เมื่อเกิดสถานการณ์อันตรายขึ้น หลายคนอาจมีข้อสงสัยว่าการป้องกันตัวเองนั้นมีขอบเขตทางกฎหมายอย่างไร และสิทธิในการป้องกันตัวทำได้ถึงไหน บทความนี้จะอธิบายถึงหลักการและขอบเขตตามกฎหมายไทย พร้อมคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญ
ตามหลักกฎหมาย หน้าที่ในการป้องกันไม่ให้เกิดอันตรายต่อบุคคลนั้นเป็นหน้าที่ของรัฐ ส่วนการป้องกันตัวเองจะสามารถทำได้เฉพาะในกรณีฉุกเฉินที่ไม่สามารถขอความช่วยเหลือจากรัฐได้ทันที
สำหรับขอบเขตนั้น คือ สามารถป้องกันได้เท่าที่จำเป็น เพื่อให้ภยันตรายสูญหายไป เมื่อภยันตรายหยุดลงแล้ว การป้องกันก็ต้องยุติลงด้วย
การป้องกันตัวเองจะชอบด้วยกฎหมายเมื่อ:
สำคัญคือ หากอยู่ในที่สาธารณะและสามารถหลีกเลี่ยงหรือหนีได้ง่าย กฎหมายต้องการให้หนีก่อน ยกเว้นเมื่ออยู่ในบ้านของตนเอง จะไม่มีหน้าที่ต้องหนี
ตามมาตรา 69 ประมวลกฎหมายอาญา หากการป้องกันเกินกว่าความจำเป็น เช่น เมื่อเหตุการณ์หยุดลงแล้วแต่ยังคงใช้กำลังต่อ ศาลจะลงโทษน้อยกว่าที่กฎหมายกำหนด หรืออาจไม่ลงโทษเลยหากเกิดจากความกลัวหรือความตกใจ
ตัวอย่างสถานการณ์ที่อาจได้รับการพิจารณาผ่อนผัน:
การพกพาอาวุธมีด ไม่ว่าจะเป็นมีดขนาดใดก็ตาม ถือเป็นความผิดตามมาตรา 371 ประมวลกฎหมายอาญา มีเพียงกรณีฉุกเฉินหรือจำเป็นเท่านั้นที่สามารถอ้างได้ เช่น รู้ว่าลูกตกอยู่ในอันตรายและต้องใช้มีดในการช่วยเหลือ
สำหรับการพกพาปืนผิดกฎหมาย จะมีโทษหนักกว่าการพกพามีด และเป็นความผิดตาม พ.ร.บ.อาวุธปืน
อย่างไรก็ตาม การที่บุคคลพกพาอาวุธผิดกฎหมายกับการใช้อาวุธเพื่อป้องกันตัวเองเป็นคนละเรื่องกัน หากในขณะเกิดเหตุใช้อาวุธอย่างเหมาะสมตามสถานการณ์ ก็อาจถือเป็นการป้องกันตนเองเองที่ชอบด้วยกฎหมาย
การเลือกวิธีป้องกันต้องดูจากลักษณะของภัยคุกคาม:
หัวใจสำคัญคือ ทำให้ภัยคุกคามหยุดลงได้อย่างแน่นอน และเมื่อหยุดแล้วต้องยุติการกระทำทันที
หากเกิดลูกหลงขณะป้องกันตัวเองโดยชอบด้วยกฎหมาย และไม่ได้เกิดจากความประมาทเลินเล่อ แต่เป็นผลจากความพยายามป้องกันตนเองอย่างระมัดระวัง ก็ถือเป็นส่วนหนึ่งของการป้องกันตนเองที่ชอบด้วยกฎหมาย
ผู้เชี่ยวชาญด้านกฎหมายแนะนำว่า:
การป้องกันตัวเองตามกฎหมายไทยต้องคำนึงถึงบริบทและสถานการณ์ในแต่ละกรณี ไม่มีคำตอบเดียวที่ใช้ได้กับทุกสถานการณ์ สิ่งสำคัญคือต้องเข้าใจหลักการและขอบเขตที่กฎหมายกำหนดไว้ เพื่อใช้สิทธิในการป้องกันตัวเองอย่างถูกต้องและเหมาะสม
แท็กที่เกี่ยวข้อง:
วันใหม่วาไรตี้
รันเวย์ หัวใจของโลกการบิน
ห้องครัววันใหม่ : "กุ้งกระเบื้องใบหม่อน" อาหารเวียดนามช่วยนอนหลับสบายจากใบหม่อน
สีสันวาไรตี้ (29 ก.ค. 68)
สนามลู่ปั่นจักรยานเจริญสุขมงคลจิต
จากชุมชนแออัด สู่ชีวิตที่ยั่งยืน ผ่านโครงการบ้านมั่นคง
อุทยานแห่งชาติกุยบุรี
พอดีพอเพียง : ปลูกดอกเข้าพรรษา อาชีพสร้างรายได้ ควบคู่การอนุรักษ์วัฒนธรรม
รู้ทันกันได้ : วันภาษาไทยแห่งชาติ ภาษาไทยยุค 2025 รู้ไว้ใช้ให้ถูก
นครฮีลใจ : เยียวยาใจผ่านกระบวนการบำบัดด้วยกิจกรรมสร้างสรรค์
ไทยประดิษฐ์คิดเก่ง : Smart Pharmacy ระบบจ่ายยาอัตโนมัติ
"แพ้เห็ด" ผลข้างเคียงจากการกินเห็ดที่คุณอาจไม่รู้ ?
คลินิกแพทย์แผนไทย ทางเลือกใหม่เพื่อสุขภาพ
ชุดตรวจคัดกรองโรคพยาธิใบไม้ตับแบบรวดเร็ว
จากพนักงานเอกชน สู่เกษตรกรผู้สานต่อสวนส้มโอของพ่อ
สีสันวาไรตี้ | 30 ก.ค. 68
Make Money ไอเดียสร้างเงิน : นมออร์แกนิกแปรรูป ไอเดียผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพ
รู้ทันกันได้ : รู้ทันความเชื่อผิด ๆ เกี่ยวกับ "นมแม่"
นครฮีลใจ : โอกาสมีบ้านในกรุงเทพฯ กับสำนักงานพัฒนาที่อยู่อาศัย กทม.
Make Money ไอเดียสร้างเงิน : คนไทยหัวใจครีเอทีฟ เปลี่ยนโอ่งบ้าน ๆ ให้เป็น "โอ่งตู้ปลาสวยงาม"
พอดีพอเพียง : พลิกพื้นที่เล็กให้มีคุณค่า สร้างรายได้จากเกษตรอย่างยั่งยืน
สีสันวาไรตี้ (31 ก.ค. 68)
รู้ทันกันได้ : ข่าวปลอมลวงโลก ปั่นหัวคนไทย โต้กลับอย่างไร ไม่ให้โดนคดี
นครฮีลใจ : รากศัพท์ไทย - เขมร สัมพันธ์วัฒนธรรมภาษา
พอดีพอเพียง : ปลูกผักสลัดในกล่องโฟม สร้างรายได้งอกงามแม้มีพื้นที่ที่จำกัด
Make Money ไอเดียสร้างเงิน : เค้กโอ่งกินได้ ไอเดียต่อยอดอัตลักษณ์ท้องถิ่น จ.ราชบุรี
สีสันวาไรตี้ (1 ส.ค. 68)
ขับเคลื่อนสังคมไทยสู่สังคมแม่
ระบบปลูกพืชจากแสงเทียม
สีสันวาไรตี้ | 4 ส.ค. 68
อาการคันสัญญาณเตือนมะเร็งตับจริงหรือ ?
Togetherness นิทรรศการศิลปะเพื่อความเท่าเทียม
HybridSure ชุดตรวจความบริสุทธิ์ของเมล็ดพันธุ์ลูกผสม
กุ้งฝอยตัวละบาท ปั้นชีวิตให้พอเพียง
"บั๋นหมี่หัวปลี" แซนด์วิชเวียดนามเพื่อสุขภาพจากดอกต้นกล้วย
สีสันวาไรตี้ | 5 ส.ค. 68
ป้องกันตัวอย่างไรไม่ให้เกินขอบเขต ไม่ให้ผิดกฎหมาย
วิชาจัดการความขัดแย้ง ในโรงเรียนชายแดน
เทคนิคการเลี้ยงแมลงมัน
สีสันวาไรตี้ | 6 ส.ค. 68
วันใหม่วาไรตี้
รันเวย์ หัวใจของโลกการบิน
ห้องครัววันใหม่ : "กุ้งกระเบื้องใบหม่อน" อาหารเวียดนามช่วยนอนหลับสบายจากใบหม่อน
สีสันวาไรตี้ (29 ก.ค. 68)
สนามลู่ปั่นจักรยานเจริญสุขมงคลจิต
จากชุมชนแออัด สู่ชีวิตที่ยั่งยืน ผ่านโครงการบ้านมั่นคง
อุทยานแห่งชาติกุยบุรี
พอดีพอเพียง : ปลูกดอกเข้าพรรษา อาชีพสร้างรายได้ ควบคู่การอนุรักษ์วัฒนธรรม
รู้ทันกันได้ : วันภาษาไทยแห่งชาติ ภาษาไทยยุค 2025 รู้ไว้ใช้ให้ถูก
นครฮีลใจ : เยียวยาใจผ่านกระบวนการบำบัดด้วยกิจกรรมสร้างสรรค์
ไทยประดิษฐ์คิดเก่ง : Smart Pharmacy ระบบจ่ายยาอัตโนมัติ
"แพ้เห็ด" ผลข้างเคียงจากการกินเห็ดที่คุณอาจไม่รู้ ?
คลินิกแพทย์แผนไทย ทางเลือกใหม่เพื่อสุขภาพ
ชุดตรวจคัดกรองโรคพยาธิใบไม้ตับแบบรวดเร็ว
จากพนักงานเอกชน สู่เกษตรกรผู้สานต่อสวนส้มโอของพ่อ
สีสันวาไรตี้ | 30 ก.ค. 68
Make Money ไอเดียสร้างเงิน : นมออร์แกนิกแปรรูป ไอเดียผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพ
รู้ทันกันได้ : รู้ทันความเชื่อผิด ๆ เกี่ยวกับ "นมแม่"
นครฮีลใจ : โอกาสมีบ้านในกรุงเทพฯ กับสำนักงานพัฒนาที่อยู่อาศัย กทม.
Make Money ไอเดียสร้างเงิน : คนไทยหัวใจครีเอทีฟ เปลี่ยนโอ่งบ้าน ๆ ให้เป็น "โอ่งตู้ปลาสวยงาม"
พอดีพอเพียง : พลิกพื้นที่เล็กให้มีคุณค่า สร้างรายได้จากเกษตรอย่างยั่งยืน
สีสันวาไรตี้ (31 ก.ค. 68)
รู้ทันกันได้ : ข่าวปลอมลวงโลก ปั่นหัวคนไทย โต้กลับอย่างไร ไม่ให้โดนคดี
นครฮีลใจ : รากศัพท์ไทย - เขมร สัมพันธ์วัฒนธรรมภาษา
พอดีพอเพียง : ปลูกผักสลัดในกล่องโฟม สร้างรายได้งอกงามแม้มีพื้นที่ที่จำกัด
Make Money ไอเดียสร้างเงิน : เค้กโอ่งกินได้ ไอเดียต่อยอดอัตลักษณ์ท้องถิ่น จ.ราชบุรี
สีสันวาไรตี้ (1 ส.ค. 68)
ขับเคลื่อนสังคมไทยสู่สังคมแม่
ระบบปลูกพืชจากแสงเทียม
สีสันวาไรตี้ | 4 ส.ค. 68
อาการคันสัญญาณเตือนมะเร็งตับจริงหรือ ?
Togetherness นิทรรศการศิลปะเพื่อความเท่าเทียม
HybridSure ชุดตรวจความบริสุทธิ์ของเมล็ดพันธุ์ลูกผสม
กุ้งฝอยตัวละบาท ปั้นชีวิตให้พอเพียง
"บั๋นหมี่หัวปลี" แซนด์วิชเวียดนามเพื่อสุขภาพจากดอกต้นกล้วย
สีสันวาไรตี้ | 5 ส.ค. 68
ป้องกันตัวอย่างไรไม่ให้เกินขอบเขต ไม่ให้ผิดกฎหมาย
วิชาจัดการความขัดแย้ง ในโรงเรียนชายแดน
เทคนิคการเลี้ยงแมลงมัน
สีสันวาไรตี้ | 6 ส.ค. 68