Thai PBS Verify พบแหล่งที่มาจาก : Facebook
ตรวจสอบพบคลิปอ้าง ชาวกัมพูชาเชื้อสายไทยออกมาชุมนุมประท้วงเรื่องสิทธิที่ดินทำกินพร้อมอ้างว่าอดีตเคยถูกกลืนชาติ ต้องการกลับคืนสู่รากเหง้าในการเป็นคนไทย ภายในคลิปมีประชาชนถือธงชาติไทยนั่งบนโถส้วม โดยโพสต์ดังกล่าวมียอดถูกใจกว่า 12,000 คน จำนวนแสดงความคิดเห็น 921 คน และแชร์ 4,000 ครั้ง พร้อมแคปชันว่า เราภูมิใจในความเป็นคนไทยค่ะ
โดยภายในคลิปวิดีโอมีคำบรรยายว่า
เราคือคนไทยญาติภาคอีสาน เสียเอกราชเมื่อฝรั่งเศสมันยึดไป ข้าไม่ใช่เขมร เรารอแผ่นดินแม่มาช่วยเรากลับคืน เราคือคนไทย แผ่นดินแม่ช่วยเราด้วย
พร้อมเสียงบรรยายในคลิปว่า
เริ่มจากการไม่พอใจในสิทธิในที่ดิน ได้ลุกลามกลายเป็นเรื่องใหญ่ระดับภูมิภาค เมื่อชุมนุมจำนวนหนึ่งได้ถือธงชาติไทยและตะโกนประกาศต่อสาธารณชนว่าตนมีเชื้อสายไทย เป็นลูกหลานชาวอีสาน ที่เคยถูกกลืนชาติไปตั้งแต่สมัยอาณานิคม
ภาพเหตุการณ์ดังกล่าวถูกถ่ายทอดผ่านไลฟ์สดและแอปพลิเคชันยอดนิยม ทำให้คนทั่วภูมิภาคตื่นตระหนก หลายคลิปแสดงให้เห็นกลุ่มผู้ประท้วงใส่ชุดพื้นเมืองถือธงไตรรงค์อย่างแน่วแน่ พร้อมตะโกนคำว่า เราคือคนไทยแท้ เราคืนกลับสู่รากเหง้าเหตุการณ์ดังกล่าว ทำให้ฮุนเซนไม่อาจนิ่งเฉย ผู้นำสูงสุดของเขมรจึงได้ออกคำสั่งเร่งด่วนให้เจ้าหน้าที่ความมั่นคงเข้าควบคุมสถานการณ์ทันที มีการจับกุม ปิดล้อม และสั่งลบคลิปทั้งหมดออกจากโลกออนไลน์ภายในไม่กี่ชั่วโมง พร้อมทั้งกล่าวหาว่ามีมือที่ 3 จากต่างชาติแทรกแซงเพื่อให้แตกแยกภายใน
อย่างไรก็ตาม นั่งวิชาการด้านประวัติศาสตร์จากฝั่งไทยหลายคน ระุบว่า กระแสความรู้สึกประชาชนเขมรบางกลุ่มที่อ้างเชื้อสายไทยไม่ใช่เรื่องใหม่ เพราะในอดีต บริเวณภาคตะวันออกเฉียงเหนือของไทย และชายแดนเขมรเคยเปนพื้นที่แลกเปลี่ยนวัฒนธรรม ภาษาและเครือญาติกันมานานหลายชั่วอายุคน
“ประชาชนกัมพูชาบางส่วนยังรู้สึกว่า ตนเป็นลูกของสยาม มากกว่าผู้ใต้บังคับของพนมเปญ”
คลิปชาวกัมพูชาเชื้อสายไทยประท้วง เป็นคลิปจริงหรือไม่?
เมื่อสังเกตที่วิดีโอดังกล่าวจะเห็นความผิดปกติหลายจุด ซึ่งบ่งชี้ว่าเนื้อหาดังกล่าวสร้างจากเทคโนโลยี AI
ภาพซ้ายปรากฏเพียงขาโดยไม่มีลำตัว ขณะที่ภาพขวามีลำตัวคนแต่ไม่มีขา สะท้อนให้เห็นว่าวิดีโอดังกล่าวมีแนวโน้มถูกสร้างหรือปรับแต่งด้วย AI
เมื่อนำภาพบางส่วนในคลิปวิดีโอไปตรวจสอบด้วยเครื่องมือตรวจสอบเนื้อหา AI จากเว็บไซต์ deepware.ai พบว่าวิดีโอดังกล่าวมีแนวโน้มสร้างจาก AI เช่นกัน
ภาพแสดงผลการตรวจสอบโมเดล seferbekov: น่าสงสัย (71%), ผลรวมจากทุกโมเดล (Ensemble): น่าสงสัย (58%)
ขณะเดียวกัน สถาพน พัฒนะคูหา CEO บริษัท Guardian AI ยืนยันกับทาง Thai PBS Verify ว่า คลิปดังกล่าวสร้างจาก AI โดยพบว่าข้อสังเกตว่าเสียงที่ใช้บรรยายในคลิปดังกล่าวมีความไม่ลื่นไหล และลักษณะการเคลื่อนไหวของบุคคลในคลิปดูไม่เป็นธรรมชาติ และลักษณะคนในภาพผิดปกติ เช่น ลำตัวหาย หรือ มีแค่ขา ไม่มีลำตัว
พื้นที่ที่ปรากฏคนไทยเชื้อสายกัมพูชา และคนกัมพูชาเชื้อสายไทยอาศัยอยู่
ทั้งนี้ พื้นที่ตามแนวชายแดนระหว่างไทยและกัมพูชามีประชากรที่มีเชื้อสายผสมและมีความสัมพันธ์ทางชาติพันธุ์ระหว่างกันปรากฏโดยเฉพาะในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือของไทย บริเวณเทือกเขาพนมดงรัก
รวมไปถึงในยุคสงครามเย็น โดยเฉพาะยุคเขมรแดง ก็ยังมีการอพยพของชาวกัมพูชามาตั้งถิ่นฐานในพื้นที่ชายแดนไทย เช่น สุรินทร์ บุรีรัมย์ และศรีสะเกษ ซึ่งบางกลุ่มเรียกว่า “ขแมร์ลือ” (เขมรถิ่นไทย) และมีเครือญาติสัมพันธ์กับคนไทยในพื้นที่ฝั่งตรงข้ามของกัมพูชา
และในระหว่างปี 1979–1993 รัฐบาลไทยร่วมกับองค์การระหว่างประเทศ โดยเฉพาะสหประชาชาติ (UN) และสำนักงานข้าหลวงใหญ่ผู้ลี้ภัยแห่งสหประชาชาติ (UNHCR) ได้จัดตั้งค่ายผู้ลี้ภัยขึ้นตามแนวชายแดนไทย–กัมพูชาหลายแห่งเพื่อรองรับชาวกัมพูชาที่หลบหนีจากสงครามกลางเมือง โดยมีผู้ลี้ภัยมากกว่า 300,000–400,000 คนอาศัยอยู่ในค่ายเหล่านี้ เมื่อสถานการณ์ในกัมพูชาคลี่คลายลงในช่วงต้นทศวรรษ 1990 มีผู้ลี้ภัยประมาณ 360,000 คนเดินทางกลับกัมพูชาอย่างเป็นทางการ ขณะที่อีกหลายพันคนเลือกตั้งถิ่นฐานอยู่ในประเทศไทย โดยเฉพาะในพื้นที่ชายแดน จ.สระแก้ว และอีสานใต้ ซึ่งต่อมาได้พัฒนาเป็นชุมชนกึ่งถาวร เช่น หนองจาน หนองหญ้าแก้ว และโคกสูง จ.สระแก้ว
