เปลี่ยนห้างฯ ร้าง “นิวเวิลด์” เป็นนิทรรศการเล่าเรื่อง "บางลำพู" ผ่านแสง-เงา-เสียง

ห้างฯ นิวเวิลด์ หรือวังมัจฉา กลับมามีชีวิตชีวาอีกครั้ง หลังถูกเปลี่ยนให้กลายเป็นพื้นที่จัดนิทรรศการ New World x Old Town Part 2 บอกเล่าวิถีชีวิตย่านบางลำพูตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ที่ถูกตีความผ่านงานศิลปะแสงเงา และเสียง ใน Bangkok Design Week 2022

เมื่อคิดถึงบางลำพูหลายคนอาจจะคุ้นเคยกับทั้งชุดนักเรียน เครื่องสังฆภัณฑ์ ธงชาติ เครื่องเย็บปักถักร้อย ซึ่งชวนให้คิดถึงความทรงจำเกี่ยวกับบางลำพูในอดีตที่เคยเป็นตลาดค้าขายที่คึกคัก ก่อนจะมีการสร้างห้างสรรพสินค้า รวมถึงนิวเวิลด์จนกลายเป็นย่านการค้าสำคัญและทันสมัยใจกลางพระนคร ซึ่งจุดนี้เป็นหนึ่งในไฮไลต์ผลงานศิลปะของงาน New World x Old Town Part 2

แม้จะเป็นตึกร้างแต่ห้างสรรพสินค้านิวเวิลด์ที่ถูกไฟไหม้และตึกถล่มจนต้องปิดตัวลง ก็มีเสน่ห์ที่น่าค้นหา จึงถูกเปลี่ยนให้กลายเป็นพื้นที่จัดนิทรรศการชั่วคราว New World x Old Town Part 2 โดยในปีนี้ เป็นภาคต่อของเรื่องราววิถีชีวิตย่านบางลำพูตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ที่ถูกตีความผ่านงานศิลปะแสงเงา และเสียงที่เป็นเอกลักษณ์ของคนในชุมชน ทั้งยังมีความพิเศษกว่าปีก่อนด้วยการเพิ่มจุดแสดงผลงานจาก 1 โซน เป็น 10 จุด ให้ผู้ที่ชื่นชอบงานศิลปะและการถ่ายภาพได้เดินชมกันอย่างจุใจ

หนึ่งในไฮไลต์ที่ทุกคนต้องหยุดถ่ายรูปคือ โซนข้าวสาร ที่บอกเล่าเอกลักษณ์ผ่านงานศิลปะจากอุปกรณ์สุดคลาสสิกทั้งรองเท้าคีบ เก้าอี้ ขวดสุรา เสื้อมัดย้อม สะท้อนบรรยากาศความบันเทิงยามค่ำคืนบนถนนสายนี้ ที่ช่วยเสริมให้บางลำพูกลับมาเป็นย่านการค้าที่คึกคักและเป็นปลายทางนักท่องเที่ยวต่างชาติจำนวนมาก

แสงแห่งความรุ่งเรืองในย่านบางลำพู

ในฐานะคนข้างนอก มองเห็นห้างสรรพสินค้านิวเวิลด์ปรากฏอยู่ในข่าวหน้าหนึ่ง หรือคุ้นเคยกับชื่อวังมัจฉา แต่หลังจากที่ ผศ.ดร.สุพิชชา โตวิวิชญ์ อาจารย์ประจำคณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร และคณะทำงานได้ลงพื้นที่เก็บข้อมูลในชุมชน กลับพบว่า คนในพื้นที่ย่านบางลำพูเห็นห้างฯ แห่งนี้เป็นแสงสว่าง และเป็นจุดที่ทำให้เกิดเศรษฐกิจที่มีความรุ่งเรือง มีชีวิตชีวา จนนำมาสู่นิทรรศการศิลปะในครั้งนี้ โดยมี "พล หุยประเสิรฐ" จาก HUI Team Design เป็น Exhibition Director

งานศิลปะที่จัดแสดงใช้เทคนิค single light source คือเป็นแหล่งกำเนิดแสง 1 จุด เหมือนห้างนิวเวิลด์ ตอนที่เขายังสว่างไสว ก็เป็นจุดที่สร้างแรงกระเพื่อมให้ย่านรอบ ๆ มีชีวิตชีวา และมีการนำลวดลายมาสร้างให้เกิดแสงและเงาที่ร่วมสมัย

ด้วยมาตรการป้องกัน COVID-19 ทำให้งานครั้งนี้จำกัดผู้เข้าชมรอบละ 65-80 คน แต่ก็มีผู้สนใจลงทะเบียนและวอล์กอินเข้ามาจำนวนมาก จากภาพสวย ๆ ที่ส่งต่อกันในสื่อสังคมออนไลน์ยังได้ดึงดูดให้คนที่แม้จะไม่ได้อยู่ในย่านบางลำพู ก็ตัดสินใจเดินทางมาร่วมงาน เพื่อเรียนรู้วิถีชีวิตคนย่านนี้ผ่านงานศิลปะ

ด้วยอาชีพนักออกแบบแสง และความสนใจในงานศิลปะทำให้ "ทิพยา ประเสริฐสุข" เดินทางมาร่วมงาน New World x Old Town Part 2 และกลับบ้านไปพร้อมกับความประทับใจ ทั้งการจัดสัดส่วนแสดงผลงานที่ลงตัว เทคนิคการจัดแสงและเงา รวมถึงได้เรียนรู้เรื่องราวในย่านบางลำพู ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันอีกด้วย

เมื่อก่อนสมัยเด็ก ๆ เคยมาที่นิวเวิลด์มาก่อน แล้วก็รู้สึกได้ถึงความแตกต่าง เหมือนมีการย้อนเวลากลับไปให้เรานึกถึง รำลึกถึงวันเก่า ๆ ด้วยค่ะ

งานศิลปะยามค่ำคืนกับ “รวม-มิตร-เมือง” พระนคร

สำหรับงาน New World x Old Town Part 2 เป็นส่วนหนึ่งในเทศกาล “รวม-มิตร-เมือง” พระนคร ที่จัดขึ้นโดยศูนย์เชื่อมโยงอาเซียนด้านการออกแบบเมืองและสรรค์สร้าง (Urban Ally) คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร และสำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์ (องค์การมหาชน) หรือ CEA ร่วมกับชุมชน ซึ่งนำเสนอกิจกรรมด้านการออกแบบเมืองสร้างสรรค์ที่น่าสนใจ ชูแนวคิดบอกเล่าความเป็นย่านเมืองเก่าในบริบทร่วมสมัย ในงาน Bangkok Design Week 2022 ซึ่งจะจัดจนถึงวันที่ 13 ก.พ.2565

ผศ.ดร.สิงหนาท แสงสีหนาท ผู้อํานวยการศูนย์เชื่อมโยงอาเซียนด้านการออกแบบเมืองและสรรค์สร้าง (Urban Ally) บอกกับไทยพีบีเอสออนไลน์ว่า “รวม-มิตร-เมือง” พระนคร มีไฮไลต์สำคัญ 5 จุด คือ มหาวิทยาลัยศิลปากร ซึ่งเป็นศูนย์กลางด้านการออกแบบงานศิลปะ และเป็นศูนย์กลางเทศกาลในย่านพระนคร ส่วนจุดที่ 2 คือ พื้นที่บางลำพู ที่จะมีกิจกรรมน่ารัก ๆ ต่าง ๆ ร่วมกับชุมชน

นอกจากนี้ ยังมีการเน้นพื้นที่อาคารที่ไม่ได้ใช้งาน หรือไม่เคยถูกเปิดให้คนทั่วไปเข้า นำมาให้คนในเมืองได้ใช้งานกระตุ้นเศรษฐกิจที่สร้างสรรค์ได้ อย่างห้างสรรพสินค้านิวเวิลด์ ห้างฯ ร้างที่ปิดตัวมานาน ทำเป็นพื้นที่ชั่วคราว สื่อถึงบริบทความเป็นบางลำพู

อาคารไปรษณียาคาร ซึ่งเป็นอาคารจำลองของอาคารไปรษณีย์แห่งแรกของประเทศไทย และโรงพิมพ์บำรุงนุกูลกิจ สร้างในรัชสมัย รัชกาลที่ 5 เพิ่งปิดตัวไปเมื่อปี 2530 ซึ่งรัชกาลที่ 5 ทรงโปรดมาก เป็นโรงพิมพ์ที่สำคัญมากในยุคสมัยนั้น ซึ่งอาคารทั้ง 2 แห่ง มีการจัดทำ Lighting Installation และ Projection Mapping ให้ผู้ที่สนใจได้เข้ามาชมความสวยงามยามค่ำคืนด้วย