ในโลกที่ข้อมูลข่าวสารมีความหลากหลาย การต่อสู้กับข้อมูลเท็จและข่าวลวงยิ่งทวีความเข้มข้นขึ้น สังคมที่กำลังอ่อนแอลงในห้วงของสงครามข่าวสาร ภายใต้ความเปราะบางนี้ “เยาวชน” คือหนึ่งในเมล็ดพันธุ์แห่งความหวัง ที่พร้อมจะเติบโตขึ้นเป็นรากฐานใหม่ของสังคม ไม่ใช่เพียงในฐานะผู้รู้เท่าทันสื่อ แต่รวมไปถึงในฐานะผู้ตรวจสอบและส่งต่อความจริง หรือ Fact- Checker
8 ส.ค. 68 – สิ้นสุดการรอคอยสำหรับค่ายอบรมจากโครงการ “Thai PBS Verify Youth Camp: ปั้นนักคิดพิชิตข่าวลวง Gen 1” ได้เปิดฉากกิจกรรมวันแรกอย่างเป็นทางการท่ามกลางบรรยากาศแห่งความตื่นเต้นและพลังงานบวกจากน้อง ๆ เยาวชนผู้เข้าร่วมค่าย ที่เดินทางมาพร้อมกับความหวัง แรงบันดาลใจ และความตื่นตัวที่จะเรียนรู้ที่อยากรู้เท่าทันสื่อและร่วมเปลี่ยนแปลงโลกข่าวสารให้ดีขึ้น
8 ส.ค. 68 – วันแรกของงาน “Thai PBS Verify Youth Camp: ปั้นนักคิดพิชิตข่าวลวง Gen 1”
ความคาดหวังของผู้เข้าร่วม
ตีระณัฐ กิตติสัทโธ นักเรียนจากโรงเรียนมัธยมสังคีตวิทยา กล่าวว่า ในขณะที่ข่าวปลอมมีเต็มโลกโซเชียล ความคาดหวังจากโครงการนี้ คือการรู้วิธีการตรวจเช็กข้อมูลได้ถูกต้อง เพราะปัจจุบันแม้จะว่าเราจะรับรู้ข้อมูลจากสำนักข่าวทางการ แต่จะมั่นใจได้อย่างไรว่าข้อมูลจากสำนักข่าวน่าเชื่อถือเพียงพอ ดังนั้นการเริ่มเพิ่มทักษะการตรวจสอบข่าวด้วยตัวเองจึงเป็นความคาดหวังจากโครงการนี้
“สื่อมวลชนก็ควรจะมองภาพรวม ตรวจเช็กข้อมูลให้น่าเชื่อถือละเอียด บางทีเราก็ไม่รู้ว่าสื่อเขาคัดกรองมาแล้วประมาณไหน ดังนั้นเราต้องมาคัดกรองอีกทีว่าข้อมูลนั้นเชื่อถือได้ไหม”
ตีระณัฐ กิตติสัทโธ นักเรียนจากโรงเรียนมัธยมสังคีตวิทยา
“คาดหวังที่จะได้รับความรู้ในด้านการผลิตสื่อมากขึ้น รู้จักมุมกล้องการถ่ายทำข่าว คอนเทนต์ รวมไปถึงเทคนิคต่าง ๆ คาดหวังว่าโครงการนี้จะสามารถช่วยเพิ่มทักษะการตัดต่อของเราได้ดีขึ้น”- ภูมิพัฒน์ ด่านเดชา จากโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัยรังสิต
ภูมิพัฒน์ ด่านเดชา จากโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัยรังสิต
นอกจากนี้ ปนิตา จ๋วนเจนกิจ จากโรงเรียนหอวัง กล่าวว่า คาดหวังอยากเก็บเกี่ยวประสบการณ์ ในฐานะที่เป็นเยาวชน และอยากส่งต่อมุมนี้ให้ผู้คนรับรู้ว่าเราสามารถตรวจสอบข้อมูลได้
ปนิตา จ๋วนเจนกิจ จากโรงเรียนหอวัง
ความคาดหวังของคุณครู
เสียงจากคุณครูที่เชื่อมั่นและสนับสนุนให้น้อง ๆ เยาวชนได้เข้าร่วมโครงการ Thai PBS Verify Youth Camp: ปั้นนักคิดพิชิตข่าวลวง แม้ว่าปีนี้จะเป็นรุ่นแรกของการจัดกิจกรรม แต่ในฐานะครู พวกเขามีความคาดหวังว่าโครงการนี้จะเปิดโลกทัศน์ให้เยาวชน ให้ได้รับประสบการณ์ใหม่ และเรียนรู้ทักษะสำคัญที่มากกว่าห้องเรียน
เนตรชนก แซ่คู คุณครูจากโรงเรียนอัสสัมชัญธนบุรี สะท้อนว่าในยุคที่ข้อมูลมาพร้อมของเนื้อหาจากเทคโนโลยี AI เด็ก ๆ เข้าถึงข้อมูลสื่อ ได้ค่อนข้างไวและที่น่ากังวลคือ ในฐานะคุณครู ไม่สามารถเข้าถึงข้อมูลไวเท่าเด็กทุกช่วงเวลา และทำให้ตรวจสอบยากว่าสิ่งที่เด็ก ๆ รับรู้ข้อมูลมานั้นจริงหรือไม่
“แม้ว่าเด็กรุ่นใหม่จะถนัดเรื่องเทคโนโลยี แต่เด็กส่วนใหญ่เมื่อหาข้อมูลมาแล้ว พวกเขามักจะไม่ตรวจสอบข้อมูลว่าข้อมูลที่ได้มาจริงหรือไม่ เวลาทำงาน ค้นหาด้วยการใช้ AI แต่บางทีข้อมูลที่ส่งมาเป็นข้อมูลไม่จริง ไม่มีการตรวจสอบ”
เนตรชนก แซ่คู คุณครูจากโรงเรียนอัสสัมชัญธนบุรี
“การที่นักเรียนได้มาเข้าค่ายกับสื่อคุณภาพอย่างไทยพีบีเอส เรามั่นใจในเรื่องของ production หรือว่าการนำเสนอของที่นี่ เด็กน่าจะได้ทักษะเรื่องการตรวจสอบข้อมูล ไปจนถึงการทำ production มากขึ้น”
8 ส.ค. 68 – วันแรกของงาน “Thai PBS Verify Youth Camp: ปั้นนักคิดพิชิตข่าวลวง Gen 1” ที่รัฐสภาสัปปายะสภาสถาน
ขณะเดียวกันด้าน พิพัฒน์ จั่นมา คุณครูจากโรงเรียนรัตนโกสินทร์สมโภชบางเขน กล่าวว่า ทักษะการตรวจสอบข่าวปลอมและข้อเท็จจริง ถือเป็นทักษะสำคัญที่จำเป็นต่อนักเรียนในปัจจุบัน เพราะข่าวปลอมมีจำนวนมาก เด็ก ๆ จึงจำเป็นต้องใช้วิจารณญาณอย่างรอบคอบในการรับข่าวสาร
พิพัฒน์ จั่นมา คุณครูจากโรงเรียนรัตนโกสินทร์สมโภชบางเขน
“คาดหวังว่าโครงการนี้ ผู้เรียนจะสามารถนำทักษะที่เรียนรู้ไป ไปปรับใช้ในชีวิตประจำวันได้ ไม่ว่าจะเป็นในห้องเรียน หรือการดูข่าวสารทางช่องทางออนไลน์ต่าง ๆ”
ความคาดหวังของผู้จัดงาน
ในมุมมองฐานะตัวแทนผู้จัดโครงการนี้ กนกพร ประสิทธิ์ผล ผู้อำนวยการสำนักสื่อดิจิทัล Thai PBS กล่าวว่า Thai PBS Verify Youth Camp: ปั้นนักคิดพิชิตข่าวลวง เป็นโครงการแคมป์ที่เกิดขึ้นครั้งแรก หลังจากที่ Thai PBS Verify เปิดตัวมา ถือว่าเป็นรุ่นบุกเบิกในการเริ่มต้นกิจกรรมลักษณะนี้ และเนื่องจากเป็นการนำร่อง จึงมีข้อจำกัดในการรับสมัคร โดยรับเฉพาะน้อง ๆ ในเขตกรุงเทพ ฯ และปริมณฑลเท่านั้น แม้จะจำกัดพื้นที่ แต่มีเยาวชนให้ความสนใจจำนวนมาก ซึ่งผู้อำนวยการสำนักสื่อดิจิทัล Thai PBS มองว่า โครงการนี้อาจจะไม่สิ้นสุดอยู่เพียงแค่รุ่นนี้รุ่นเดียว แต่มีโอกาสจัดขึ้นอีกในปีถัด ๆ ไป รวมไปถึงมีแผนเตรียมขยายขอบเขตของโครงการให้กว้างขึ้น ทั้งในเรื่องของหัวข้อ กิจกรรม และโรงเรียนที่เปิดรับ เพื่อให้โครงการครอบคลุมและเข้าถึงเยาวชนได้มากยิ่งขึ้น
กนกพร ประสิทธิ์ผล ผู้อำนวยการสำนักสื่อดิจิทัล Thai PBS
กนกพร ประสิทธิ์ผล มองว่า ขณะนี้ประเด็นเรื่อง Fact-check เกิดขึ้นหลากหลาย ทั้งในโลกออนไลน์และในสังคม โดยเฉพาะกลุ่มเยาวชนที่ใช้เวลาอยู่บนสื่อดิจิทัลเป็นจำนวนมาก จึงควรได้รับการพัฒนาอย่างต่อเนื่องในฐานะกลุ่มเป้าหมายหลัก
“น้อง ๆ ที่เข้าร่วมโครงการ อาจเคยเรียนหรือมีพื้นฐานเกี่ยวกับการทำข่าว การทำคอนเทนต์ หรือเคยเป็นผู้เสพสื่อที่เจอกับข่าวปลอมมาก่อนแล้ว เราต้องการให้น้อง ๆ ได้รับทักษะด้าน Media & Information Literacy เช่น การใช้เครื่องมือตรวจสอบข่าวปลอม การค้นหาที่มาของข่าว การตั้งข้อสังเกต การสัมภาษณ์ รวมถึงทักษะด้าน production ซึ่งเราได้รวบรวมวิทยากรผู้เชี่ยวชาญมาเพื่อพัฒนาทักษะเหล่านี้ในหลักสูตรอย่างครบถ้วน”
“ในส่วนของชิ้นงานของน้อง ๆ ที่ผลิตมาจะเป็นบรรทัดฐานหนึ่งที่ทำให้พวกเขาได้เห็นศักยภาพของตัวเองและของเพื่อน ๆ และได้แลกเปลี่ยนประสบการณ์ ได้ฟังการแนะนำจาก commentator ในแวดวงอุตสาหกรรมข่าวจิง ๆ เพื่อให้ได้รู้ว่ามีข้อบกพร่องอะไรที่ควรพัฒนาต่อ รวมทั้งชิ้นงานวิดีโอต่าง ๆ ที่ผู้เข้าร่วมได้ผลิต จะเป็นวัตถุดิบหนึ่งที่ทำให้ไทยพีบีเอสเป็นตัวอย่าง ที่สะท้อนให้เห็นเรื่อง Fact-check ในเยาวชนขณะนี้ว่ามีฝีไม้ลายมือไปถึงไหนแล้ว”
ผู้อำนวยการสำนักสื่อดิจิทัล Thai PBS ส่งท้ายว่าผลพวงที่ได้จากโครงการนี้ นอกจากจะได้แลกเปลี่ยนเทคนิค รวมถึงทักษะของซึ่งกันและกันแล้ว ยังได้มิตรภาพกลับไป ซึ่งเป็นคุณค่าที่สำคัญในช่วงจัดแคมป์ครั้งนี้
8 ส.ค. 68 – วันแรกของงาน “Thai PBS Verify Youth Camp: ปั้นนักคิดพิชิตข่าวลวง Gen 1” ที่รัฐสภาสัปปายะสภาสถาน
สำหรับค่าย Thai PBS Verify Youth Camp: ปั้นนักคิดพิชิตข่าวลวง Gen 1 ได้เชิญชวนน้อง ๆ นักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย จากโรงเรียนในเขตกรุงเทพฯ และปริมณฑล มาอบรมเชิงปฏิบัติการสุดเข้มข้น ด้วยเนื้อหาองค์ความรู้ที่ถ่ายทอดแบบจัดเต็มจากวิทยากรผู้เชี่ยวชาญจากหลากหลายวงการ เน้นการเรียนรู้ผ่านการลงมือปฏิบัติจริง พร้อมอาวุธทักษะจำเป็นในการรับมือกับข้อมูลมหาศาล ทั้งข่าวลวง ข่าวปลอม ข้อมูลบิดเบือน ตลอด 3 วัน 2 คืน ในวันที่ 8 – 10 สิงหาคม 2568 ณ อุทยานวิทยาศาสตร์ประเทศไทย สวทช. จ.ปทุมธานี และโอกาสชิงทุนการศึกษามูลค่ารวมกว่า 30,000 บาท พร้อมประกาศนียบัตรและโล่รางวัลจากไทยพีบีเอส จากการร่วมผลิตคลิปสั้น (แนวตั้ง) ส่งประกวดในหัวข้อ “รณรงค์รู้เท่าทันข้อมูลเท็จ”
ติดตามบรรยากาศงานและกิจกรรมค่าย Thai PBS Verify Youth Camp: ปั้นนักคิดพิชิตข่าวลวง Gen 1 เพิ่มเติมได้ที่ : https://www.thaipbs.or.th/verifyyouthcamp2025/
