กรณีข่าวนักเรียนถูกไฟฟ้าช็อต เสียชีวิตติดคาตู้ผลิตน้ำดื่ม ภายในโรงเรียนระดับมัธยมศึกษาแห่งหนึ่ง กลายเป็นกระแสข่าวที่ถูกพูดถึงในวงกว้าง ซึ่งการหลีกเลี่ยงไม่ให้อุบัติเหตุเช่นนี้ ปัจจัยหนึ่งคือ การติดตั้ง “สายดิน”
Thai PBS ชวนทำความรู้จักอุปกรณ์ป้องกันภัยที่ชื่อว่า สายดิน จำเป็นแค่ไหน และทำหน้าที่อย่างไร เพื่อป้องกันไฟฟ้าช็อต
สายดิน คืออะไร ?
สายดิน เป็นสายไฟหรือตัวนำที่ต่อจากอุปกรณ์ไฟฟ้า โดยหน้าที่สำคัญคือ ใช้เป็นเส้นทางสำหรับให้กระแสไฟฟ้าที่เกิดการรั่วไหล หรือไฟรั่ว ไหลกลับไปยังระบบตัดไฟ เพื่อให้ระบบตัดไฟอัตโนมัติทำงาน หรือไหลลงสู่ดิน เป็นการป้องกันอุบัติเหตุที่เกิดจากการโดนไฟฟ้าช็อตได้
ทำไม สายดิน ถึงช่วยไม่ให้ไฟฟ้าช็อต ?
สายดิน ประกอบไปด้วย หลักดิน ซึ่งเป็นแท่งโลหะที่มีความสามารถในการนำไฟฟ้า โดยทั่วไปจะทำจากทองแดง หรือเหล็กที่หุ้มทองแดง
อีกหนึ่งอุปกรณ์ในสายดิน คือ ตัวนำไฟฟ้า สายชนิดนี้มีลักษณะใกล้เคียงกับสายไฟฟ้าทั่วไป ด้านในเป็นสายทองแดงและหุ้มด้วยฉนวนกันไฟฟ้า
หลักการทำงานของสายดินคือ นำหลักดินไปฝังลงในดิน และเชื่อมกับตัวนำไฟฟ้า เพื่อใช้ระบายกระแสไฟฟ้า กรณีที่มีการรั่วไหลเกิดขึ้น
หลักการต้องรู้ ติดตั้งสายดิน
- จุดต่อลงดินของระบบไฟฟ้า ต้องอยู่ด้านไฟเข้าของเครื่องตัดวงจรตัวแรกของตู้เมนสวิตช์
- ภายในอาคารหลังเดียวกันไม่ควรมีจุดต่อลงดินมากกว่า 1 จุด
- ไม่ควรต่อโครงโลหะของเครื่องใช้ไฟฟ้าลงดินโดยตรง แก้ไขได้โดยมีการต่อลงดินที่เมนสวิตช์อย่างถูกต้อง แล้วเดินสายดินจากเมนสวิตช์มาต่อร่วมกับสายดินที่ใช้อยู่เดิม
- หากมีการติดตั้งเครื่องตัดไฟรั่ว จะช่วยเสริมการป้องกันให้สมบูรณ์แบบยิ่งขึ้น โดยเฉพาะกรณีที่สายดินขาด แต่จุดต่อลงดินต้องอยู่ด้านไฟเข้าของเครื่องตัดไฟรั่วเสมอ
- ขนาดและชนิดของอุปกรณ์ระบบสายดิน ต้องเป็นไปตามมาตรฐานการเดินสายและติดตั้งอุปกรณ์ไฟฟ้าของการไฟฟ้านครหลวง
เครื่องใช้ไฟฟ้าแบบไหนที่จำเป็นต้องมีสายดิน ?
เครื่องใช้ไฟฟ้าที่จำเป็นต้องมีสายดิน คือเครื่องใช้ไฟฟ้าที่มีโครงสร้างหรือมีเปลือกหุ้มที่เป็นโลหะ และผู้ใช้ต้องมีการสัมผัสกับตัวเครื่อง เช่น ตู้เย็น เตารีด เครื่องซักผ้า เครื่องปรับอากาศ
ประโยชน์ของสายดิน
- ช่วยป้องกันไฟฟ้าดูด ในกรณีที่มีกระแสไฟรั่วไหล
- ช่วยยืดอายุการใช้งานให้กับเครื่องใช้ไฟฟ้า กรณีกระแสไฟฟ้ากระชาก ทำให้เครื่องใช้ไฟฟ้ามีอายุการใช้งานสั้นลง หรือทำงานไม่เต็มประสิทธิภาพ
- เมื่อมีไฟฟ้ารั่ว สายดินจะช่วยให้เครื่องตัดกระแสไฟอัตโนมัติทำงาน ป้องกันไฟฟ้าลัดวงจร
เครื่องใช้ไฟฟ้าเป็นอุปกรณ์ที่ต้องใส่ใจดูแลเรื่องความปลอดภัย อย่าปล่อยให้ชำรุดหรือไม่ได้รับการแก้ไข จะเป็นอันตรายต่อผู้ใช้และผู้ที่อยู่ใกล้ชิด
