"รศ.ดุลยภาค" ชี้พิพาทไทย-กัมพูชาศึกระยะยาว แนะตั้งวอร์รูมตอบโต้ทุกมิติ

"รศ.ดุลยภาค" ชี้ JBC สามารถพูดคุยกันได้หลายครั้ง มองความขัดแย้งไทยและกัมพูชาเป็นศึกระยะยาว พร้อมแนะตั้งวอร์รูม-คณะกรรมการย่อยเตรียมพร้อมตอบโต้ทุกมิติ

กรณีรัฐบาลไทยจะใช้เวทีคณะกรรมาธิการเขตแดนร่วมไทย-กัมพูชา หรือ JBC แก้ปัญหาพื้นที่พิพาท "ช่องบก" ในวันที่ 14 มิ.ย.นี้ แต่กัมพูชามีท่าทีเลี่ยงไม่ยอมเจรจาในประเด็นดังกล่าว เนื่องจากเตรียมฟ้อง 4 พื้นที่พิพาทต่อศาลโลก ดังนั้นธงในการเจรจาเวที JBC ไทยควรเตรียมพร้อมเรื่องใดและจะคาดหวังเวทีนี้ได้มากน้อยแค่ไหน

วันนี้ (10 มิ.ย.2568) รศ.ดุลยภาค ปรีชารัชช สาขาวิชาเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ศึกษา คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ให้ความเห็นว่า ประเด็นหลักในการเจรจา JBC คาดว่าเป็นเรื่องทางเทคนิคว่าจะปักปันเขตแดนอย่างไร เพื่อให้เกิดสันติภาพ รวมถึงอาจมีการพูดคุยเรื่องการวางมาตรการผ่อนคลายความตึงเครียด ลดการเผชิญหน้าทางทหาร โดยฝ่ายไทยเน้นไปที่จุด "ช่องบก" ซึ่งเป็นจุดเกิดเหตุยิงปะทะกันระหว่างทหาร 2 ฝ่าย ขณะเดียวกันก็คาดว่าฝ่ายกัมพูชาจะเจรจาในกรอบนี้ แต่จะไม่พูดคุยเรื่องอ้างกรรมสิทธิเหนือดินแดนพื้นที่พิพาท 4 จุดที่จะดันไปสู่ศาลโลก

การพูดคุย JBC สามารถนัดกันรอบหน้าได้อีก ถ้าคุยกันรอบนี้ก็นัดกันรอบถัดไปได้ หรือไม่คุยกันรอบนี้ก็นัดกันได้อีก ไทยต้องพยายามแสดงให้เห็นว่าใช้ความอดกลั้นเต็มที่ในการใช้กลไกทวิภาคีแก้ปัญหาแบบสันติวิธี

พร้อมมองว่ามาตรการต่างๆ ที่รัฐบาลดำเนินการอยู่ทั้งเรื่องปรับเวลาปิด-ปิดด่าน จำกัดระยะเวลาวีซา เป็นมาตรการที่เหมาะสม แต่ยังไม่มีน้ำหนัก โดยต้องเพิ่มแรงกดดันมากขึ้น เช่น เร่งจัดการกับแก๊งคอลเซนเตอร์ชายแดน ตัดน้ำ-ตัดไฟ และมีวิธีการอื่นๆ มาสอดประสานกัน

นอกจากนี้ ประเทศไทยควรตั้งวอร์รูม ที่รวมการตั้งศูนย์บังคับบัญชาประสานงานร่วม และตั้งคณะกรรมการชุดย่อย เพื่อตอบโต้กัมพูชาในหลายๆ มิติ ไม่ว่าจะเป็นแง่มุมทางกฎหมายระหว่างประเทศ แง่มุมทางวัฒนธรรม-ประวัติศาสตร์ หรือการยั่วยุทางการทหาร-การเมือง เป็นต้น ซึ่งต้องเตรียมไว้เพราะเป็นศึกระยะยาว

รศ.ดุลยภาค กล่าวอีกว่า หลักฐานมัดตัว ฮุน มาเนต เพราะเฟซบุ๊กของนายกรัฐมนตรีกัมพูชา เมื่อวันที่ 29 พ.ค.ที่ผ่านมา สัมพันกับการปะทะที่ช่องบก โดยมีการโพสต์ว่ากัมพูชาขอสงวนสิทธิ์ในการปกป้องอัตลักษณ์เชิงอาณาเขต ซึ่งแนวคิดนี้หมายถึงการปูแนวเขตโดยใส่วัฒนธรรมกัมพูชาเข้าไป ไม่ว่าจะอยู่ในประเทศหรืออยู่นอกอธิปไตยของกัมพูชาก็ตาม หากกัมพูชารู้สึกว่าที่นั่นมีปราสาทหินหรือมีวัฒนธรรมแบบกัมพูชา ก็จะเข้าไปวางกำลังหรือใช้เครื่องมือสารพัดชนิดเพื่อผนวกดินแดนให้ได้อาณาเขตเพิ่ม

"คิดว่าจุดนี้ ทำไมเราไม่ดึงขึ้นมาเป็นจุดเตือนใจในชุมชนระหว่างประเทศหรือในอาเซียน ว่าเป็นหลักการที่อันตรายต่อการอยู่ร่วมกันโดยสันติ แล้วกระบวนการเคลมมรดกทางวัฒนธรรม หรือเคลมดินแดน เข้มข้นมากในกัมพูชาช่วง 2 ปีนี้ ช่วงรัฐบาลฮุน มาเนต เข้มข้นจริงๆ ซึ่งเป็นอันตรายต่อความผาสุขของมนุษยชาติด้วยซ้ำไป" รศ.ดุลยภาค กล่าว

คาดหวัง "จีน" ลดสนับสนุนทางทหาร "กัมพูชา" ป้องกันยั่วยุ

ส่วนกรณีกองทัพเรือกัมพูชาจะจัดการซ้อมรบในห้วงวันที่ 11-13 มิ.ย. โดยมีเรือรบจีนร่วมด้วยนั้น รศ.ดุลยภาค มองว่า จีนต้องวางตัวเป็นกลาง ขณะที่หลักการของภูมิภาคอาเซียนคือการทำให้ภูมิภาคแห่งนี้เป็นเขตสันติภาพ เสรีภาพและความเป็นกลาง

ดังนั้นจีนไม่ควรแสดงท่าทีสนิทสนมหรือช่วยเหลือทางการทหารกับกัมพูชามากจนเกินไป ยิ่งการซ้อมรบในช่วงเวลาที่มีความตึงเครียดระหว่างไทยกับกัมพูชา ก็ควรจะมีการส่งสารขอความร่วมมือให้ทางการจีนพิจารณาอย่างรอบคอบ หากจะซ้อมรบก็ไม่ควรมีการยั่วยุทางทหาร หรือทำลายบรรยากาศในการพัฒนาสันติภาพ

อย่างไรก็ตาม คาดว่าส่วนหนึ่งที่กัมพูชามีความมั่นใจเปิดเกมยั่วยุทางทหารกับประเทศไทย เพราะเพิ่งผ่านการซ้อมรบทางบกกับจีนและก็กำลังจะมีการซ้อมรบทางทะเลด้วย สอดรับกับยุทธศาสตร์ตั้งดินแดนสองขาของกัมพูชาทั้งทางบกและทางทะเล

รศ.ดุลยภาค ยังให้ความเห็นต่อกรณีสถานเอกอัครราชทูตจีนในประเทศไทย โพสต์เฟซบุ๊กตอบคำถามสื่อมวลชนเรื่องพรมแดนไทย-กัมพูชา ซึ่งจีนยืนยันว่าต้องการให้หาทางออกโดยสันตินั้น มองว่า เป็นจุดเริ่มต้นที่ดีที่จีนแสดงจุดยืนในลักษณะนี้ แต่ต้องดูไปอย่างต่อเนื่อง อย่างน้อยการซ้อมรับทางทะเลที่จะเกิดขึ้นก็อยากให้จีนพิจารณาอย่างรอบคอบและระมัดระวัง

ขณะเดียวกันความขัดแย้งระหว่างไทยกับกัมพูชาคงใช้เวลานานพอสมควร จึงอยากให้จีนลดการสนับสนุนทางการทหารกับกัมพูชา เพื่อไม่ให้เกิดการยั่วยุให้เกิดความตึงเครียดระหว่างไทยกับกัมพูชา โดยต้องมีวิธีการสื่อสารหรือขอความร่วมมือกับจีนด้วย