ปัจจุบันมีวัดไทยในต่างประเทศ สังกัดคณะสงฆ์มหานิกายและธรรมยุติกว่า 700 วัด เฉพาะวัดสังกัดมหานิกายมี 497 วัดใน 37 ประเทศ มากที่สุดอยู่ในทวีปยุโรป 162 วัด ส่วนวัดสังกัดธรรมยุติมี 209 วัด สำนักสงฆ์ 31 แห่งและที่พักสงฆ์ 2 แห่งใน 26 ประเทศ
วัดไทยในต่างประเทศ ส่วนใหญ่เป็นวัดสาขาของวัดในประเทศไทย ที่ก่อตั้งโดยลูกศิษย์คนไทย โดยตั้งสมาคมหรือมูลนิธิระดมทุนจัดซื้อสถานที่เพื่อก่อสร้างวัดและนิมนต์พระสงฆ์ไปจำพรรษา
วัดในสังกัดธรรมยุติ จะมีคณะสงฆ์ธรรมยุติเป็นผู้ดูแล หากเป็นของมหานิกาย มีหลายหน่วยงานเป็นผู้ดูแล เพราะเกี่ยวข้องกับการส่งพระสงฆ์ไปประจำการปฏิบัติศาสนกิจ เช่น สมัชชาสงฆ์ไทยในสหรัฐอเมริกา หรือสหภาพพระธรรมทูตในทวีปยุโรป ในกรณีที่เป็นสำนักสงฆ์ ที่พักสงฆ์ อยู่ภายใต้การดูแลของญาติโยม ซึ่งพระสงฆ์จะเดินทางไปเป็นครั้งคราวเพื่อแสดงธรรม
ไทยพีบีเอส สอบถามนายอินทพร จั่นเอี่ยม ผู้อำนวยการสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ (พศ.) เกี่ยวกับการกำกับดูแลวัดต่างๆ ในต่างประเทศ ได้คำตอบว่า ขึ้นอยู่กับกฎหมายของประเทศนั้นๆ ซึ่งสำนักพุทธฯ มีอำนาจดูแลในขอบเขตเฉพาะวัดในประเทศไทยเท่านั้น
รศ.ณดา จันทร์สม ผู้อำนวยการศูนย์ศึกษาพัฒนาการเศรษฐกิจ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ ระบุว่า วัดไทยในต่างประเทศไม่ได้อยู่ภายใต้ระเบียบกฏหมายไทย เป็นอีกช่องโหว่ที่อาจก่อให้เกิดการเคลื่อนย้ายเงินวัดจากไทยไปต่างประเทศได้ง่าย
"ควรมีวิธีการปฏิบัติที่เป็นรูปธรรมมากขึ้น เรื่องนี้อาจเป็นอีกเรื่องหนึ่งที่สำนักพุทธฯ ในฐานะที่เป็นเลขาฯ ของมหาเถรสมาคม อาจต้องพิจารณาดูว่าหากในอนาคตจะมีการเผยแพร่พระพุทธศาสนาออกไปในต่างประเทศ รูปแบบในการไปควรเป็นแบบใด เพราะไม่เช่นนั้นจะเป็นช่องโหว่ให้เกิดการย้ายเงินออกไปโดยผ่านมูลนิธิ ขณะที่สำนักพุทธฯ ก็ไม่มีอำนาจดูแลมูลนิธิ ซึ่งเป็นเรื่องที่เห็นชัดเจนว่ากลไกกำกับดูแล หรือกลไกในการตรวจสอบวัดที่เป็นนิติบุคคลตาม พ.ร.บ.คณะสงฆ์ ค่อนข้างจะต้องมีการพัฒนาและปรับปรุงในหลายๆ มิติ" รศ.ณดา กล่าว
ผอ.ศูนย์ศึกษาพัฒนาการเศรษฐกิจ ระบุอีกว่า สำนักพุทธฯ มีข้อจำกัดอยู่มากในการกำกับวัดกว่า 40,000 แห่งให้อยู่ในกรอบกฎหมายและพระธรรมวินัย จึงต้องหาวิธีการดำเนินการให้เป็นระบบมากขึ้น
อ่านข่าว
ตร.พบ 9 คน เกี่ยวข้อง ข้อกล่าวหา "วัดนาป่าพง" เงินวัด - สีกา
ทนายวัดนาป่าพง ชี้แจง "พระคึกฤทธิ์" โอนเงินให้สีกาในเยอรมนี 12 ล.เพื่อตั้งมูลนิธิสร้างวัด
ตร.ส่งข้อมูล "พระ" วัดในพื้นที่ จ.ปทุมธานี ให้ ป.ป.ช.พิจารณา ชี้มูลความผิด