มันยากที่จะได้เข้าสู่วงการภาพยนตร์ แต่สิ่งที่ยากยิ่งกว่า คือ การรักษาเอาไว้

หนึ่งในถ้อยคำอันเป็นที่จดจำของ "แอนนา เมย์ หว่อง" (Anna May Wong) นักแสดงหญิงชาวอเมริกัน-เอเชียน ที่หลังเอ่ยประโยคข้างต้นจบ เธอก็ยอมรับว่า ในวงการภาพยนตร์ฮอลลีวูด...ไม่ได้มีพื้นที่ให้ "ชาวจีน" มากนัก

ณ เดือนตุลาคม 2022 โรงกษาปณ์สหรัฐฯ (U.S. Mint.) แถลงข่าวพร้อมเผยภาพเหรียญสกุลเงิน "ดอลลาร์สหรัฐ" ที่มีการประทับใบหน้าของ "แอนนา เมย์ หว่อง" ทำให้เธอกลายเป็นนักแสดงอเมริกัน-เอเชียนคนแรกที่ได้รับเกียรตินี้ ด้วยเหตุผลที่ว่า

เธอเป็นที่จดจำในฐานะนักแสดงภาพยนตร์ในระดับโลก เป็นแฟชันไอคอน หนึ่งในผู้บุกเบิกวงการโทรทัศน์ และเป็นภาพแทนอันยิ่งใหญ่ของชาวอเมริกัน-เอเชียนแห่งวงการภาพยนตร์ ไม่เพียงเท่านั้น เธอยังเป็นแรงบันดาลใจให้กับนักแสดงและผู้กำกับภาพยนตร์หลาย ๆ คนในวันนี้

"แอนนา เมย์ หว่อง" เป็น "นักแสดงฮอลลีวูด" ไม่ได้ง่าย

เธอเป็นนักแสดงภาพยนตร์ชาวอเมริกันเชื้อสายจีนคนแรกในวงการฮอลลีวูด โดยเริ่มต้นการแสดงในวัย 14 ปี กับบทบาทนักแสดงตัวประกอบใน The Red Lantern และสวมบทบาทนักแสดงนำครั้งแรกในอีก 3 ปีต่อมา

หากรวมทั้งหมดแล้ว "แอนนา เมย์ หว่อง" มีผลงานมากกว่า 60 เรื่อง เป็นนักแสดงหญิงอเมริกัน-เอเชียนที่ประสบความสำเร็จทั้งในวงการภาพยนตร์ฮอลลีวูดและยุโรป อาทิ เรื่อง Piccadilly ในปี 1929, Daughter of the Dragon ในปี 1931 และ Shanghai Express ในปี 1932

แต่ตลอดการเป็นชาวอเมริกันเชื้อสายจีน ก็ทำให้ "แอนนา เมย์ หว่อง" มีช่วงชีวิตในวงการไม่ได้ง่ายนักเหมือนเช่นนักแสดงหญิงผิวขาวคนอื่น ๆ ซึ่งตัวเธอนั้นมักจะถูกจำกัดให้รับบทเล็ก ๆ ที่เป็นไปตาม "คตินิยม" ที่เกิดจากการวางภาพชาวเอเชียโดยโปรดิวเซอร์และผู้ชมผิวขาว

ทำไมบทบาทชาวจีนในภาพยนตร์ต่าง ๆ แทบจะทุกครั้ง มักจะถูกวางให้เป็นสาเหตุของปัญหาและตัววายร้าย ไม่ว่าจะเป็นฆาตกร คนทรยศ คนขี้โกง-เจ้าเล่ห์

"แอนนา เมย์ หว่อง" ให้สัมภาษณ์กับ Los Angeles Times เมื่อปี 1933 ซึ่งเธอยืนยันว่า “พวกเรา (ชาวจีน) ไม่ใช่แบบนั้น”

นอกเหนือจากการถูกเหยียดผิวแล้ว เธอยังได้รับค่าจ้างน้อยกว่านักแสดงคนอื่น ตัวอย่างจากเรื่อง Shanghai Express มีรายงานจาก NPR ว่า นักแสดงร่วมผิวขาว "มาร์เลเน ดีทริช" ได้รับ 78,166 ดอลลาร์สหรัฐ ขณะที่ "แอนนา เมย์ หว่อง" กลับได้เพียง 6,000 ดอลลาร์สหรัฐเท่านั้น

ปัจจุบัน "แอนนา เมย์ หว่อง" อยู่ที่ไหน ?

"แอนนา เมย์ หว่อง" เสียชีวิตแล้วด้วยวัย 56 ปี เมื่อวันที่ 3 กุมภาพันธ์ 1961 ด้วยสาเหตุจากภาวะหัวใจล้มเหลว แต่ก่อนหน้านั้น เธอก็มีอาการป่วยเกี่ยวกับโรคตับมานานหลายปี

เมื่อฉันตายลง... คำจารึกบนหลุมฝังศพควรจะเป็น...ฉันตายมาแล้วนับพันครั้ง

"แอนนา เมย์ หว่อง" เคยพูดเกี่ยวกับบทบาทการแสดงของเธอเอาไว้ว่า ตลอดอาชีพการแสดงในวงการภาพยนตร์ของเธอ มักจะมีเรื่องราวเกี่ยวกับปริศนาและการวางแผนร้าย ซึ่งท้ายที่สุด... “พวกเขาไม่รู้ว่าควรจะทำอะไรกับฉันในตอนจบดี ดังนั้น พวกเขาเลยฆ่าฉันทิ้ง...”

Source: The Guardian, U.S. Mint., Women Shealth Mag และ Biography