วันที่ 5 มิ.ย.2568 กรมควบคุมมลพิษ เปิดเผยรายงาน ผลการตรวจวัดตะกอนดิน “แม่น้ำกก” ลำน้ำสาขา และแม่น้ำโขง
ครั้งที่ 1 เมื่อวันที่ 19-24 มี.ค.2568 และวันที่ 9 เม.ย.2568
ครั้งที่ 2 เมื่อวันที่ 21-24 เม.ย.2568 และวันที่ 29 เม.ย.-2 พ.ค.2568
จุดตรวจวัดคุณภาพสิ่งแวดล้อมเพื่อตรวจวัดคุณภาพน้ำและตะกอนดิน ในแม่น้ำกก และลำน้ำสาขาที่ไหลลงแม่น้ำกก แม่น้ำสรวย แม่น้ำสาย และแม่น้ำโขง
สรุปผลการตรวจวิเคราะห์ตะกอนดิน
จากการเก็บตัวอย่าง ครั้งที่ 1-2 ดังนี้
1.แม่น้ำกก (KK01-KK15) พบโลหะหนัก เกินมาตรฐาน สารหนู พบเกือบทุกจุดตรวจวัด โดยจุดที่พบ "สารหนูเกินระดับมาตรฐาน" ที่ไม่ปลอดภัยต่อสัตว์หน้าดิน และถ้าชาวบ้านบริโภคปลาเป็นจำนวนมากและเป็นประจำ อาจเป็นอันตรายต่อสุขภาพอนามัย
ได้แก่ ลำน้ำกกตั้งแต่ชายแดนไทย-พม่า ต.ท่าตอน อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ (KK01) สะพานสองดินแดนบ้านแม่สลัก (KK03) บ้านจะเด้อ (KK04) และสะพานเฉลิมพระเกียรติ 1 อ.เมือง จ.เชียงราย (KK09)
ทั้งนี้ บริเวณสะพานโยนกนาคนคร อ.เมือง จ.เชียงราย (KK12) และ ต.บ้านแซว อ.เชียงแสน จ.เชียงราย (KK15) "มีค่าต่ำกว่ามาตรฐานฯ"
ตะกั่ว พบ "ค่าสูงเกินระดับมาตรฐาน" เพื่อปกป้องสัตว์หน้าดิน แต่ไม่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพมนุษย์ ได้แก่ บริเวณสะพานสองดินแดนแม่สลัก ต.ท่าตอน (KK03) บริเวณ อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ และบ้านจะเด้อ ต.ดอยฮาง และสะพานเฉลิมพระเกียรติ 1 อ.เมือง จ.เชียงราย
โลหะหนักอื่น ๆ "พบค่าเกินระดับมาตรฐาน" เพื่อปกป้องสัตว์หน้าดิน แต่ไม่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพมนุษย์ ในบางจุดตรวจวัด ได้แก่ นิกเกิล ทองแดง โครเมียม
คพ.สรุปผลการตรวจวัดตะกอนดิน “แม่น้ำกก” ลำน้ำสาขา และแม่น้ำโขง ครั้งที่ 1 – 2 (รอบเดือน มี.ค.-เม.ย.2568 )
คพ.สรุปผลการตรวจวัดตะกอนดิน “แม่น้ำกก” ลำน้ำสาขา และแม่น้ำโขง ครั้งที่ 1 – 2 (รอบเดือน มี.ค.-เม.ย.2568 )
2.ลำน้ำสาขา
แม่น้ำฝาง (FA01) พบค่านิกเกิล สารหนู และโครเมียม "เกินระดับมาตรฐาน" เพื่อปกป้องสัตว์หน้าดิน แต่ไม่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพมนุษย์
แม่น้ำกรณ์ (KO01) พบค่านิกเกิล ทองแดง สารหนู และโครเมียม "เกินระดับมาตรฐาน" เพื่อปกป้องสัตว์หน้าดิน แต่ไม่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพมนุษย์
แม่น้ำลาว (LA01) พบค่านิกเกิล สารหนู และโครเมียม "เกินระดับมาตรฐาน" เพื่อปกป้องสัตว์หน้าดิน แต่ไม่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพมนุษย์
แม่น้ำสรวย (SU01) พบค่านิกเกิล และโครเมียม เกินระดับมาตรฐานเพื่อปกป้องสัตว์หน้าดิน แต่ไม่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพมนุษย์
3.แม่น้ำสาย (SA01-SA03) อยู่ระหว่างการเก็บตัวอย่างรอบเดือนพฤษภาคม 2568
4.แม่น้ำโขง (NK01-NK02) พบค่าสารหนูเกินระดับมาตรฐานเพื่อปกป้องสัตว์หน้าดิน แต่ไม่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพมนุษย์
นักวิจัยจากกรมควบคุมมลพิษ เก็บตัวอย่างน้ำในแม่น้ำกก เพื่อตรวจหาสารปนเปื้อนต่างๆ : ขอบคุณภาพจากกรมควบคุมมลพิษ
นักวิจัยจากกรมควบคุมมลพิษ เก็บตัวอย่างน้ำในแม่น้ำกก เพื่อตรวจหาสารปนเปื้อนต่างๆ : ขอบคุณภาพจากกรมควบคุมมลพิษ
จากการวิเคราะห์ข้อมูล
1.ผลการตรวจวัดตะกอนดิน บริเวณที่ติดกับพรมแดนของเมียนมาในแม่น้ำกก พบโลหะหนัก สารหนู มีค่าสูงเกินมาตรฐานฯ เกือบทุกจุดตรวจวัด และมีค่าสูงเกินระดับมาตรฐานที่ไม่ปลอดภัยต่อสัตว์หน้าดิน บริเวณสะพานเฉลิมพระเกียรติ 1 ต.รอบเวียง อ.เมือง จ.เชียงราย
ซึ่งหลังจากน้ำไหลผ่านฝายเชียงราย ซึ่งตั้งอยู่บริเวณ ต.รอบเวียง อ.เมือง จ.เชียงราย พบว่า สารหนูมีค่าเป็นไปตามมาตรฐานฯ และมีค่าเกินมาตรฐานเพื่อปกป้องสัตว์หน้าดินบริเวณ ต.ท่าข้าวเปลือก อ.แม่จัน
และจุดบรรจบแม่น้ำกกและแม่น้ำโขง มีค่าเป็นไปตามมาตรฐานฯ แสดงให้เห็นว่า หลังจากที่กระแสน้ำ มีการลดความเร็วและผ่านฝาย จะทำให้อนุภาคหรือสารแขวนลอยมีอัตราการตกตะกอนเพิ่มมากขึ้น ทำให้ตะกอนที่ปนเปื้อนสารหนูหรือโลหะหนักหลุดรอดผ่านกระแสน้ำมีจำนวนลดน้อยลง
ทั้งนี้ คพ. อยู่ระหว่างวิเคราะห์โครงสร้างหรือรูปแบบของสารหนูที่พบในแม่น้ำ เพื่อเป็นข้อมูลประกอบในการหาแนวทางหรือวิธีการในการจัดการปัญหาสารปนเปื้อนเกินค่ามาตรฐานฯ ต่อไป
2) ผลการตรวจวัดตะกอนดินในแม่น้ำโขง บริเวณก่อนและหลังจุดบรรจบ ระหว่างแม่น้ำกกและแม่น้ำโขง อ.เชียงแสน จ.เชียงราย พบ “สารหนูมีค่าสูงเกินระดับมาตรฐาน” ที่ไม่ปลอดภัยต่อสัตว์หน้าดิน แต่ไม่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพมนุษย์ สันนิษฐานว่า ปนเปื้อนมาจากแม่น้ำสายเช่นเดียวกับค่าสารหนูที่ตรวจพบในน้ำบริเวณเดียวกัน ที่ได้รับผลกระทบมาจากแม่น้ำสายที่มาบรรจบกับแม่น้ำรวกและไหลลงแม่น้ำโขง
นักวิจัยกรมควบคุมมลพิษยืนยันว่า พบ “สารหนูมีค่าสูงเกินระดับมาตรฐาน” ที่ไม่ปลอดภัยต่อสัตว์หน้าดิน แต่ไม่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพมนุษย์ : ขอบคุณภาพจากกรมควบคุมมลพิษ
นักวิจัยกรมควบคุมมลพิษยืนยันว่า พบ “สารหนูมีค่าสูงเกินระดับมาตรฐาน” ที่ไม่ปลอดภัยต่อสัตว์หน้าดิน แต่ไม่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพมนุษย์ : ขอบคุณภาพจากกรมควบคุมมลพิษ
3) บริเวณที่สารหนูและโลหะหนักอื่น ๆ เกินระดับมาตรฐานที่ไม่ปลอดภัยต่อสัตว์หน้าดิน และถ้าชาวบ้านบริโภคปลาเป็นจำนวนมากและเป็นประจำ อาจเป็นอันตรายต่อสุขภาพอนามัย
เนื่องจากผลการตรวจวัดคุณภาพตะกอนดินในแม่น้ำเพิ่งดำเนินการ 2 ครั้ง และยังไม่เคยมีข้อมูลพื้นฐานเดิมของค่าโลหะหนักในตะกอนดิน จึงยังไม่สามารถสรุปแนวโน้มของการปนเปื้อนโลหะหนักในแม่น้ำกกและลำน้ำสาขา แม่น้ำสาย และแม่น้ำโขง กรมควบคุมมลพิษจะได้ติดตามคุณภาพตะกอนดินในแม่น้ำเป็นระยะต่อไป
รายงานผลการตรวจคุณภาพน้ำ “แม่น้ำกก” ครั้งที่ 3
จากกรณีปัญหาแม่น้ำกกมีความขุ่นผิดปกติ กรมควบคุมมลพิษ (คพ.) กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ได้กำหนดจุดตรวจวัดคุณภาพสิ่งแวดล้อมเพื่อตรวจวัดคุณภาพน้ำและตะกอนดิน ในแม่น้ำกก 15 จุด (KK01 – KK15) และลำน้ำสาขาที่ไหลลงแม่น้ำกก (แม่น้ำฝาง (FA01) แม่น้ำลาว (LA01) แม่น้ำกรณ์ (KO01) แม่น้ำสรวย (SU01))
แม่น้ำสาย 3 จุด (SA01-SA03) แม่น้ำโขง 2 จุด (NK01-NK02) ในพื้นที่ จ.เชียงใหม่ และ จ.เชียงราย และได้กำหนดแผนในการตรวจวัดคุณภาพสิ่งแวดล้อม ในปีงบประมาณ 2568 เริ่มจากเดือนมี.ค.-ก.ย.2568 โดยจะเก็บตัวอย่างน้ำ เดือนละ 2 ครั้ง และเก็บตัวอย่างตะกอนดิน เดือนละ 1 ครั้ง ตั้งแต่เดือน พ.ค.-ก.ย.2568
คพ.สรุปผลการตรวจวัดคุณภาพน้ำ “แม่น้ำกก” ลำน้ำสาขา และแม่น้ำโขง ครั้งที่ 1 – 3 (19 มี.ค.-16 พ.ค.2568)
คพ.สรุปผลการตรวจวัดคุณภาพน้ำ “แม่น้ำกก” ลำน้ำสาขา และแม่น้ำโขง ครั้งที่ 1 – 3 (19 มี.ค.-16 พ.ค.2568)
ผลการตรวจวิเคราะห์คุณภาพน้ำตามมาตรฐานคุณภาพน้ำในแหล่งน้ำผิวดิน
จากการเก็บตัวอย่างคุณภาพน้ำ ครั้งที่ 3 ระหว่างวันที่ 12-16 พ.ค.2568 “แม่น้ำกก” จำนวน 15 จุด
โดยอยู่ในพื้นที่บริเวณ จ.เชียงใหม่ 3 จุด และจังหวัดเชียงราย 12 จุด พบว่า “สารหนู” (As) เกินมาตรฐาน 0.010 มิลลิกรัมต่อลิตร (มก./ล.) ทั้ง 11 จุด ดังนี้
นักวิจัยจากกรมควบคุมมลพิษ เก็บตัวอย่างน้ำในแม่น้ำกก เพื่อตรวจหาสารปนเปื้อนต่างๆ : ขอบคุณภาพจากกรมควบคุมมลพิษ
นักวิจัยจากกรมควบคุมมลพิษ เก็บตัวอย่างน้ำในแม่น้ำกก เพื่อตรวจหาสารปนเปื้อนต่างๆ : ขอบคุณภาพจากกรมควบคุมมลพิษ
KK01 ชายแดนไทย-พม่า ต.ท่าตอน อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ มีค่าสารหนู 0.030 (มก./ล.)
KK02 สะพานมิตรภาพแม่นาวาง-ท่าตอน ต.ท่าตอน อ.แม่อาย มีค่าสารหนู 0.026 มก./ล.
KK03 สะพานสองดินแดนบ้านแม่สลัก อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ มีค่าสารหนู 0.018 มก./ล.
KK04 บ้านจะเด้อ หมู่ 6 ต.ดอยฮาง อ.เมือง จ.เชียงราย มีค่าสารหนู 0.016 มก./ล.
KK05 สะพานมิตรภาพแม่ยาว-ดอยฮาง อ.เมือง จ.เชียงราย มีค่าสารหนู 0.017 มก./ล.
KK06 บ้านโป่งนาคำ ต.ดอยฮาง อ.เมือง จ.เชียงราย มีค่าสารหนู 0.016 มก./ล.
KK07 สะพานข้ามแม่น้ำกก ต.ดอยฮาง อ.เมือง จ.เชียงราย มีค่าสารหนู 0.018 มก./ล.
KK08 สะพานแม่ฟ้าหลวง ต.รอบเวียง อ.เมือง จ.เชียงราย มีค่าสารหนู 0.014 มก./ล.
KK09 สะพานเฉลิมพระเกียรติ1 ต.รอบเวียง อ.เมือง จ.เชียงราย มีค่าสารหนู 0.014 มก./ล.
KK10 ฝายเชียงราย ต.รอบเวียง อ.เมือง จ.เชียงราย มีค่าสารหนู 0.011 มก./ล.
KK11 สะพานริมกก-เวียงเหนือรวมใจ อ.เวียงชัย จ.เชียงราย มีค่าสารหนู 0.018 มก./ล.
KK12 สะพานโยนกนาคนคร ต.แม่ข้าวต้ม อ.เมือง มีค่าสารหนู ต่ำกว่า 0.010 มก./ล.
KK013 ต.ท่าข้าวเปลือก อ.แม่จัน มีค่าสารหนู ต่ำกว่า 0.010 มก./ล.
KK014 ต.หนองป่าก่อ อ.ดอยหลวง มีค่าสารหนู ต่ำกว่า 0.010 มก./ล.
KK015 ต.บ้านแซว อ.เชียงแสน มีค่าสารหนู ต่ำกว่า 0.010 มก./ล.
แม่น้ำสาขาที่ไหลลงแม่น้ำกก (แม่น้ำฝาง แม่น้ำกรณ์ แม่น้ำลาว และแม่น้ำสรวย) คุณภาพน้ำมีค่าเป็นไปตามมาตรฐานที่กำหนด
นักวิจัยกรมควบคุมมลพิษยืนยันว่า พบ “สารหนูมีค่าสูงเกินระดับมาตรฐาน” ที่ไม่ปลอดภัยต่อสัตว์หน้าดิน แต่ไม่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพมนุษย์ : ขอบคุณภาพจากกรมควบคุมมลพิษ
นักวิจัยกรมควบคุมมลพิษยืนยันว่า พบ “สารหนูมีค่าสูงเกินระดับมาตรฐาน” ที่ไม่ปลอดภัยต่อสัตว์หน้าดิน แต่ไม่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพมนุษย์ : ขอบคุณภาพจากกรมควบคุมมลพิษ
“แม่น้ำสาย” สารหนู (As) “เกินมาตรฐาน” ทั้ง 3 จุด ดังนี้
SA01 บ้านหัวฝาย ต.แม่สาย อ.แม่สาย จ.เชียงราย มีค่าสารหนู 0.023 มก./ล.
SA02 สะพานมิตรภาพแม่น้ำสายแห่งที่ 2 อ.แม่สาย จ.เชียงราย มีค่าสารหนู 0.024 มก./ล.
SA03 บ้านป่าซางงาม ม.6 ต.เกาะช้าง อ.แม่สาย จ.เชียงราย มีค่าสารหนู 0.017 มก./ล.
“แม่น้ำโขง” สารหนู (As) เกินมาตรฐาน ทั้ง 2 จุด ดังนี้
NK01 ต.เวียง อ.เชียงแสน จ.เชียงราย มีค่าสารหนู 0.026 มก./ล.
NK02 ต.บ้านแซว อ.เชียงแสน จ.เชียงราย มีค่าสารหนู 0.025 มก./ล.
จากการวิเคราะห์ข้อมูล
1) ผลคุณภาพน้ำบริเวณที่ติดกับพรมแดนของเมียนมา ทั้งแม่น้ำกกและแม่น้ำสาย จะมีค่าความขุ่นสูงตลอดเส้นน้ำ และโลหะหนักสารหนูมีค่าสูงซึ่งเป็นพารามิเตอร์ที่สะท้อนถึงการทำกิจกรรมการทำเหมืองอย่างชัดเจน
2) ค่าสารหนูที่พบในแม่น้ำโขง สันนิษฐานว่าอาจจะได้รับผลกระทบมาจากแม่น้ำสายที่มาบรรจบกับแม่น้ำรวก และไหลลงสู่แม่น้ำโขง เนื่องจากค่าคุณภาพน้ำในแม่น้ำกกช่วงที่ไหลผ่าน อ.เมือง จ.เชียงราย ไปแล้ว ไม่พบโลหะหนัก แต่ทั้งนี้ อาจจะต้องมีการตรวจสอบคุณภาพน้ำที่ไหลจากแม่น้ำโขงที่มาจากสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาวเพื่อให้ข้อมูลมีความสมบูรณ์มากขึ้น
3) บริเวณที่สารหนูสูงเกินค่ามาตรฐานฯ อาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพอนามัย หากจะนำไปอุปโภค – บริโภค ต้องผ่านการปรับปรุงคุณภาพก่อน และอาจเป็นอันตรายต่อสัตว์น้ำ ไม่ควรทำการประมงหรือกิจกรรมทางน้ำ ทั้งนี้ คพ.ได้เก็บตัวอย่างคุณภาพน้ำ ครั้งที่ 4 เมื่อวันที่ 26-30 พฤษภาคม ที่ผ่านมา เมื่อผลการตรวจวิเคราะห์จากห้องปฏิบัติการแล้วเสร็จ คพ.จะประชาสัมพันธ์แจ้งให้ทราบต่อไป
อ้างอิงข้อมูล : กรมควบคุมมลพิษ