวมถึงงานศิลปะที่ไม่มีอะไรมากกว่า ภาพวาดที่ระบายลงบนเรือกอและเท่านั้น จนเมื่อหลายปีก่อน อาจารย์เจะ ได้เข้าไปเปิดโลกศิลปะให้แก่เด็กๆในจังหวัดปัตตานี และมีอิทธิพลต่อความคิดของเด็กวัยรุ่นในพื้นที่ ให้เกิดการสร้างสรรค์และถ่ายทอดความรู้สึกอันมากมายผ่านผลงานศิลปะร่วมสมัยมาติดตามผลงานศิล...
นักล่าสมบัติ
ชุมชนมิตรคามริมแม่น้ำเจ้าพระยา คือ แหล่งรวมนักดำน้ำหาของเก่า ซึ่งหลายๆคนประกอบอาชีพนี้เลี้ยงครอบครัวมาแต่โบราณ แต่สภาพสังคมในปัจจุบันที่เปลี่ยนแปลงไปตามกาลเวลา ผู้คนเริ่มใช้ชีวิตไกลจากแม่น้ำออกไป ชุมชนริมน้ำกลายเป็นสิ่งไม่พึงประสงค์ของรัฐบาล เมื่อโครงการพัฒนาพื้นที่ริมน้ำได้รับอนุมัติ ชาวชุมชนมิตรคามจึงถูกไล่รื้อ อาชีพนักดำน้ำหาของเก่าก็คงจะต้องหายไปเช่นกัน มาทำความรู้จักกับชีวิตของมานะ ผู้ยึดอาชีพนักดำน้ำหาของเก่า และชีวิตของชาวบ้านชุมชนิตรคาม ...
สะพานเหล็ก
นับตั้งแต่วันแรกที่ป้ายประกาศ กำหนดการไล่รื้อถอนอาคารสิ่งปลูกสร้าง ที่รุกล้ำคลองพื้นที่โอ่งอ่าง เขตสัมพันธวงศ์ ได้ถูกติดตั้งขึ้นริมถนน ทำให้ทุกชีวิตที่อาศัยและประกอบกิจการอยู่ในสะพานเหล็ก แหล่งขายของเล่นและอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์เก่าแก่ ต้องย้ายออกจากพื้นที่ภายใน 15 วัน ด้วยข้อหาบุกรุกพื้นที่สำคัญทางประวัติศาสตร์ส่งผลให้ชาวชุมชนสะพานเหล็กและสะพานหันต้องรวมตัวกันต่อสู้ โดยทำทุกวิถีทางเพื่อกำหนดขอยืดระยะเวลาการย้ายออกไป ทั้งการยื่นเรื่องต่อศาลปกครองแ...
