เมื่อวันที่ 3 ก.ย.2568 ตามเวลาท้องถิ่น CNN รายงานว่า นักวิทยาศาสตร์จาก British Antarctic Survey (BAS) แจ้งว่า "A23a" ซึ่งเคยเป็นภูเขาน้ำแข็งที่ใหญ่ที่สุดในโลก กำลังแตกเป็นก้อนใหญ่ ๆ หลายก้อน บริเวณใกล้เกาะเซาท์จอร์เจีย ซึ่งเป็นดินแดนของอังกฤษในมหาสมุทรแอตแลนติกใต้ เดิมที A23a มีน้ำหนักเกือบ 1 ล้านล้านตัน และมีขนาด 3,672 ตารางกิโลเมตร หรือใหญ่กว่ารัฐโรดไอแลนด์ในสหรัฐฯ เล็กน้อย โดยนักวิทยาศาสตร์จับตาตั้งแต่แยกตัวออกจากหิ้งน้ำแข็งฟิลช์เนอร์-รอนน์ในแอนตาร์กติกเมื่อปี 2529
แอนดรูว์ เมเยอร์ส นักสมุทรศาสตร์จาก BAS แจ้งกับสำนักข่าว CNN ว่า A23a แตกออกเป็นก้อน ๆ ในอัตราที่เร็วมาก และก้อนเหล่านี้ก็ใหญ่พอจะเรียกว่าภูเขาน้ำแข็ง ตอนนี้ A23a เล็กลงเหลือประมาณ 1,700 ตร.กม. หรือเท่ากับขนาดเมืองลอนดอน ครั้งหนึ่ง A23a เคยครองแชมป์ภูเขาน้ำแข็งที่ใหญ่ที่สุดในโลกหลายครั้งตั้งแต่ยุค 1980 แต่ก็เคยถูกแซงโดย A68 ในปี 2560 และ A76 ในปี 2564 ซึ่งมีขนาดใหญ่กว่าแต่แตกสลายเร็วกว่า
A23a ติดอยู่ที่ก้นทะเลเวดเดลล์ในแอนตาร์กติกนานกว่า 30 ปี คาดว่าเริ่มเคลื่อนตัวในปี 2563 หลังจากที่หลุดจากพื้นทะเล จากนั้นกระแสน้ำและลม ได้พัดไปติดในน้ำวนที่เรียกว่าเทย์เลอร์ คอลัมน์ ซึ่งเกิดจากน้ำทะเลปะทะกับภูเขาใต้น้ำ จนถึงเดือน ธ.ค.2567 มีรายงานว่า A23a เริ่มลอยที่อีกครั้ง จนกระทั่งในเดือน มี.ค.2568 A23a ไปเกยตื้นบนพื้นทวีปใกล้เกาะเซาท์จอร์เจีย ก่อนจะลอยต่อไปในเดือน พ.ค.
ภาพจากนาซา ตำแหน่งของ A23a เมื่อเดือน ม.ค.2568 บริเวณแอนตาร์กติกา
ภาพจากนาซา ตำแหน่งของ A23a เมื่อเดือน ม.ค.2568 บริเวณแอนตาร์กติกา
เมเยอร์ส อธิบายว่า A23a แตกออกมาเพราะถูกพัดไปตามกระแสน้ำแรงที่เรียกว่า Southern Antarctic Circumpolar Current Front (SACCF) ซึ่งไหลวนทวนเข็มนาฬิกาไปรอบเกาะเซาท์จอร์เจีย กระแสน้ำนี้จะพา A23a และก้อนที่แตกออกไปทางตะวันออกเฉียงเหนือ ตามเส้นทางที่เรียกว่า ตรอกภูเขาน้ำแข็ง เมเยอร์สกล่าว ซึ่ง A23a มีชะตากรรมเหมือนภูเขาน้ำแข็งยักษ์อื่น ๆ เช่น A68 และ A76 ที่แตกสลายในบริเวณนี้ แต่ A23a ทนอยู่นานกว่า
ตอนนี้ ตำแหน่งภูเขาน้ำแข็งที่ใหญ่ที่สุดในโลกตกเป็นของ D15a ซึ่งมีขนาด 3,000 ตารางกิโลเมตร และสงบนิ่งอยู่ใกล้ชายฝั่งแอนตาร์กติกบริเวณฐานเดวิสของออสเตรเลีย เมเยอร์สบอกว่า A23a ยังเป็นภูเขาน้ำแข็งใหญ่อันดับ 2 ของโลก แต่คงไม่นาน เพราะ A23a จะแตกเป็นก้อนเล็ก ๆ ลงเรื่อย ๆ ในอีกไม่กี่สัปดาห์ โดยเฉพาะเมื่อเข้าสู่ฤดูใบไม้ผลิในซีกโลกใต้ และน้ำทะเลอุ่นขึ้น
เมเยอร์ส ยังบอกอีกว่า การแตกตัวของภูเขาน้ำแข็งเป็นเรื่องปกติตามธรรมชาติ แต่ยังไม่มีข้อมูลชัดเจนว่าภูเขาน้ำแข็งขนาดใหญ่เพิ่มขึ้นเพราะโลกร้อนหรือไม่ แต่ที่แน่ ๆ คือ หิ้งน้ำแข็งในแอนตาร์กติก สูญเสียน้ำแข็งนับล้านล้านตันในช่วงหลายสิบปีที่ผ่านมา เพราะน้ำทะเลอุ่นขึ้นและกระแสน้ำเปลี่ยนแปลง ซึ่งส่วนใหญ่เกิดจากภาวะโลกร้อนที่มนุษย์เป็นต้นเหตุ สิ่งนี้กำลังทำให้แอนตาร์กติกเปลี่ยนแปลง และอาจนำไปสู่ระดับน้ำทะเลที่สูงขึ้นอย่างน่ากังวล
ทีมนักวิทยาศาสตร์จากเรือวิจัย RRS Sir David Attenborough ของ BAS ได้ไปเยี่ยม A23a ตอนที่มันเกยตื้นอยู่ที่เซาท์จอร์เจีย และเก็บตัวอย่างน้ำทะเลรอบ ๆ เพื่อนำไปวิเคราะห์ในอังกฤษ โฆษก BAS บอกว่า การเกยตื้นและน้ำจืดเย็น ๆ ที่ละลายออกมาปริมาณมหาศาล อาจกระทบสัตว์และสิ่งมีชีวิตในทะเลแถวนั้น พร้อมเตือนว่า ต้องศึกษาเรื่องนี้ให้ดี เพราะถ้าโลกร้อนมากขึ้น ภูเขาน้ำแข็งแบบนี้อาจโผล่มาแถวเซาท์จอร์เจียบ่อยขึ้น
อ่านข่าวอื่น :